Posiadacze starych książeczek mieszkaniowych mogą liczyć na premię gwarancyjną. Jej wysokość wylicza się na podstawie specjalnego wzoru. Należy spełnić określone warunki i złożyć dokumenty do banku. Ten obliczy odpowiednią kwotę zgodnie z zawartym w ustawie wzorem.
W dalszym ciągu stare książeczki mieszkaniowe zakładane przez rodziców czy dziadków posiadają tysiące osób. Dzisiaj środki tam zgromadzone wprawdzie nie wystarczą, aby zakupić wymarzone mieszkanie, ale zawsze można je wykorzystać na remont bądź jako dodatkowy zastrzyk gotówki przy zakupie lokalu. Wszystko dzięki premii gwarancyjnej, na którą można wymienić środki finansowe zgromadzone na książeczkach oszczędnościowych.
Wysokość wpłat zależy od wielu czynników, w tym zgromadzonej kwoty czy okresu oszczędzania. Szczegółowy sposób wyliczenia premii określa wzór zawarty w ustawie o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1115 z późn. zm.). Średnia wysokość wypłacanych premii, uwzględniając wyżej wymienione okoliczności, może zatem wynieść od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Weryfikacja środków

Posiadacz starej książeczki mieszkaniowej przed podjęciem decyzji dotyczącej skorzystania z możliwości, jakie przewiduje ustawa, może w każdym czasie otrzymać informacje o wysokości zgromadzonego wkładu, należnych odsetek oraz ewentualnej premii gwarancyjnej. W tym celu osoba zainteresowana powinna złożyć w banku PKO BP wniosek o wystawienie zaświadczenia o stanie zgromadzonych środków. Bank wskaże, jaki został zgromadzony wkład, należne odsetki oraz ewentualnie premia gwarancyjna, która będzie przysługiwała po spełnieniu warunków określonych w ustawie. Gdy zaświadczenie będzie wystawiane po raz pierwszy, bank nie pobierze za tę czynność żadnej opłaty. Gdy natomiast będzie to kolejne zaświadczenie, będziemy musieli ponieść opłatę zgodną z aktualną taryfą obowiązującą w banku.

Kto może się zgłosić

Zgodnie z przepisami ustawy o premię mogą się starać tylko posiadacze książeczek wystawionych do 23 października 1990 r. I to nie wszyscy. Zainteresowani wymianą środków zgromadzonych na książeczkach obligatoryjnie muszą jeszcze ponieść wydatki na cele mieszkaniowe. Generalnie chodzi o zakup mieszkania i wydatki na remont. Ich katalog jest obszerny, co stwarza dodatkowe możliwości dla posiadaczy starych książeczek mieszkaniowych (patrz ramka).
To jednak nie koniec. Przepisy ustawy określają również w przypadku niektórych inwestycji harmonogram realizacji uprawnień do otrzymania premii gwarancyjnej. I tak jeżeli posiadacze książeczek mieszkaniowych zdecydowaliby się na remont polegający na wymianie okien lub instalacji gazowej albo elektrycznej w lokalu mieszkalnym lub domu jednorodzinnym bądź wpłatę na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej kwoty należnej za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki, to takie działania powinni skorelować z okresem dostępności środków z premii.
Harmonogram wypłat określa ustawa. I tak gdyby o premię z tytułu wymiany okien chcieli się ubiegać właściciele książeczek wystawionych w latach 1976–1979, to mogą to robić od 1 stycznia 2012 r. Z kolei właściciele książeczek wystawionych w latach 1980–1985 uzyskali prawo do premii od stycznia tego roku. Już od początku następnego roku w kolejce o premie mogą ustawić się właściciele książeczek wystawionych w 1986 r. Osoby będące zaś posiadaczami książeczek wystawionych w roku 1987, 1988 i latach 1989–1990 muszą odpowiednio poczekać do 1 stycznia 2015, 2016 i 2017 roku.
W każdym przypadku należną premię właściciel książeczki ma szanse otrzymać dopiero po poniesieniu wydatków. Innymi słowy oznacza to, że aby otrzymać środki, ekstra najpierw należy kupić wymarzone mieszkanie albo przeprowadzić remont, a nie odwrotnie. To jednak nie koniec. Do wypłaty środków z premii niezbędne będą dokumenty.
W pierwszej kolejności należy w oddziale PKO BP złożyć wniosek o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej. Koniecznie trzeba przyjść z książeczką oraz dowodem osobistym. Do wniosku należy ponadto przedstawić odpowiedni dokument, np. w wypadku zakupu mieszkania na rynku wtórnym akt notarialny, a przy wymianie okien fakturę zakupu lub zapłaty za wykonaną usługę wystawioną na właściciela książeczki lub jego współmałżonka.
We wniosku o premię w związku z określonymi pracami remontowymi trzeba również przedstawić wypis z księgi wieczystej potwierdzający prawo własności (współwłasności) mieszkania lub domu jednorodzinnego albo zaświadczenie ze spółdzielni o przysługującym spółdzielczym prawie do lokalu (domu). To jednak nie koniec.
Należy pamiętać, że aby otrzymać premię, właściciel książeczki musi być jednocześnie właścicielem lokalu lub domu, w którym ma być remont, lub też musi mu przysługiwać spółdzielcze prawo do tego lokalu lub domu. W sytuacji gdy małżonkowie chcą zlikwidować swoje odrębne książeczki, a tylko jedno jest właścicielem lub posiadaczem prawa spółdzielczego, drugie dostanie z banku odmowę.
Jest jednak sposób, aby wykorzystać środki zgromadzone na obu książeczkach. W takiej sytuacji małżonek niebędący właścicielem lokalu może scedować swoją książeczkę na małżonka właściciela lokalu. Małżonkowie zainteresowani takim rozwiązaniem powinni zgłosić się do oddziału banku PKO BP z dokumentami tożsamości, dokumentami potwierdzającymi związek małżeński oraz książeczką mieszkaniową, która ma podlegać cesji. Po dokonaniu przelewu praw małżonek będący właścicielem lokalu lub domu będzie mógł się ubiegać o wypłatę premii gwarancyjnej z obu książeczek.
Jak odzyskać pieniądze z książeczki mieszkaniowej
Jak odzyskać pieniądze z książeczki mieszkaniowej

