Po interwencji RPO w sprawie seniorki prowadzącej firmę prezes ZUS wyjaśnił, że ostatnie zmiany prawa nie zmuszają do składania deklaracji rozliczeniowej wyłącznie drogą elektroniczną.

Sprawa dotyczy przepisów wprowadzonych ustawą z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1621). Zgodnie z nimi od 1 stycznia 2023 r. każdy płatnik składek ma obowiązek posiadania profilu na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
Do rzecznika praw obywatelskich zgłosiła się osoba 60+, która skarżyła się na obowiązek składania miesięcznej deklaracji rozliczeniowej wyłącznie elektronicznie. Z nowych regulacji wynika bowiem, że płatnik składek ma obowiązek utrzymywania aktywnego profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym ZUS w czasie prowadzenia z zakładem rozliczeń z tytułu składek. Wnioskodawczyni wskazywała, że czuje się w ten sposób dyskryminowana, gdyż jej wiek oraz brak umiejętności cyfrowych uniemożliwiają prawidłowe rozliczenia. Argumentowała, że pozostaje jej ponoszenie dodatkowych kosztów związanych z obsługą przez osobę profesjonalnie zajmującą się takimi rozliczeniami, a w perspektywie nawet rezygnacja z wykonywania działalności.
RPO wystąpił z interwencją do prezes ZUS. Wskazywał, że w sytuacjach takich jak opisana powinien być dopuszczony dotychczasowy sposób rozliczenia z organem rentowym.
W odpowiedzi na to wystąpienie prezes ZUS w piśmie do RPO informuje, że przepisy dotyczące sposobu składania dokumentów ubezpieczeniowych przez płatników składek nie zmieniły się od 1 stycznia 2023 r.
– Płatnik zgłaszający do ubezpieczeń do pięciu ubezpieczanych nadal ma możliwość przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych, w tym deklaracji rozliczeniowych, w formie papierowej – podkreśla Gertruda Uścińska, prezes ZUS.
To wyjaśnienie jest istotne, bo – jak wskazuje przykład obywatelki, która zgłosiła się do RPO – nowa regulacja o obowiązku utrzymywania profilu w systemie w czasie prowadzenia z ZUS rozliczeń może skłaniać przedsiębiorców do odmiennej oceny.
Obowiązkowy profil na PUE ZUS. Płatnicy muszą o tym pamiętać
Obowiązkowy profil na PUE ZUS. Płatnicy muszą o tym pamiętać

Zobacz również
Prezes ZUS informuje, że do tej pory (od 2016 r.) obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS mieli płatnicy rozliczający składki za więcej niż pięć osób. Po zmianach dotyczy on wszystkich płatników składek – także właścicieli małych firm, czyli zatrudniających do pięciu pracowników, oraz tych, którzy płacą składki tylko za siebie.
Na razie na PUE będą dostarczane tylko zwykłe pisma, w szczególności komunikaty (np. o numerze rachunku składkowego, z przypomnieniami o terminach składania dokumentów). ZUS zapewnia, że wszystkie decyzje kształtujące obowiązki płatników, np. wezwanie do zapłaty zaległych składek lub zwrotu wypłaconych zasiłków, nadal będą wysyłane papierowo.
Na PUE ZUS płatnicy mają dostęp m.in. do informacji o należnych do opłacenia składkach i o dokonanych wpłatach. Za jego pośrednictwem można też przejrzeć informację roczną dla płatnika składek i wysłane do ZUS deklaracje rozliczeniowe, a także sprawdzić listę osób zgłoszonych do ubezpieczeń i przebywających na zwolnieniu lekarskim. ©℗