Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
/>
Czy pracownik może pobierać również rentę rodzinną
TAK
System ubezpieczeniowy chroni współmałżonków zmarłych, o świadczenie ma więc prawo starać również osoba pracująca. Wniosek o przyznanie renty rodzinnej może złożyć zarówno owdowiała 55-letnia pracownica, jak i pracownik. Również wypłata renty rodzinnej będzie mogła być realizowana bez uprzedniego rozwiązywania umowy o pracę. Konieczne jest jednak spełnienie ustawowo określonych wymogów. Świadczenie przysługuje, gdy zgon współmałżonka miał miejsce nie wcześniej niż 5 lat wstecz. Ponadto wpływ na wypłatę renty rodzinnej ma wysokość zarobków. Osoby z ustalonym prawem do niej podlegają limitom, których przekroczenie powoduje konsekwencje w postaci zmniejszenia wypłacanego przez ZUS świadczenia lub jego zawieszenia.
Podstawa prawna
Art. 70 ust. 1 pkt 2, ust. 2 i 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy można ponownie wnosić o świadczenie
TAK
Koniecznym warunkiem ponownego otrzymania renty rodzinnej jest złożenia wniosku o jej przyznanie. Świadczenie przysługuje także wtedy, gdy wnioskodawczyni wychowuje co najmniej jedno z dzieci uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – do czasu ukończenia 18 lat życia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawo do renty rodzinnej ma wdowa, która w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego zgonu lub od zaprzestania wychowywania dzieci. Ponieważ nasza czytelniczka spełnia ten warunek, tym samym ma możliwość powrotu na rentę rodzinną. Co warte podkreślenia, z takiej możliwości mogą skorzystać tylko wdowy, które wymagane 50 lat osiągnęły już po śmierci męża, jednak nie później niż w ciągu 5 lat od zaprzestania wychowywania 18-letniego dziecka uprawnionego do renty rodzinnej. Jeśli ten okres będzie dłuższy, ZUS odmówi przyznania świadczenia.
Podstawa prawna
Art. 70 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy można zrezygnować z renty rodzinnej
TAK
Jeżeli do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej osób, to jedna z nich zawsze może złożyć wniosek o wyłączenie. W zawiadomieniu ZUS o podjęciu zatrudnienia i osiąganych zarobkach powinna wyraźnie wskazać, czy wnosi o wyłączenie jej z kręgu uprawnionych, czy też o zawieszenie lub zmniejszenie przysługującej jej części w związku z osiąganymi przychodami. W pierwszym przypadku (czyli wyłączenia) prawo do renty rodzinnej zostanie ustalone z jej pominięciem. Ponowne określenie wysokości świadczenia dla pozostałych następuje od miesiąca, od którego wstrzymano wypłatę renty osobie wnioskującej albo od miesiąca następnego, jeżeli wcześniejsze wstrzymanie wypłaty nie było możliwe. Wnosząc o wyłączenie z kręgu osób uprawnionych, nie trzeba się obawiać utraty prawa do świadczenia na stałe. W razie zakończenia pracy lub uzyskiwania niższego przychodu można ponownie złożyć wniosek, o ile nadal będą spełnione warunki uprawniające do otrzymywania renty rodzinnej.
Podstawa prawna
Art. 107a, art. 134 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy ZUS może sprawdzać staż zmarłego
TAK
Po otrzymaniu wniosku o przyznanie renty rodzinnej ZUS rozpoczyna „sprawdzanie zmarłego”. Renta przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy tej ocenie przyjmuje się, że zmarły był całkowicie niezdolny do pracy, renta rodzinna jest bowiem pochodną świadczenia, jakie przysługiwałoby jemu. Dlatego w pierwszej kolejności ZUS sprawdza, czy zmarły spełniał wymagane warunki, a następnie ustala prawo do świadczenia członka rodziny po nim. Spór najczęściej dotyczy okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym. Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty uzależniony jest od wieku, w jakim powstała niezdolność do pracy. Jeśli śmierć nastąpiła przed ukończeniem 20 lat, na koncie zmarłego musi być 12 miesięcy okresów składkowych lub nieskładkowych. W wieku od 20 do 22 lat wymagany jest dwuletni staż ubezpieczeniowy. Trzy lata składkowe i nieskładkowe musi mieć osoba, której niezdolność powstała w wieku od 22 do 25 lat. Natomiast 4 lata są wymagane w przypadku zmarłego rodzica, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat. Jeśli więc rodzina dostarczy do ZUS dokumenty potwierdzające taki okres podlegania ubezpieczeniom, to syn zmarłego otrzyma rentę rodzinną.
