Wejście w życie nowych przepisów, dzięki którym nabywcy polis mogą łatwiej dochodzić swych praw, przeszło niemal bez echa.
Od 1 października obowiązuje w pełni ustawa z 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń, która implementuje do polskiego prawa unijną dyrektywę o dystrybucji ubezpieczeń (Dyrektywa IDD). Określa ona zasady wykonywania działalności w zakresie dystrybucji ubezpieczeń osobowych i majątkowych oraz dystrybucji reasekuracji. Zakłady ubezpieczeń, agenci, multiagenci, a także podmioty prowadzące działalność brokerską zostały związane nowymi zasadami dotyczącymi sprzedaży ubezpieczeń. Dystrybutorów, czyli osoby prawne i fizyczne mające prawo sprzedaży ubezpieczeń, którzy nie dochowają obowiązku rzetelnej informacji (nie wystarczy enigmatyczny opis w ogólnych warunkach ubezpieczeń), czekają wysokie kary.
Nowa regulacja ma za zadanie uchronić klientów m.in. przed misselingiem, czyli sprzedażą produktów lub usług niedostosowanych do ich potrzeb. Przepisy wprowadzają wymóg przeprowadzenia rzetelnej i obiektywnej analizy potrzeb obsługiwanej osoby przed zaoferowaniem jakichkolwiek produktów bądź usług. Przepisy nakłaniają multiagentów, by w ofercie przedstawiali te usługi, które są najbardziej dopasowane do potrzeb klienta, a nie te, za które otrzymują najwyższą prowizję od zakładu ubezpieczeniowego. Dystrybutor ubezpieczeń nie może też dokonywać z zakładem ubezpieczeń ustaleń, które mogłyby faworyzować określone umowy ubezpieczeń, niebędące de facto najlepszymi produktami finansowymi dla klienta.
Ograniczenie to dotyczy agencji ubezpieczeniowych i brokerskich oraz zatrudnianych przez nie pracowników. W konsekwencji zmienia się rola osób pracujących z klientem już na początkowym etapie sprzedaży. Stają się bowiem rzeczywistymi doradcami ubezpieczeniowymi w ramach swojej oferty, a nie tylko sprzedawcami liczącymi na jak najwyższy wynik finansowy. Wiarygodność przekazywanych informacji ma zapewnić obowiązek regularnego szkolenia zawodowego, którego zakres precyzyjnie określa załącznik do ustawy. Klientowi należy przedstawić obiektywne informacje o produkcie ubezpieczeniowym, tak by umożliwić mu podjęcie świadomej decyzji. Wszystkie dane wymagane przez ustawę powinny się znaleźć w karcie produktu.
Należy też zwrócić uwagę na regulacje dotyczące cross-sellingu. Chodzi o oferowanie ubezpieczenia wraz z towarem lub usługą uzupełniającą. Przepisy zobowiązują sprzedającego do poinformowania klienta o możliwości odrębnego zawarcia umów. Ponadto powinien on poznać odpowiednie opisy poszczególnych umów składających się na pakiet, a także osobne zestawienie kosztów i opłat dla każdej z nich, tak by móc porównać łączną i odrębne oferty.
W trosce o ochronę interesów klientów ustawa nakłada na dystrybutorów obowiązek wprowadzenia procedur reklamacyjnych oraz odszkodowawczych. Co więcej, agenci ubezpieczeniowi i oferujący ubezpieczenia uzupełniające – wykonując czynności agencyjne na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń – mają również obowiązek rozpatrywania reklamacji niezwiązanych z udzielaną ochroną ubezpieczeniową (mogą one dotyczyć procesu obsługi klienta, w tym rzetelności przekazywanych mu informacji, ewentualnego misselingu lub celowego nieoferowania produktów innych zakładów ubezpieczeń pomimo ich istnienia w ofercie pośrednika). Termin na odpowiedź jest ograniczony do 30 dni. Firmy zajmujące się pośrednictwem powinny wprowadzić efektywną procedurę reklamacyjną, która zapewni szybkie rozwiązanie sporu bez konieczności kierowania sprawy do sądu.
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez agenta ubezpieczeniowego lub przez oferującego ubezpieczenia uzupełniające w związku z wykonywaniem czynności agencyjnych ponosi zakład ubezpieczeń, na którego rzecz taki agent działa. Natomiast multiagenci, w przeciwieństwie do pośredników działających na rzecz tylko jednego zakładu ubezpieczeń, sami ponoszą odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę. Z tego względu agent ubezpieczeniowy wykonujący czynności agencyjne na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń w ramach tej samej kategorii produktów ubezpieczeniowych podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej w zakresie odpowiedzialności za szkody powstałe z tytułu wykonywania działalności agencyjnej.
Od 1 października 2018 r. nadzór nad każdym dystrybutorem ubezpieczeń i reasekuracji, w tym nad agentami, multiagentami i brokerami, pełni Komisja Nadzoru Finansowego. W przypadku naruszenia wymogów omawianej ustawy KNF może nałożyć karę wynoszącą nawet ponad 20 mln zł w przypadku dystrybutorów ubezpieczeń będących osobami prawnymi oraz ponad 3 mln zł w przypadku prowadzących taką działalność osób fizycznych.