Zmiany w 800 plus – podwyżka czy powrót kryteriów dochodowych? Zobacz, co planują politycy

Program 800 plus, zastępujący dotychczasowe 500 plus, nieustannie ewoluuje. Wprowadzenie nowych zasad budzi wiele pytań, zwłaszcza w kontekście obywateli Ukrainy przebywających w Polsce. Zmiany mają na celu uszczelnienie systemu wsparcia, a także weryfikację zasadności przyznawania świadczeń. Co dokładnie się zmieni i na co warto się przygotować?

Program 800 plus w swojej nowej formie obowiązuje od 1 lutego 2025 roku. Podstawą prawną do jego wypłaty jest ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. W najbliższych miesiącach może czekać nas jednak szereg modyfikacji, które wpłyną na zasady przyznawania tego wsparcia. Oczekuje się, że wprowadzone zmiany przyczynią się do bardziej efektywnego wykorzystania środków publicznych oraz zwiększenia sprawiedliwości społecznej.

800 plus. Zaostrzenie zasad dla obywateli Ukrainy

Od 1 lutego 2025 roku wprowadzono bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące obywateli Ukrainy ubiegających się o świadczenie 800 plus. Nowelizacja ustawy z 15 maja 2024 r. przewiduje, że wsparcie finansowe przysługuje tylko wtedy, gdy dzieci realizują obowiązek szkolny, przedszkolny lub nauki do ukończenia 18. roku życia. Weryfikacja odbywa się za pośrednictwem Systemu Informacji Oświatowej (SIO). Wprowadzone zasady obejmują:

• legalny pobyt na terytorium Polski,
• obowiązek edukacyjny potwierdzany przez SIO,
• możliwość utraty świadczenia w przypadku niespełnienia kryteriów.

Dodatkowo, od 2025 roku dziecko, które nie realizuje obowiązku edukacyjnego w Polsce, utraci prawo do świadczenia. Już teraz liczba dzieci objętych programem zmniejszyła się o 20 tysięcy. Szacuje się, że dalsze zmiany mogą wpłynąć na kolejne 10 tysięcy świadczeniobiorców, co wzbudza wiele kontrowersji w środowiskach imigranckich i społecznych.

Kolejne obostrzenia w 800 plus - propozycja Trzaskowskiego

Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy i kandydat Koalicji Obywatelskiej na urząd prezydenta RP, wystosował niedawno oficjalny apel do władz centralnych. W swoim wystąpieniu postulował wprowadzenie zmian legislacyjnych, które umożliwiłyby wypłatę świadczeń socjalnych (w tym świadczenia 800+) obywatelom Ukrainy spełniającym określone warunki:

• stałego zamieszkiwania
• legalnego zatrudnienia
• regularnego opłacania składek podatkowych w Polsce.

Inicjatywa ta spotkała się z pozytywnym odzewem ze strony premiera Donalda Tuska, który zadeklarował rychłe przygotowanie odpowiednich rozwiązań prawnych. Jednocześnie propozycja wywołała krytyczną reakcję ze strony minister odpowiedzialnej za sprawy rodziny, pracy i polityki społecznej, co wskazuje na istotne różnice zdań w tej kwestii wśród przedstawicieli władz.

1600 plus oraz kryterium dochodowe - propozycje polityków

Program 800 plus od samego początku wzbudzał kontrowersje i co raz pojawiały się różne propozycje, aby go zmodyfikować. Najnowsze pomysły posła Norberta Pietrykowskiego z Polski 2050 przewidują podwojenie świadczenia na pierwsze dziecko do 1600 zł. Argumentuje on, że narodziny pierwszego dziecka to moment przełomowy w życiu rodziny, który wymaga szczególnego wsparcia. Z drugiej strony, niektórzy eksperci oraz politycy, zwłaszcza ci z lewej strony sceny politycznej, wskazują na konieczność powrotu do kryteriów dochodowych, znanych z programu 500 plus. W przeszłości na pierwsze dziecko wsparcie przyznawano jedynie po spełnieniu kryteriów dochodowych, a na kolejne dzieci bezwarunkowo.

Wprowadzenie podwyższonego świadczenia na pierwsze dziecko mogłoby wpłynąć na poprawę sytuacji demograficznej, jednak stoi w sprzeczności z zaleceniami ekspertów, którzy wskazują na potrzebę bardziej zrównoważonego podejścia. Zwolennicy powrotu do kryteriów dochodowych argumentują, że środki finansowe powinny trafiać przede wszystkim do rodzin o najniższych dochodach, co zwiększyłoby efektywność programu.

800 plus: Kontrole ZUS i weryfikacja wniosków

Od nowego okresu świadczeniowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych wprowadza bardziej rygorystyczne kontrole składanych wniosków. W przypadku obywateli Ukrainy szczególną uwagę zwraca się na legalność pobytu oraz realizację obowiązku edukacyjnego. Współpraca ZUS z organami oświatowymi i urzędami skarbowymi pozwala na weryfikację takich danych, jak:

• tożsamość dziecka (imię, nazwisko, numer PESEL),
• uczestnictwo w edukacji i typ placówki,
• miejsce zamieszkania i legalność pobytu.

ZUS może również korzystać z danych Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz bazy PESEL. W przypadku podejrzenia nadużyć świadczenie może zostać wstrzymane lub uchylone. Zwiększone kontrole mają na celu wyeliminowanie przypadków wyłudzeń oraz zapewnienie, że wsparcie trafia do tych, którzy naprawdę go potrzebują.

Odpowiedzialność za fałszywe dane i procedura odwoławcza

Podanie nieprawdziwych informacji we wniosku o 800 plus może skutkować koniecznością zwrotu pieniędzy wraz z odsetkami. ZUS ma prawo wszcząć postępowanie wyjaśniające, a w przypadku celowego oszustwa sprawa może trafić do prokuratury. Osoby, którym odmówiono przyznania świadczenia, mają prawo do odwołania w ZUS, a następnie w wojewódzkim sądzie administracyjnym. Proces odwoławczy jest dwuetapowy i może potrwać nawet kilka miesięcy, co stanowi dodatkowe wyzwanie dla rodzin oczekujących na wsparcie finansowe.

Co dalej z 800 plus? Podsumowanie

Zmiany w programie 800 plus budzą wiele emocji i kontrowersji. Zaostrzenie zasad dla obywateli Ukrainy, weryfikacja wniosków przez ZUS oraz propozycje zwiększenia świadczenia na pierwsze dziecko to kluczowe elementy dyskusji publicznej. Celem tych zmian jest uszczelnienie systemu i zapewnienie, że pomoc trafia do najbardziej potrzebujących. Jednak czy nowe przepisy przyniosą oczekiwane rezultaty? Odpowiedź na to pytanie przyniosą najbliższe miesiące. Jednocześnie rząd zapowiada, że będzie monitorował sytuację i nie wyklucza kolejnych modyfikacji w przyszłości, jeśli zajdzie taka potrzeba.