Podstawa prawna
Art. 65 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy rozwiedziona ma prawo do pomocy
TAK
Małżonka rozwiedziona oraz wdowa, która przed śmiercią męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli w dniu śmierci męża miały prawo do alimentów zasądzonych wyrokiem sądowym lub ugodą sądową. Jeśli kobieta ma prawo do alimentów, to ZUS przyzna jej rentę rodziną po zmarłym byłym mężu.
Podstawa prawna
Art. 70 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy dziecko dostanie mniej przez późniejsze złożenie wniosku
NIE
Zgodnie z obowiązującymi przepisami świadczenie wypłaca się od dnia powstania prawa do niego, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Początkową datę wypłaty świadczenia wyznacza więc termin złożenia wniosku o jego przyznanie. Dopiero więc złożenie wniosku powoduje obowiązek jego wypłaty i ustawodawca nie przewidział możliwości wyrównywania świadczenia osobom, które nabyły prawo wcześniej, niż wystąpiły z wnioskiem. Z tym, że przy rozstrzyganiu o prawie do renty rodzinnej dla małoletniego dziecka po zmarłym rodzicu zasada ta nie jest bezwzględna. Sądy bowiem zmieniają decyzje organów rentowych, przyznając dzieciom rentę po zmarłych rodzicach z wyrównaniem. Wychodzą z założenia, że pozbawienie prawa do wypłaty renty rodzinnej na skutek obiektywnych okoliczności, na które małoletnie dziecko nie miało wpływu, sprzeciwia się założonemu przez ustawodawcę celowi. Renta rodzinna ma zapewnić środki utrzymania osobie uprawnionej już od dnia śmierci ubezpieczonego, emeryta lub rencisty. Taka praktyka ma potwierdzenie w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego (sygn. akt: II UK 146/11, I UK 320/06, I UK 117/06) oraz w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku (sygn. akt. III AUa 1747/11). Wskazuje na to również wyrok Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 2014 r. (sygn. akt II UK 398/13).
Podstawa prawna
Art. 129 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy wdowa po śmierci chorego dziecka zostanie bez renty
NIE
Nie powinno być tak, że pobieranie przez chore dziecko renty rodzinnej po zmarłym ojcu pozbawia matkę prawa do świadczenia. Ma ona prawo do niego, jeśli osiągnęła wiek 50 lat po śmierci męża, nie później niż w ciągu 5 lat od zaprzestania wychowywania dziecka, nad którym sprawowała pieczę z powodu jego całkowitej niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy.
Brak wcześniejszego wniosku o ustalenie prawa do renty rodzinnej wdowie, która po śmierci ubezpieczonego męża sprawowała pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz samodzielnej egzystencji, nie pozbawia jej prawa do ustalenia renty rodzinnej. Śmierć takiego dziecka nie pozbawia wdowy prawa do ustalenia bezterminowej (dożywotniej) renty rodzinnej ze względu na osiągnięcie wieku 50 lat w okresie sprawowania pieczy nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz samodzielnej egzystencji także dlatego, że renta rodzinna przysługuje po zmarłym mężu, a nie po zmarłym chorym dziecku, nad którym wnioskodawczyni sprawowała pieczę w dniu ukończenia 50 lat. Natomiast ustalone świadczenie wypłaca się, poczynając od dnia powstania tego prawa, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Chyba że dochodzi do zbiegu świadczeń emerytalnych lub rentowych z ubezpieczenia społecznego, bo wtedy przysługuje jedno z nich – wyższe lub wybrane.
Podstawa prawna
Art. 70 ust. 2 oraz art. 95 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy niepracująca wdowa może zdobyć zawód
TAK
O rentę rodzinną może się ubiegać niepracująca wdowa, która nie ukończyła 50. roku życia. We wniosku musi podać, że co prawda nie wychowuje małych dzieci, ale nie posiada niezbędnych źródeł utrzymania. W takiej sytuacji ZUS będzie jej wypłacał świadczenie rodzinne przez rok, licząc od dnia śmierci męża. Jeśli zdecyduje się uczestniczyć w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, prawo do pobierania takiej renty może być przedłużone do dwóch lat. Szkolenie w takim przypadku może być zorganizowane przez urząd pracy, a sama zainteresowana musi wybrać kierunek nauki. W czasie kształcenia organ rentowy wypłaca rentę rodzinną, która jest traktowana jako przejściowa pomoc w zdobywaniu kwalifikacji do samodzielnej egzystencji.
