Osoba uprawniona do bezpłatnego dożywotniego użytkowania mieszkania jest zobowiązana do ponoszenia ciężarów z tym związanych, a w tym m.in. do ponoszenia bieżących opłat za media oraz czynsz do wspólnoty bądź spółdzielni mieszkaniowej. Koszty te obejmują tylko opłaty za korzystanie z lokalu i dostarczanych do niego mediów, zatem właściciel nie ma prawa pobierać od użytkownika żadnego wynagrodzenia – nie należy bowiem mylić użytkowania z najmem. Tym samym nieodpłatność dożywotniego użytkowania nie polega na tym, że użytkownik jest zwolniony z obowiązku uiszczania bieżących opłat za korzystanie z lokalu, ale na tym, iż to właściciel nie pobiera od użytkownika żadnych opłat za udostępnienie mu mieszkania.
Zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych to jednak właściciel mieszkania odpowiada zawsze za długi poczynione w jego lokalu przez użytkownika. Musi je tym samym uregulować, gdyż w innym przypadku będzie rosło zadłużenie (ostatecznie lokal może zostać nawet zlicytowany przez komornika). Istnieje więc obowiązek pokrycia przez właściciela mieszkania wszelkich kosztów, które wygenerował zamieszkujący w lokalu użytkownik. Właściciel ma jednak możliwość, w następnej kolejności, dochodzić od niego zwrotu poniesionych kosztów, w tym również na drodze sądowej. Dzieje się tak, gdyż za zaległe opłaty eksploatacyjne ponosi odpowiedzialność solidarną z osobami, które faktycznie korzystają z lokalu. Oznacza to, że spółdzielnia może żądać zapłaty całości lub części zaległych opłat od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a spłata długu przez którąkolwiek z tych osób zwalnia pozostałych.
Warto przypomnieć, że użytkowanie bywa czasem mylone z tzw. dożywociem (umową o dożywocie). Istotą tej ostatniej jest przeniesienie prawa własności nieruchomości na nabywcę, który w zamian zobowiązuje się zapewnić zbywającemu dożywotnie utrzymanie.
Podstawa prawna
Art. 58, art. 266 i nast., art. 908 i nast. ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r. poz. 380). Art. 4 ust. 2 i 6 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1222 ze zm.).