W kwietniu i maju Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosi konkursy dla przedsiębiorców w ramach budżetu unijnego na lata 2014–2020. Już teraz warto tworzyć konsorcja i podjąć współpracę z placówkami naukowymi
To właśnie do przedsiębiorców, oprócz samorządów, trafi największa pula środków z nowej perspektywy finansowej. Priorytetem będzie wdrażanie rozwiązań innowacyjnych i zaawansowanych technologicznie.
Finansowanie inwestycji w firmach możliwe będzie dzięki środkom Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR), który w latach 2014–2020 zastąpi znany z lat ubiegłych program Innowacyjna Gospodarka. Środki skierowane będą przede wszystkim do mikro, małych i średnich firm oraz start-upów, a także jednostek naukowych i instytucji otoczenia biznesu. Konkursy w ramach programu adresowane będą do tych przedsiębiorstw, które poprzez inwestycje, opracowanie i wdrożenie innowacyjnych produktów lub usług czy współpracę z jednostkami badawczo-rozwojowymi zamierzają zdobyć nowe rynki i ulepszyć swoje produkty.
Konkursy w ramach POIR przeprowadzane będą przez tzw. instytucje pośredniczące, odpowiedzialne przed Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju za wdrażanie i zarządzanie określoną częścią programu. Jedną z nich jest Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR), któremu powierzono w ramach POIR realizację konkursów: Innolot, Innomed, Demonstrator oraz działania 1.1 skierowanego do MSP oraz do dużych przedsiębiorców. Już w kwietniu br. ogłoszony zostanie pierwszy konkurs w ramach działania 1.1 POIR, skierowany do MSP.
Działanie 1.1 POIR
Nabór prowadzony będzie w trybie ciągłym do końca 2015 r. (duże firmy na środki POIR w ramach działania 1.1 muszą poczekać na pierwszy konkurs do października br.). Konkursy w ramach działania 1.1 POIR dotyczyć będą prowadzenia prac badawczo-rozwojowych w przedsiębiorstwach. Wsparcie kierowane będzie wyłącznie do obszarów gospodarki określanych mianem inteligentnych specjalizacji. Przyjmuje się, iż w nich właśnie jest największy potencjał rozwojowy. Na poziomie krajowym inteligentne specjalizacje zgrupowane są w pięciu obszarach:
● zdrowe społeczeństwo,
● biogospodarka rolno-spożywcza, leśno-drzewna i środowiskowa,
● zrównoważona energetyka,
● surowce naturalne i gospodarka odpadami,
● innowacyjne technologie i procesy przemysłowe.
Na szczeblu regionalnym każde z województw wskazało własne priorytety.
Kwietniowy konkurs w ramach pierwszej osi priorytetowej skierowany będzie do MSP rozpoczynających lub rozwijających działalność badawczo-rozwojową (B+R), które planują realizację projektów samodzielnie bądź we współpracy z zewnętrznymi podmiotami, w tym z innymi przedsiębiorstwami, jednostkami naukowymi, sektorem pozarządowym lub partnerami społecznymi. Unijne dofinansowanie obejmie fazę badań oraz etap prac rozwojowych. Bezpośrednim efektem projektów ma być transfer opracowanego innowacyjnego rozwiązania do działalności gospodarczej. Wsparcie posłuży finansowaniu wydatków do etapu przygotowania pierwszej produkcji na bazie wyników prac B+R.
Odrębnie finansowane będą projekty dotyczące realizacji przez przedsiębiorstwo lub konsorcjum przedsiębiorstw prac B+R związanych z wytworzeniem instalacji pilotażowej lub demonstracyjnej. W ramach tego etapu prac B+R dokonana ma być weryfikacja nowego rozwiązania w warunkach zbliżonych do rzeczywistych i operacyjnych. Przedsiębiorstwo będzie mogło przeprowadzić prace B+R samodzielnie i przy wykorzystaniu własnych zasobów lub też zlecić ich realizację podmiotom zewnętrznym (jednostkom naukowym, innym przedsiębiorstwom, sieciom naukowym, konsorcjom naukowo-przemysłowym itp.).
Dofinansowanie uzyskane w ramach działania 1.1 POIR ma zapewnić przedsiębiorcy możliwość doprowadzenia rozwiązania będącego przedmiotem projektu do etapu, kiedy będzie można je skomercjalizować. Z kolei wsparcie na wdrożenie wyników prac B+R przedsiębiorca będzie mógł pozyskać ze środków III osi priorytetowej POIR (będą odrębne konkursy).