Podstawa prawna
Art. 70 ust. 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy wiek ogranicza prawo do renty rodzinnej
TAK
Prawo do renty rodzinnej mają tylko osoby, które ukończyły 16 lat, ale nadal się uczą. Świadczenie przysługuje do czasu ukończenia nauki, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 roku życia. Tylko kiedy zainteresowany ukończy wiek na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów. Przyjęcie tak wysokiej granicy wieku świadczy o tym, że celem wspomnianego świadczenia jest zapewnienie dziecku środków utrzymania aż do ukończenia nauki w szkole wyższej, umożliwiającej najlepszy start na rynku pracy. Osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, które utracą rentę, mogą otrzymywać stypendium socjalne.
Podstawa prawna
Art. 68 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy ZUS odmówi wsparcia niepełnosprawnemu
NIE
Rentę rodzinną po zmarłym rodzicu mogą otrzymywać jego dzieci bez względu na wiek, jeśli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed 16. rokiem życia lub w czasie nauki do ukończenia 25 lat albo bez względu na wiek, jeżeli stały się niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Tym samym zainteresowany ma prawo do renty rodzinnej po ojcu, o ile zmarły spełniał warunki do otrzymania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Podstawa prawna
Art. 68–71 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy ZUS będzie wypłacał dłużej rentę okresową
NIE
Wdowa, która w dniu śmierci męża nie ma ukończonych 50 lat lub nie zajmuje się opieką nad dziećmi, ma prawo do specjalnego wsparcia. Jeśli nie ma niezbędnych źródeł utrzymania, może starać się o okresową rentę rodzinną w czasie uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od śmierci męża.
Trzeba jednak pamiętać, że renta okresowa jest świadczeniem szczególnym. Jest wypłacane tylko w okresie uczestnictwa w zorganizowanym szkoleniu. Jednocześnie o terminie wypłaty decyduje data złożenia wniosku. Świadczenia wypłaca się bowiem, poczynając od dnia powstania prawa do nich, nie wcześniej jednak niż od miesiąca złożenia wniosku lub wydania decyzji z urzędu. Jedynie w razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym bezpośrednio po tym, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, rentę rodzinną wypłaca się od dnia śmierci, nie wcześniej jednak niż od dnia spełnienia warunków do renty przez uprawnionych członków rodziny.
Podstawa prawna
Art. 70 ust. 4 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Wysokość wypłaty zależy od liczby uprawnionych
Kwota świadczenia jest dzielona między osoby mające prawo do takiej wypłaty.
Przyjmuje się, że za kwotę świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu uważa się wartość emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
ZUS wypłaca:
● jednej osobie uprawnionej – 85 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu;
● dwóm uprawnionym – 90 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu;
● trzem lub więcej uprawnionym – 95 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.
Krok po kroku: jak dostać świadczenie
1 Osoba uprawniona do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku lub rodzicu musi prawidłowo wypełnić wniosek o przyznanie świadczenia.
2 Wniosek składa się osobiście w oddziale ZUS. Możliwe jest także zgłoszenie go w formie dokumentu elektronicznego przez Elektroniczny Urząd Podawczy (EUP) ZUS.
3 Do wniosku konieczne jest dołączenie dokumentów potwierdzających prawo do świadczenia:
● Małżonek (wdowa, wdowiec) potwierdza:
– datę urodzenia i zgonu osoby, po której ma być przyznana renta rodzinna;
– akt zawarcia związku małżeńskiego;
– dokument potwierdzający posiadanie prawa do alimentów ustalonego wyrokiem lub ugodą sądową (jeżeli w chwili śmierci małżonka nie istniała wspólność małżeńska).
● Małżonek (wdowa, wdowiec) powinien ponadto złożyć oświadczenie:
– o istnieniu wspólności małżeńskiej;
– stwierdzające brak niezbędnych źródeł utrzymania – dla celów ustalenia prawa do okresowej renty rodzinnej.
W przypadku orzeczenia rozwodu lub separacji zainteresowany dodatkowo przedkłada dokumenty stwierdzające posiadanie prawa do alimentów, ustalonego wyrokiem lub ugodą sądową, ze strony małżonka, po którym ubiega się o przyznanie renty rodzinnej.
● Do wniosku o rentę rodzinną dla dzieci powinny być również przedłożone dokumenty stwierdzające:
– pobieranie nauki w szkole;
– stan zdrowia, jeżeli prawo do renty rodzinnej jest uzależnione od stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy lub całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.
4 Przyznane świadczenie może być wypłacane za pośrednictwem poczty lub banku. W drugim przypadku konieczne jest podanie numeru konta bankowego.
