Jesteśmy z mężem właścicielami mieszkania, a brakuje nam pieniędzy na codzienne utrzymanie. Zastanawiamy się właśnie, skąd zdobyć teraz trochę pieniędzy i jak najrozsądniej rozdysponować naszym majątkiem na przyszłość, po naszej śmierci. Do niedawna myśleliśmy, że podarujemy mieszkanie wnukowi, teraz jednak skłaniamy się do tego, by zdecydować się na hipotekę odwróconą. Ponoć ma być bezpieczniej. Będziemy mogli nadal mieszkać w naszym mieszkaniu, a jednocześnie zyskamy dodatkowe pieniądze do naszych skromnych emerytur – opowiada pani Grażyna.
ikona lupy />
Jolanta Niedziela, notariusz / Dziennik Gazeta Prawna / Wojtek Gorski
Pani Grażyna i jej mąż mogą rozporządzić własnym majątkiem na wiele sposobów, w zależności od tego, czy będą chcieli czerpać z niego zyski, czy też całość zapisać rodzinie, albo mogą sprzedać nieruchomość, ale mieszkać w niej do końca życia. Decyzję warto podjąć rozważnie, ostrożnie traktując reklamy produktów bankowych oraz opowieści przedstawicieli handlowych, którzy chcą sprzedać swój produkt i nie zawsze są wiarygodnym źródłem informacji o najbardziej optymalnym scenariuszu. W każdym szczególnym przypadku nie zawsze sprawdzi się rozwiązanie, na które zdecydowali się sąsiedzi czy znajomi. Ich sytuacja może być tylko pozornie podobna. Przykładem może być umowa o dożywocie, w której jedna ze stron zobowiązuje się zapewnić zbywającemu dożywotnie utrzymanie, w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości. Jednak przedmiotem tej umowy może być tylko dom lub mieszkanie własnościowe, nie wystarczy spółdzielcze prawo do lokalu, nawet jeśli jest założona księga wieczysta.
Decydując się na zapisanie majątku, musimy rozważyć, czy np. mieszkanie zapisane wnukowi ma stać się jego własnością już teraz, czy dopiero po śmierci darczyńców. Niepozornie mała różnica, a skutki mogą być zupełnie inne. Jeśli wnuczek zostanie właścicielem nieruchomości jeszcze za życia hojnych dziadków, to może nim rozporządzać praktycznie dowolnie i nie musi liczyć się z ich zdaniem.
Za dwa tygodnie wejdzie w życie ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym. Od połowy grudnia będzie można zapisać nieruchomość bankowi w zamian za jednorazową wypłatę określonej kwoty lub za comiesięczne zasilenie finansowe. Ustawa odpowiada na potrzeby osób starszych, którym zależy na dodatkowych wpływach do domowego budżetu. Kredytobiorca będzie mógł w swojej nieruchomości mieszkać aż do śmierci. Nie należy jednak patrzeć na nowe przepisy bezkrytycznie, bo niosą za sobą spore ryzyko. Po pierwsze – to bank będzie ustalał wartość nieruchomości, a z niej będzie wynikać kwota, jaka spłynie do właściciela. Może się okazać, że oddając mieszkanie o wartości 500 tys., uzyskamy od banku ledwie 100 tys. zł. Podpisując umowę na odwrócony kredyt hipoteczny, należy przygotować się na negocjacje. Należy pamiętać, że wobec banku zobowiązujemy się do utrzymywania nieruchomości w należytym stanie, by nie utraciła wartości. Za monitorowanie, ewentualne remonty i ubezpieczenie płaci oczywiście kredytobiorca. Co prawda po śmierci właściciela jego spadkobiercy będą mieli jeszcze szansę na wykup od banku zapisanej nieruchomości, rodzina może się także domagać wypłaty pozostałej części wartości mieszania. Jednak wtedy po raz drugi bank dokona wyceny nieruchomości i może się okazać, że tych środków pozostało znaczniej mniej, niż wynika z prostej kalkulacji na podstawie zapisów w umowie.
Odwrócony kredyt hipoteczny jest odwracalny
Odwrócony kredyt hipoteczny jest odwracalny

