Deweloper będzie mógł nabyć grunt od gminy w zamian za wybudowanie na nim określonej liczby mieszkań. Takie rozwiązanie przewiduje przyjęty przez Radę Ministrów projekt ustawy o rozliczaniu ceny lokali lub budynków w cenie nieruchomości zbywanych z gminnego zasobu nieruchomości.
Zakłada on, że w podstawowym modelu inwestor (nabywca nieruchomości od gminy) budowałby budynek (ewentualnie remontował/przebudowywał już istniejący) i przekazywał część mieszkań samorządowi gminnemu. Gmina mogłaby je zachować w swoim zasobie (jako mieszkania komunalne) albo wnieść je do spółek gminnych (np. towarzystw budownictwa społecznego) lub państwowych. W ten sposób bez samodzielnego prowadzenia skomplikowanego i czasochłonnego procesu inwestycyjnego uzyskiwałaby zasób mieszkaniowy, który mógłby być przeznaczony na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych mieszkańców.
Rząd tłumaczy, że chce w ten sposób zwiększyć dostępność gruntów pod inwestycje mieszkaniowe. Chodzi o ograniczenie jednej z podstawowych barier w prowadzeniu działalności inwestycyjnej w Polsce, jaką jest zbyt mała oferta rynkowa działek pod zabudowę.
Głównym celem rządu jest zwiększenie do 2030 r. liczby mieszkań przypadających na 1 tys. mieszkańców do poziomów osiąganych przeciętnie w krajach Unii Europejskiej. Wzrost ten chce osiągnąć przez zwiększenie podaży mieszkań, zarówno w segmencie rynkowym (budownictwo deweloperskie na sprzedaż i wynajem, budownictwo indywidualne), jak i społecznym (budownictwo komunalne, TBS budownictwo spółdzielcze), otwartym na możliwości finansowe gospodarstw domowych o niskich i przeciętnych dochodach. Na taką potrzebę wskazują liczby. W latach 2015–2019 nastąpił co prawda wzrost liczby mieszkań oddawanych do użytkowania, ale odpowiadał za niego głównie sektor deweloperski oraz indywidualne budownictwo domów jednorodzinnych, czyli rozwiązania dostępne dla osób o wyższych dochodach.
W sektorze społecznym liczba nowo budowanych mieszkań wzrosła tylko nieznacznie, z 4,5 tys. w 2015 r. do 4,6 tys. w 2019 r.
Projekt przewiduje także, że mieszkania na wynajem pochodzące z inwestycji realizowanej z wykorzystaniem nieruchomości nabytej od gminy będą mogły być objęte dopłatami do czynszu w ramach programu „Mieszkanie na start”. Rząd chce, aby w ten sposób budownictwo mieszkaniowe stało się impulsem rozwojowym dla gospodarki dotkniętej skutkami COVID-19.
Zaproponowane rozwiązania mają obowiązywać od 1 kwietnia 2021 r.
147,2 tys. mieszkań oddano do użytkowania w 2015 r.
207,5 tys. mieszkań oddano do użytkowania w 2020 r.
Etap legislacyjny
Projekt przyjęty przez rząd
