Takie wnioski płyną z lektury niedawno opublikowanego uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim. Sprawa dotyczyła kierowcy samochodu ciężarowego, który przebywając na parkingu znajdującym się na terenie zamkniętej bazy logistycznej spożył kilka drinków. Następnie podjechał prowadzonym przez siebie pojazdem z miejska parkingowego do biura firmy. Badanie alkomatem wykazało, że znajdował się on w stanie nietrzeźwości. W I instancji mężczyzna został więc skazany za czyn z art. 178a kodeksu karnego. Par. 1 tego przepisu stanowi, że karze pozbawienia wolności do lat trzech podlega ten, kto „znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym”.
Argumenty kierowcy
Kierowca odwołał się od tego rozstrzygnięcia. Jego zdaniem bowiem sąd I instancji błędnie przyjął, że w chwili zdarzeni prowadził on pojazd „w ruchu lądowym”. A to dlatego, że teren, na którym ujawniono zdarzenie, nie jest ani drogą publiczną, ani wewnętrzną. Nie jest w ogóle dostępnym powszechnie miejscem. Co więcej, nie wprowadzono na nim organizacji ruchu.
Argumenty te nie przekonały jednak sądu odwoławczego. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie SO w Piotrkowie Trybunalskim powołał się na orzecznictwo Sądu Najwyższego. Jak podkreślił utrwalił się w nim pogląd, że kryterium ruchu lądowego należy wiązać nie tyle z formalnym statusem konkretnej drogi, czy też określonego miejsca, lecz z rzeczywistym wykorzystaniem tego miejsca dla ruchu pojazdów i innych uczestników. „Ponadto niemniej istotnymi kryteriami są takie okoliczności, jak: przygotowanie i przeznaczenie drogi lub terenu do ruchu pojazdów oraz faktyczne i systematyczne wykorzystywanie takiej drogi lub terenu do takiego ruchu” – przypomniał sąd. Jak dodawał w orzecznictwie wielokrotnie podkreślano, że przestępstwa związane z ruchem pojazdów mogą zostać popełnione nie tylko na drogach publicznych, ale również wszędzie tam, gdzie odbywa się ruch (ogólny lub lokalny).
Wymóg istnienia ruchu lądowego
SO wskazał, że jako miejsca, w których odbywa się ruch lądowy, należy traktować drogi wewnętrzne, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, leśne, w osiedlach mieszkaniowych, a także parkingi, place przed dworcami autobusowymi, kolejowymi i portami, drogi prowadzące do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, pętle autobusowe, a nawet drogi znajdujące się na zamkniętym terenie kopalni, fabryki, budowy.
Z kolei, jeśli SN dochodził do wniosku, że w danej sprawie nie został spełniony wymóg istnienia ruchu lądowego, to wskazywał na brak realizacji przesłanki przeznaczenia terenu do ruchu pojazdów. I wymieniał w tym kontekście podwórka przydomowe, warsztaty samochodowe, grunty rolne, czy łąki.
Piotrkowski sąd wyjaśnił, że w rozpoznawanej sprawie oskarżony kierował w stanie nietrzeźwości na wewnętrznym terenie bazy logistycznej (strefa ruchu D – 52), który jest przeznaczony do dojazdu i manewrowania pojazdami, celem ich załadunku i rozładunku, gdzie obowiązują przepisy ruchu drogowego, takie same, jak na drogach publicznych. Na tym terenie, oprócz samochodów ciężarowych i osobowych, mogą poruszać się także piesi (pracownicy, kierowcy oczekujących pojazdów), a w razie takiej potrzeby mogą także wjeżdżać pojazdy właściwych służb (pogotowie ratunkowe, straż pożarna). „Przedmiotowy teren nie jest wprawdzie ogólnodostępny dla każdego uczestnika ruchu, co jest zrozumiałe, można jednak na niego wjechać po spełnieniu określonych warunków i uzyskaniu przepustki lub zezwolenia” – zauważył SO. Podkreślił również, że w sprawie chodziło o teren świadomie zagospodarowany w celach komunikacyjnych, na którym ruch pojazdów odbywa się realnie, systematycznie oraz na zasadach wskazanych w prawie o ruchu drogowym. „Mając właśnie na uwadze przeznaczenie tego terenu, nieodłącznie związanego z przemieszczaniem się pojazdów przywożących i odbierających ładunek, dzienną ilość wpuszczanych na teren bazy pojazdów oraz brak możliwości z góry określenia i wskazania, kto się tam może poruszać, Sąd Rejonowy absolutnie nie popełnił żadnego błędu, uznając, iż oskarżony kierował samochodem w stanie nietrzeźwości «w ruchu lądowym», o którym mowa w art. 178a par. 1 k.k.” – skwitował sąd odwoławczy.
Orzecznictwo
Wyrok Sądu Okręgowego z 9 lipca 2025 r., sygn. akt IV Ka 355/25