Kupując nieruchomość na kredyt musimy liczyć się z wieloma dodatkowymi kosztami. W zależności od banku trzeba pokryć koszty prowizji za udzielenie kredytu, wyceny nieruchomości, różnych rodzajów ubezpieczeń, a często też kosztów dodatkowych produktów bankowych. Zanim staniemy się właścicielami wymarzonego mieszkania należy jeszcze podpisać umowę u notariusza i pokryć taksę notarialną. Ile kosztuje taka usługa i dlaczego czasami trzeba zapłacić za nią dwa razy?

Taksa notarialna, czyli opłata za usługi świadczone przez notariusza jest uregulowana prawnie. Jest ona pobierana za każdą wykonaną czynność, m.in. za przygotowanie umowy, pełnomocnictwo i odpis aktu notarialnego. Jej wysokość jest ściśle powiązana z wartością nieruchomości.

Ile zapłacimy u notariusza w 2024 roku?

Podpisanie umowy kupna-sprzedaży musi odbywać się w obecności notariusza, niezależnie od tego, czy kupujemy nieruchomość z rynku pierwotnego, czy z wtórnego. Notariusz ma co do zasady zabezpieczyć prawa i interesy stron transakcji oraz wyjaśnić ewentualne wątpliwości. Choć w porównaniu do kwoty zakupu mieszkania taksa notarialna nie wydaje się być wysoka, jest to koszt, na który trzeba się przygotować podczas planowania transakcji.

Maksymalne stawki taksy notarialnej zostały ustalone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku. Obowiązuje one wszystkich notariuszy pracujących na terenie kraju. Jak to wygląda w praktyce?

  • Nieruchomość o wartości do 3 tys. zł – taksa notarialna wynosi 100 zł.
  • Nieruchomość o wartości od 3 tys. zł do 10 tys. zł – taksa notarialna wynosi 100 zł + 3 proc. nadwyżki powyżej 3 tys. zł.
  • Nieruchomość o wartości od 10 tys. do 30 tys. zł – taksa notarialna wynosi 310 zł + 2 proc. nadwyżki powyżej 10 tys. zł.
  • Nieruchomość o wartości od 30 tys. zł do 60 tys. zł – taksa notarialna wynosi 710 zł + 1 proc. nadwyżki powyżej 30 tys. zł.
  • Nieruchomość o wartości od 60 tys. do 1 mln zł – taksa notarialna wynosi 1010 zł + 0,4 proc. nadwyżki powyżej 60 tys. zł.
  • Nieruchomość o wartości od 1 mln zł do 2 mln zł – taksa notarialna wynosi 4770 zł + 0,2 proc. nadwyżki powyżej 1 mln zł.
  • Nieruchomość o wartości powyżej 2 mln zł – taksa notarialna wynosi 6770 zł + 0,25 proc. nadwyżki powyżej 2 mln zł (nie więcej niż 10 tys. zł lub 7,5 tys. zł, jeśli transakcja jest dokonywana między osobami z I grupy podatkowej).

Do wyżej podanych wartości trzeba jeszcze doliczyć 23 proc. podatek VAT. Należy zaznaczyć, że są one maksymalne, a zatem notariusz może teoretycznie ustalić niższą stawkę. Kto pokrywa te koszty? W tym przypadku wszystko zależy od tego, w jaki sposób kupujący dogada się ze sprzedającym. Zwyczajowo przyjęło się, że to nabywca płaci za notariusza. W toku negocjacji można jednak podzielić ten koszt na pół lub ustalić, że wydatek pokryje sprzedający. W przypadku zakupu mieszkania na rynku pierwotnym przynajmniej połowę taksy musi zapłacić deweloper. Wynika to z ustawy deweloperskiej.

Dodatkowe koszty, które trzeba zapłacić u notariusza

Podczas kupowania nieruchomości trzeba dodatkowo ponieść inne koszty u notariusza.

  • Opłata za odpis aktu notarialnego - to wypis dokumentu, który ma taką samą moc prawną jak oryginał. Jest niezbędny, jeśli kupujemy mieszkanie na kredyt. W tej sytuacji trzeba bowiem dostarczyć do banku odpis aktu notarialnego. Ile kosztuje przygotowanie dokumentu? Koszt to 6 zł za jedną stronę aktu + 23 proc. podatku VAT.
  • Założenie księgi wieczystej - kupując mieszkanie z rynku pierwotnego trzeba założyć dla niego księgę wieczystą, która pozwala na ustalenie stanu prawnego nieruchomości. Opłata za założenie księgi jest stała i wynosi 100 zł.
  • Wpis prawa własności w księdze wieczystej - ta opłata również jest stała i wynosi 200 zł. Należy do niej doliczyć kolejne 200 zł, jeśli do księgi wieczystej trzeba wpisać hipotekę.

Wyżej opisane koszty dotyczą podpisania umowy przyrzeczonej, podczas której dokonuje się przeniesienia praw własności. W niektórych przypadkach strony podpisują również tzw. umowę przedwstępną. Zobowiązuje ona nabywcę i sprzedawcę do podpisania finalnej umowy i stanowi pewnego rodzaju gwarancję. Niestety w tym przypadku również trzeba liczyć się z koniecznością uiszczenia taksy notarialnej. Jej maksymalna wysokość to 50 proc. stawki wskazanej w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Osoby, które kupują kolejne mieszkanie z rynku wtórnego muszą jeszcze zapłacić u notariusza podatek PCC. Wynosi on 2 proc. wartości nieruchomości, jednak nie obowiązuje przy zakupie pierwszego mieszkania.