Żaden z przepisów regulujących kwestię dodatku osłonowego nie upoważnia gmin wprost do dokonania weryfikacji danych w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków - wynika z informacji Urzędu Ochrony Danych Osobowych dla DGP.
Dwa tygodnie temu opublikowaliśmy w dodatku Samorząd i Administracja artykuł „Sprawdzać prawo do podwyższonego dodatku osłonowego czy nie” autorstwa mec. Mateusza Karciarza. Autor dowodził w nim, że urzędnicy, choć mają wgląd do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB), to nie mogą przetwarzać danych w niej zawartych. By ostatecznie rozwiać wszelkie wątpliwości samorządowców, poprosiliśmy jeszcze o wyjaśnienia UODO. I właśnie je otrzymaliśmy. Potwierdzają one tezę naszego autora, że obecnie nie ma rozwiązań technicznych umożliwiających udostępnianie danych z CEEB na potrzeby ośrodków pomocy społecznej lub centrów usług społecznych czy włodarzy. A w związku z tym przepisy, które dają im takie prawo, także jeszcze nie obowiązują. Urząd przypomiał ponadto, że administratorzy mogą przetwarzać dane tylko w zakresie, jaki jest niezbędny do realizacji określonego celu, w jakim te dane są pozyskiwane.
BŁ
Odpowiedź rzecznika Urzędu Ochrony Danych Osobowych dla DGP z 3 marca 2022 r.
Czy gmina może zweryfikować uprawnienie do podwyższonego świadczenia przez wgląd i przetwarzanie danych z Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków?
„(…) Zgodnie z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych osobowych (RODO) każdy administrator, czyli podmiot, który przetwarza dane osobowe, musi dysponować jedną z przesłanek legalizujących przetwarzanie wskazanych w art. 6 tego rozporządzenia:
• osoba, której dane dotyczą, wyraziła zgodę na ich przetwarzanie;
• jest to niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą;
• jest to niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze,
• jest to niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą lub innej osoby;
• jest to niezbędne do realizacji zadania realizowanego w interesie publicznym,
• jest to niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora.
W interesującej DGP sprawie należy wziąć pod uwagę przepisy szczególne, które mają zastosowanie w przypadku wypłacania dodatku osłonowego.
Zasady i tryb przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania dodatku osłonowego oraz właściwość organów w tych sprawach reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1). Zgodnie z nią wypłata dodatku osłonowego jest zadaniem z zakresu administracji rządowej, a dodatek osłonowy wypłacają gminy. W związku z tym i zgodnie z art. 2 ust 10 tej ustawy wniosek o wypłatę dodatku osłonowego składa się w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej ten wniosek. Zgodnie z art. 2 ust. 14 do ustalenia przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta prawa do dodatku osłonowego, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 411 ust. 10j-10o oraz 10r ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2021 r. poz. 1973, 2127 i 2269), które wskazują sposób wyliczenia przeciętnego miesięcznego dochodu - którego dokonuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta zgodnie z art. 411 ust. 10h danej ustawy - oraz zakres danych osobowych zawartych w wydawanym zaświadczeniu.
Natomiast przywołane przepisy art. 23 ust. 12 i 13 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, wskazując okres, przez jaki pozyskane dane będą przetwarzane. Zgodnie z art. 2 ust. 6 ustawy o dodatku osłonowym dodatek osłonowy w wyższej wysokości może być wypłacony, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest: kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi, zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB).
Należy wskazać, że do wniosku o dodatek osłonowy, którego wzór został określony w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 9 lutego 2022 r. w sprawie wzoru wniosku o wypłatę dodatku osłonowego (Dz.U. z 2022 r. poz. 374), wnioskodawca składa oświadczenie, że spełnia ww. warunki. Z przepisów ustawy o dodatku osłonowym oraz powyższego rozporządzenia nie wynika obowiązek załączania przez wnioskodawcę żadnych dokumentów potwierdzających to oświadczenie. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o dodatku osłonowym dodatek ten przysługuje osobom spełniającym kryteria przeciętnego miesięcznego dochodu w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Dana regulacja odnosi się wyłącznie do kryterium dochodowego, jakie należy spełnić, aby otrzymać dany dodatek.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że zawarte w art. 2 ust. 14 ustawy o dodatku osłonowym odesłanie do przepisów ustawy - Prawo ochrony środowiska stosuje się wyłącznie do ustalenia przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta prawa do dodatku osłonowego, ale wyłącznie w zakresie ustalenia spełnienia kryterium dochodowego. Odesłania tego nie można zatem stosować do weryfikacji kryterium określonego w art. 2 ust. 6 ustawy o dodatku osłonowym, tj. kryterium posiadania określonego źródła ogrzewania zgłoszonego do CEEB.
Wskazać należy, że kwestia udostępniania informacji zgromadzonych w CEEB uregulowana jest w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (Dz.U. z 2021 r. poz. 554, 1162 i 1243). Zgodnie z art. 27d ust. 1 pkt 14 i pkt 16 dane i informacje zgromadzone w ewidencji udostępnia się, o ile są one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, m.in.: ośrodkom pomocy społecznej lub centrom usług społecznych oraz wójtom, burmistrzom lub prezydentom miasta. Powyższe przepisy jeszcze nie obowiązują. Zaczną obowiązywać z dniem wdrożenia rozwiązań technicznych, określonych w komunikacie ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, o którym mowa w art. 18 pkt 3 ustawy z 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw. Komunikat dotyczący wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających udostępnianie danych i informacji z CEEB nie został jeszcze wydany.
W tym wypadku należy zwrócić uwagę, że żaden z przepisów regulujących kwestię dodatku osłonowego nie upoważnia wprost gminy do dokonania weryfikacji danych przekazanych w złożonym wniosku poprzez weryfikację informacji w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z zasadą minimalizacji określoną w art. 5 ust. 1 lit. c RODO administratorzy mogą przetwarzać tylko ten zakres danych, jaki jest niezbędny do realizacji określonego celu, w jakim te dane są pozyskiwane. Dodatkowo, zgodnie z zasadą ograniczenia celu, która została określona w art. 5 ust. 1 lit. b RODO, dane osobowe mogą być zbierane tylko i wyłącznie w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach oraz nie mogą być przetwarzane w innych celach, niż zostały pozyskane.
W związku z powyższym pozyskane dane nie mogą wykraczać poza zakres określony przywołanymi przepisami i do innych celów niż te, które ściśle związane są z wypłatą świadczeń - w tym przypadku dodatku osłonowego.