Innolot
W kwietniu 2015 r. zostanie ogłoszony również konkurs w ramach programu sektorowego Innolot, przeznaczony dla branży lotniczej. Program ma na celu finansowanie badań naukowych oraz prac rozwojowych nad innowacyjnymi rozwiązaniami dla przemysłu lotniczego. W ramach dotychczas rozstrzygniętych konkursów Innolot (program współfinansowany ze środków POIG w latach 2007–2013) realizowane były m.in. projekty polegające na stworzeniu zaawansowanych technik wytwarzania przekładni lotniczych, elementów konstrukcyjnych płatowca czy zaawansowane technologie odlewnicze. Tak duże przedsięwzięcia wymagają zawarcia konsorcjum, w którym grupa przedsiębiorców wraz z przedstawicielami świata nauki pracować będzie nad przygotowaniem i wdrożeniem do gospodarki innowacyjnych rozwiązań. Warto już obecnie podjąć prace nad stworzeniem odpowiednio silnej grupy konsorcjantów i wspólnie ustalić założenia projektowe, tak by z chwilą ogłoszenia konkursu przystąpić do szlifowania roboczej wersji wniosku.
Demonstrator
W maju 2015 r. przedsiębiorcy planujący opracowanie nowej technologii lub produktu będą mogli sięgnąć po dotacje unijne w ramach konkursu Demonstrator. Środki programu przeznaczone zostaną na dofinansowanie części przygotowawczej oraz na testowanie opracowanego rozwiązania w skali demonstracyjnej. Wsparcie kierowane będzie do firm, ale również konsorcjów naukowych czy organizacji badawczych. Uzyskać będzie je można na prowadzenie badań przemysłowych, prac rozwojowych, techniczne studia wykonalności oraz na prace rozwojowe w zakresie wytworzenia instalacji pilotażowej/demonstracyjnej. Przedmiotem projektu może być sam produkt lub też technologia.
Innolot, Innomed, Demonstrator czy działanie 1.1 POIR to programy, w których mechanizm finansowania oraz struktura projektów są podobne. Realizacja przebiega w dwóch etapach: najpierw prowadzone są badania przemysłowe (za tę część projektu najczęściej odpowiadają jednostki naukowo-badawcze, nie ma jednak przeszkód, by realizowały je wyspecjalizowane działy B+R w przedsiębiorstwach).
Kolejny etap to prowadzenie prac rozwojowych, polegających na opracowaniu prototypu, tworzeniu planów/rysunków, testowaniu nowych projektów/usług, uruchomieniu produkcji eksperymentalnej (pod warunkiem że nie będzie to działalność komercyjna na tym etapie). Poziom dofinansowania z NCBiR zależny jest od jednostki odpowiedzialnej za przeprowadzenie danego etapu prac: inny dla jednostek naukowo-badawczych, inny dla przedsiębiorstw. Dodatkowo jest uzależniony od rozmiarów przedsiębiorstwa. Największe dofinansowanie otrzymują małe i średnie przedsiębiorstwa, mniejsze – duże przedsiębiorstwa. Poziom wsparcia zależy też od etapu projektu: inny dla badań przemysłowych, inny dla prac rozwojowych.
Robocze wersje wniosków na rozgrzewkę
Firmy pragnące wziąć udział w pierwszych konkursach POIR powinny z wyprzedzeniem rozpocząć przygotowania. Warto zawiązać już konsorcja, w których rozpoczną się prace nad wstępną wersją projektu.
Należy również z wyprzedzeniem przygotować się do części formalnej konkursu. Co prawda nie są znane jeszcze formularze wniosków, jednak można się spodziewać w nich konieczności przedstawienia przez wnioskodawcę takich zagadnień, jak:
● poziom gotowości technologii będącej przedmiotem projektu przed jego rozpoczęciem,
● aktualny stan wiedzy (w tym opis najnowszych badań naukowych w odniesieniu do przedmiotu projektu),
● opis potrzeb rynkowych.
Warto przygotować roboczą wersję wniosku. W ramach przygotowań można zdefiniować problem oraz kluczowe potrzeby badawcze, opisać ogólną koncepcję projektu oraz metody i techniki badawcze, które będą miały zastosowanie do realizacji celów, podać sposób rozwiązania problemu badawczego oraz wskazać zakładany rezultat i mierniki osiągnięcia celów.
Należy się także spodziewać we wnioskach konieczności opisu innowacyjności rozwiązania, będącego rezultatem projektu, oraz znaczenia i nowości rozwiązania w stosunku do stanu techniki w danej dziedzinie.
Tym z przedsiębiorców, którzy do tej pory nie mieli styczności z przygotowaniem opisu merytorycznego projektu, polecamy zapoznanie się z drukami wniosków dla programów Innolot czy Demonstrator z lat wcześniejszych. Pomocne będzie także skorzystanie z instrukcji wypełniania wniosków (szczegóły na stronie www.ncbir.gov.pl w zakładce Programy krajowe/Programy sektorowe).