Samowola budowlana
Zgodnie z treścią art. 48 Prawa budowlanego organ administracji architektoniczno-budowlanej wyda nakaz rozbiórki obiektu budowlanego lub jego cześć znajdującej się w trakcie budowy lub już wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę.
Co więcej, jak wskazuje orzecznictwo, również brak uprzedniego zgłoszenia o zamiarze wykonania robót budowlanych lub wniesienie przez dany organ sprzeciwu względem przyszłych robót budowlanych, skutkować będzie zaistnieniem samowoli budowlanej, co uprawniać może nadzór budowlany do wydania nakazu rozbiórki.
Jeśli chodzi kwestię części obiektu budowlanego, należy podkreślić, że opisywana część budynku powinna być niezależna od budynku głównego w taki sposób, by przeprowadzenie jej rozbiórki nie powodowało ingerencji w postawioną zgodnie z prawem główną część obiektu.
Odstąpienie od wydanej decyzji
Co ciekawe, przepisy prawa budowlanego przewidują możliwość odstąpienia przez właściwy organ od decyzji dotyczącej rozbiórki obiektu budowlanego. Jest to możliwe w dwóch sytuacjach: gdy zostanie dowiedzione, iż samowola budowlana jest zgoda z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym bądź, gdy zostanie stwierdzone, że nielegalnie budowany lub wybudowany obiekt nie przeczy przepisom związanym z wymogami techniczno-budowlanymi w zakresie, który uniemożliwia doprowadzenie obiektu do stanu zgodnego z prawem.
Nakaz rozbiórki obiektu nieużytkowanego lub niewykończonego
To druga sytuacja, w której organ nadzoru budowlanego wydaje nakaz rozbiórki. Może on zostać nałożony na właściciela lub zarządcę obiektu w celu uporządkowania określonego terenu. Dotyczyć będzie on zatem obiektów, które spełniają jedną wymienionych poniżej przesłanek. Są one:
• nieużytkowane lub niewykończone,
• oraz ich stan uniemożliwia przeprowadzenie remontu, odbudowy lub robót wykończeniowych.
Decyzja
Decyzja o nakazie rozbiórki powinna zawierać:
• dokładne określenie obiektu budowlanego i terenu, który ma zostać uporządkowany,
• termin, do którego adresaci powinni przystąpić do wykonania rozbiórki,
• datę zakończenia rozbiórki.
Co grozi za niewykonanie nakazu?
Brak ustosunkowania się do nałożonego przez odpowiedni organ nakazu oraz prowadzenie dalszych robót budowlanych grozi nałożeniem grzywny lub skierowaniem do sądu wniosku o ukaranie. Niniejsze wykroczenie obarczone jest grzywną, karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.