Zobacz również

Kiedy pieniądze

Aby otrzymać środki przysługujące z tytułu premii gwarancyjnej, należy się zgłość do banku zgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie w ciągu 90 dni od poniesienia wydatku. Po nabyciu mieszkania lub domu na własność 90 dni liczy się od daty podpisania umowy notarialnej albo też od uprawomocnienia się wpisu do księgi wieczystej.
Jeżeli chodzi np. o wymianę okien, datą, od której biegnie ten termin, jest data wystawienia faktury za usługę lub zakup materiału.
Bank oblicza premie gwarancyjne zgodnie ze wzorem podanym w załączniku do ustawy. Złożony wniosek podlega weryfikacji. Jeżeli wniosek zostanie nienależycie udokumentowany, bank wyznacza termin na jego uzupełnienie. Nie może być on dłuższy niż 30 dni, licząc od dnia złożenia wniosku. Po upływie tego terminu bank zwraca wniosek bez rozpatrzenia.

Na jakie wydatki przysługuje premia gwarancyjna

Premia wypłacana jest m.in na:

● przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu we własnościowe lub w odrębną własność,

● zakup mieszkania lub domu jednorodzinnego,

● wybudowanie domu jednorodzinnego,

● uzyskanie odrębnej własności lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, rozbudowy lub nadbudowy budynku mieszkalnego lub pomieszczeń niemieszkalnych,

● wkład własny przy kredycie mieszkaniowym,

● wpłatę na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej za ostatnie 12 miesięcy. Przykładowo spółdzielnia ociepliła blok albo wymieniła instalację centralnego ogrzewania. Wpłaty na fundusz nie mogą ponadto przewyższać części kosztów remontu przypadającej na posiadacza książeczki,

● remont polegający na wymianie okien, instalacji gazowej lub elektrycznej w mieszkaniu (domu jednorodzinnym), którego posiadacz książeczki jest właścicielem lub też dysponuje spółdzielczym (lokatorskim, własnościowym) prawem do tego lokalu lub do domu jednorodzinnego.

Jak wyliczana jest premia gwarancyjna

Premia gwarancyjna obliczana jest od oszczędności zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych na podstawie wzoru określonego w załączniku do ustawy pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych. Zgodnie z zasadami określonymi we wzorze premia gwarancyjna przysługuje od wpłat dokonywanych w poszczególnych latach/kwartałach na rachunek bankowy, dla których wzrost ceny 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ostatni ogłoszonej przed kwartałem złożenia wniosku o likwidację książeczki w stosunku do ceny jednego mkw powierzchni użytkowej właściwej dla roku (kwartału) dokonania wpłat, jest wyższy od oprocentowania tych wpłat. Na potrzeby obliczania premii gwarancyjnej prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w komunikatach i publikuje w dziennikach urzędowych cenę 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego. W takim przypadku przez cenę jednego mkw powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego rozumie się przeciętne dla całego kraju nakłady poniesione przez inwestorów na budowę wielomieszkaniowych budynków mieszkalnych w przeliczeniu na 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku, wyznaczonej jako średnia ważona powierzchnią użytkową budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania w poszczególnych województwach.

Podstawa prawna

Ustawa z 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 763).