Do zanieczyszczania powietrza przyczyniają się nie tylko stare domowe piece, tzw. kopciuchy, ale także niektóre kominki. Obecnie obowiązuje zakaz palenia w kominkach w Polscew tzw. dni smogowe. Paliwo do pieców i kominków też ma znaczenie - wszystko po to, by ograniczyć szkodliwą emisję. Czym można palić w piecu i w kominku? A jakie są zakazy?

Od lat, zarządy województw mają uprawnienie wprowadzania ograniczeń w zakresie używania różnych paliw w celu ograniczenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery w tzw. uchwałach antysmogowych. Przestrzeganie tych regulacji ma ogromne znaczenie dla jakości powietrza i zdrowia publicznego.

Przed kilkoma laty, mieszkańcy wykorzystywali przydomowe piece do spalania przeróżnych materiałów, włączając w to śmieci, stare meble czy zużyte opony. Jednakże, w ostatnich dekadach wprowadzono rygorystyczne regulacje określające rodzaj i jakość opału oraz standardy techniczne urządzeń. Rodzaj opału, jego jakość oraz standardy techniczne pieców i kominków – to wszystko zostało już uregulowane przepisami prawa, w ustawie Prawo ochrony środowiska z 2001 r. oraz ustawie z 14 grudnia 2012 roku o odpadach.

Co zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, można spalać w piecu i jakie konsekwencje grożą za spalanie odpadów?

Czym można palić w piecu?

W każdym piecu można palić przede wszystkim dobrej jakości grubym węglem kamiennym, nieimpregnowanym drewnem, lekkim olejem opałowym, gazem ziemnym, brykietami, pelletem, a także tzw. biopaliwami, czyli np. zbożem, czy łupinami orzechów.

Warto pamiętać, że zgodnie z planami unijnymi i krajowymi programami ochrony środowiska, Polska ma wizję całkowitego zakazu palenia węglem w miastach od 2030 r. i na terenach wiejskich od 2040 r.

Czym można palić w kominku?

Obecnie dozwolone jest palenie drewnem w kominkach, jednak tylko drewnem nieimpregnowanym i sezonowanym, czyli takim, które zostało suszone przez co najmniej 2 lata, aby jego wilgotność nie przekraczała 20 procent. Możliwe jest również stosowanie brykietu drzewnego, pelletu oraz wysokiej jakości węgla kamiennego, o ile urządzenie jest do niego odpowiednio przystosowane.

Odpady. Co z ich spalaniem?

Odpady muszą być spalane w instalacjach lub urządzeniach przeznaczonych do tego celu i to tylko za zgodą marszałka województwa. Zgodnie z art. 191 ustawy ten, kto termicznie przekształca odpady poza spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów podlega karze aresztu albo grzywny. Jeżeli w wyniku spalania powstała realna możliwość zagrożenia życia lub zdrowia człowieka lub zwłaszcza pogorszenia jakości powietrza, sprawca może odpowiadać nie za wykroczenie, lecz za przestępstwo z art. 183 § 1 k.k.

Niezależnie od tego, czy domu znajduje się kominek, czy piec nie wolno w nich spalać:

- plastikowych butelek,

- drewna pokrytego lakierem,

- sklejki,

- folii,

- odpadów z tworzyw sztucznych.

Spalanie takich odpadów prowadzi do wydzielania toksycznych substancji niebezpiecznych dla zdrowia, a nawet życia. Spalanie takich substancji jest również szkodliwe dla elementów pieca lub kominka co w ostateczności może doprowadzić do uszkodzenia instalacji, pożaru czy wybuchu.

Uchwały antysmogowe. Tego zabraniają na twoim terenie

Ważnymi dokumentami o obowiązującej mocy prawnej są lokalne uchwały antysmogowe wydane dla konkretnych województw. Określają one m.in. rodzaj opału, który można spalać w przydomowych piecach. Na przykład stanowią one zakaz spalania węgla brunatnego czy paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem.

Są też takie uchwały, w których zakazane jest spalanie paliw, z udziałem masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi więcej niż 15 proc. oraz biomasy stałej, której wilgotność w stanie roboczym przekracza 20 proc. (np. mokrego drewna).

Zakaz palenia w kominkach. Kiedy?

Obecnie, zakaz palenia w kominkach obowiązuje głównie w dni smogowe, przekraczając poziom dopuszczalnych zanieczyszczeń powietrza - a więc gdy poziom zanieczyszczenia pyłem przekracza dopuszczalne 50 μg/m³. Nie dotyczy on jednak osób, dla których kominek jest jedynym źródłem ogrzewania budynku lub mieszkania.

W wielu województwach obowiązują już lokalne przepisy, nakładające wymóg spełnienia określonych standardów dla kominków - nakładają obowiązek wymiany w określonym czasie przestarzałych kominków na urządzenia spełniające ekologiczne normy. Są też normy unijnej dyrektywy Ekoprojekt, która określaja wymagania dla kominków. Wdrożenie jej nie oznacza, że jest ogólnopolski zakaz palenia w kominkach. Narzuca on jedynie obowiązek nowych kominków oferowanych do sprzedaży o określonych parametrach technicznych.