Zobacz również

Tu można porozmawiać z notariuszem

Każda rodzina jest inna, inne ma potrzeby i możliwości. Dlatego ważne jest, aby wysłuchać porad niezależnych profesjonalistów i na spokojnie przekalkulować różne opcje rozporządzania majątkiem. Skutki złych decyzji mogą być fatalne. W ramach tegorocznego Dnia Otwartego, którego hasło brzmi: „Porozmawiaj z notariuszem o bezpiecznej jesieni życia. Majątek a prawo”, w sobotę, 29 listopada od godz. 10 do 16 notariusze będą udzielać bezpłatnych porad w dziewiętnastu miastach Polski:

● Białystok, budynek NOT, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 2

● Bielsko-Biała, Książnica Beskidzka, ul. Słowackiego 17A

● Bydgoszcz, I Liceum Ogólnokształcące, pl. Wolności 9

● Częstochowa, Muzeum Częstochowskie – Ratusz, al. Najświętszej Marii Panny 45

● Gdańsk, Instytut Kultury Miejskiej, ul. Długi Targ 39/40

● Gliwice, Sąd Rejonowy w Gliwicach, ul. Powstańców Warszawy 23

● Gorzów Wielkopolski, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Kosynierów Gdyńskich

● Katowice, obiekt Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego, IV piętro, ul. Jordana 18

● Kraków, budynek Radia Kraków, al. J. Słowackiego 22

● Lublin, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Narutowicza 4

● Łódź, Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Kopcińskiego 16/18

● Olsztyn, budynek NOT, pl. Konsulatu Polskiego 1

● Poznań, IV Liceum Ogólnokształcące, ul. Swojska 6

● Przemyśl, hotel Accademia, ul. Wybrzeże Marszałka J. Piłsudskiego 4

● Puławy, Urząd Miejski, ul. Lubelska 5

● Szczecin, budynek „Buchalter”, al. Wojska Polskiego 83

● Toruń, Klub Osiedlowy „Zodiak”, ul. Wyszyńskiego 6

● Warszawa, Pałac Prymasowski, ul. Senatorska 13/15

● Wrocław, budynek Starej Giełdy, pl. Solny 16

● Więcej informacji na stronie internetowej www.dzienotwarty.pl i portalu Krajowej Rady Notarialnej www.krn.org.pl.

Podstawa prawna

Art. 908–916, 926 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121). Art. 4, 6, 12, 21 ustawy z 23 października 2014 r. o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz.U. poz. 1585).

OPINIA EKSPERTA

Zapraszam na konsultacje z notariuszami. Dzień Otwarty Notariatu to przede wszystkim akcja edukacja, w ramach której mamy możliwość uzyskania obiektywnych i fachowych informacji z zakresu prawa. W tym roku V edycja Dnia Otwartego Notariatu poświęcona jest bezpiecznej jesieni życia – przedstawieniu najbardziej optymalnego rozdysponowania zgromadzonym majątkiem z jednoczesnym wskazaniem możliwości uzyskania dodatkowych świadczeń czy zabezpieczeń z tego tytułu. Notariusze będą informować o możliwych scenariuszach działań, przedstawiać opcje, jakie stwarza polskie prawo, ale także wskazywać na potencjalne skutki podejmowanych decyzji. Zapraszamy do zadawania pytań. Notariusze odpowiedzą na wszelkie wątpliwości dotyczące testamentów, umów darowizny, renty czy umów o dożywocie. Zauważam szczególne niebezpieczeństwo przy pochopnym zawieraniu umów przewłaszczenia na zabezpieczenie. Osoby w trudnej sytuacji życiowej, często przyparte do muru, w zamian za pożyczkę, tzw. chwilówkę, godzą się na podpisanie umowy, na podstawie której przenoszą własność lokalu w celu zabezpieczenie spłaty takiej pożyczki. Niestety, taką już mamy naturę, że często zamykamy oczy i uszy na najgorszy scenariusz, a decydując się na taki krok, wierzymy, że wszystko pójdzie dobrze, szybko dług spłacimy i nie będzie zagrożenia utraty własności nieruchomości. Na niebezpieczne pułapki w dysponowaniu majątkiem narażone są szczególnie osoby, które ze względu na swój wiek i stan zdrowia są mniej zaradne życiowo i nie są biegłe w przepisach prawa, ale także nie potrafią znajdować źródeł takiej wiedzy. Przedstawiciele instytucji finansowych, czy nawet bliscy, nie zawsze mają dobre intencje, które pozwolą na spokojną jesień życia i korzystanie z majątku wypracowanego przez całe życie zawodowe.