Nie. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o opłatach abonamentowych (dalej: u.o.a.) za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych pobiera się opłaty abonamentowe, a zgodnie z jej art. 5 ust. 1 – odbiorniki muszą być zarejestrowane w placówkach operatora publicznego w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1113 ze zm.).
Kontrolę wykonywania obowiązku ww. rejestracji i uiszczania opłaty prowadzi operator publiczny. Zaś z art. 7 ust. 6 u.o.a. wynika, że w przypadku stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika wydaje się decyzję nakazującą jego rejestrację oraz ustala opłatę za używanie niezarejestrowanego odbiornika.
Jednostkę uprawnioną do kontroli określono w rozporządzeniu Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji w sprawie kontroli wykonywania obowiązków związanych z opłatami abonamentowymi z 10 września 2013 r. (Dz.U. poz. 1140 ze zm.). Jest nią Centrum Obsługi Finansowej – jednostka Poczty Polskiej SA. W rozporządzeniu ustalono też druk upoważnienia do wykonywania czynności kontrolnych. Musi on zawierać m.in.: fotografię kontrolera, jego dane osobowe, podpis osoby upoważniającej i pieczęć COF, termin ważności.
Jak wyjaśnia Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, kontrole mogą być prowadzone w godz. 8.00–20.00. Jeśli pomimo okazania dokumentów kontroler nie zostanie wpuszczony do lokalu, to odstępuje od kontroli i sporządza protokół z przyczynami odstąpienia. Gdy abonent nie życzy sobie wizyty – wystarczy, że przedstawi mu dowód zarejestrowania odbiorników. Powyższe zasady dotyczą również przedsiębiorców – KRRiT nie rozróżnia w informacji statusu podmiotu kontrolowanego.
Kontrola może się odbyć podczas nieobecności przedsiębiorcy. Na temat przeprowadzania kontroli wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 października 2014 r. (sygn. akt II GSK 1264/13). Podkreślił on, że „żaden przepis ustawy o opłatach abonamentowych nie wymaga, by w kontroli uczestniczył podmiot kontrolowany, ani też by ważność protokołu z takiej kontroli zależała od podpisu przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej”. Dodał również, że „nie ma przeszkód prawnych, by w kontroli uczestniczyła inna niż kontrolowany przedsiębiorca osoba, która jak w tej sprawie, jest pracownikiem zorientowanym w sprawach finansowych”.
Kontrola nie musi być zapowiedziana. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 22 stycznia 2014 r. (sygn. akt VI SA/Wa 1892/13) podał, że do kontroli ww. opłat nie stosuje się zasady uprzedzania o kontroli. Wskazał on, że nie był trafny „zarzut skarżącej o naruszeniu przez organ przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (...), która m.in. wprowadziła obowiązek uprzedzania przedsiębiorcy o zamiarze dokonania kontroli (art. 79 ust. 1 ustawy o działalności gospodarczej)”. Zatem nie było zamiarem ustawodawcy, aby ww. kontrola, nawet odbiorników użytkowanych w ramach działalności, odbywała się w trybie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Podsumowując: w przypadku używania prywatnego odbiornika radiowego lub telewizyjnego przez pracownika w miejscu pracy odpowiedzialność za brak jego rejestracji ponosi pracodawca. Tak również wskazano w wyroku WSA w Warszawie z 22 grudnia 2014 r. (sygn. akt VI SA/Wa 1050/14). Pracodawca może zakazać pracownikom używania niezarejestrowanych odbiorników lub zobowiązać ich do rejestracji prywatnego odbiornika na dane osobowe pracownika i adres firmy oraz wnoszenia opłat.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1, art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1, 6, 10 ustawy z 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1204 ze zm.).