Program „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” to nowe świadczenie gwarantowane w ramach POZ, które wejdzie w życie od maja. Zastąpi „Profilaktykę 40 plus” i będzie dostępne dla szerszego grona pacjentów. Ma składać się z kilku etapów. Nasze wyniki na każdym z nich zinterpretuje lekarz.

Jak poinformowała ministra zdrowia Izabela Leszczyna, od maja wchodzi nowy program NFZ „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”. Będzie obejmował ocenę stylu życia, chorób serca, nowotworów, zdrowia psychicznego, uzależnień oraz statusu szczepień.

Kto skorzysta z bezpłatnych badań?

Bilans zdrowia będzie wykonywany u każdej osoby po 20. roku życia, która złożyła deklarację do lekarza POZ. W zależności od wieku pacjenta częstotliwość badań będzie następująca:

  • u pacjentów w wieku 20–59 lat: nie częściej niż raz na 5 lat
  • u pacjentów w wieku 60 lat i więcej: nie częściej niż co 3 lata

Jak będzie wyglądał przebieg oceny stanu zdrowia?

Aby skorzystać z bezpłatnego świadczenia POZ, w pierwszej kolejności za pomocą IKP lub w placówce POZ będzie trzeba wypełnić kwestionariusz zawierający pogłębiony wywiad w kierunku:

  • stylu życia
  • czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
  • chorób onkologicznych (z uwzględnieniem wywiadu rodzinnego)
  • stanu zdrowia psychicznego
  • wywiadu środowiskowego
  • weryfikacji wykonania zalecanych szczepień

Zakres pytań będzie obejmował następujące kwestie:

  • dotychczasowe rozpoznania chorób przewlekłych
  • tryb życia (aktywność fizyczna, nawyki żywieniowe)
  • stan psychiczny (odczuwanie stresu, zaburzenia snu; skala PHQ2, czyli badanie w kierunku zaburzeń depresyjnych)
  • stosowanie używki: palenie papierosów i e-papierosów z oceną stopnia uzależnienia wg testu HSI,
  • spożywanie alkoholu z oceną stopnia uzależnienia wg AUDIT C
  • wywiad rodzinny w kierunku: wczesnego występowania zawału serca/udaru mózgu u rodziców, chorób nowotworowych o podłożu genetycznym (raka piersi, jajników, nerki, żołądka, trzonu macicy, jelita grubego)
  • wywiad środowiskowy (zamieszkanie z rodziną, opiekunem czy samotnie), wykształcenie.

Następnie personel przychodni, do której uczęszczania pacjent jest zadeklarowany, kontaktuje się z pacjentem, aby zweryfikować udzielone odpowiedzi (w przypadku wątpliwości) i uzupełnić ewentualne braki w kwestionariuszu. Po zakończeniu wypełnienia kwestionariusza zatwierdza go i następuje automatyczne wygenerowanie zlecenia na badania laboratoryjne.

Co jest w wykazie bezpłatnych badań? [LISTA]

Do badań diagnostycznych, które pacjent będzie mógł wykonać w ramach bilansu, należą:

  • morfologia krwi
  • glukoza
  • kreatynina (z eGFR)
  • lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, triglicerydy)
  • lipoproteina A (wykonywana w ramach BDZ raz w życiu)

A także warunkowo, w zależności od wieku i wyniku ankiety:

  • ALAT
  • ASPAT
  • GGTP
  • PSA całkowity u mężczyzn
  • anty-HCV
  • badanie kału na krew utajoną (FIT)

Wizyta podsumowująca i Indywidualny Plan Zdrowotny (IPZ)

Po wykonaniu badań diagnostycznych koordynator umawia pacjenta na stacjonarną wizytę podsumowującą bilans. Na podstawie analizy poniższych elementów bilansu pielęgniarka lub lekarz tworzy Indywidualny Plan Zdrowotny (IPZ). Podczas jego tworzenia wzięte pod uwagę mają być:

  • pomiary ciśnienia tętniczego i tętna
  • pomiary antropometryczne (waga, wzrost, obwód talii, wyliczenie BMI)
  • u osób w wieku 60+ ocena funkcji poznawczych (wykorzystanie skali mini-COG (narzędzia pozwalającego na szybkie podjęcie decyzji o pogłębieniu specjalistycznej diagnostyki w kierunku otępienia)
  • analiza wyników badań laboratoryjnych
  • analiza wyników ankiety oraz zawartych w niej zwalidowanych kwestionariuszy do oceny różnych zaburzeń
  • ocena globalnego ryzyka sercowo-naczyniowego wg skali SCORE2 lub SCORE2-OP lub SCORE2-Diabetes (dla pacjentów z rozpoznaną cukrzycą)

Co będzie zawierał Indywidualny Plan Zdrowotny (IPZ)?

IPZ będzie zawiera następujące informacje:

  • dotyczące zidentyfikowanych podczas bilansu czynnikach ryzyka
  • ogólne zalecenia dotyczące zdrowego stylu życia, diety i aktywności fizycznej
  • indywidualne zalecenia wynikające ze stwierdzonych czynników ryzyka
  • indywidualny kalendarz szczepień zalecanych
  • listę zalecanych interwencji prozdrowotnych

W przypadku stwierdzenia istotnych zaburzeń wymagających interwencji IPZ powinien zawierać zalecenie dalszej diagnostyki i leczenia w POZ lub skierowania do AOS lub Poradni Zdrowia Psychicznego albo Centrum Zdrowia Psychicznego.

Jaki jest cel bilansów zdrowia dorosłych?

Raport Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wymienia następujące cele organizowania bilansów zdrowia dorosłych:

  • poprawa wczesnej wykrywalności chorób układu krążenia i cukrzycy, chorób nerek, zaburzeń funkcji tarczycy, wybranych chorób onkologicznych, wybranych chorób infekcyjnych (HCV) oraz zaburzeń psychicznych i poznawczych
  • zwiększenie odsetka realizacji szczepień zalecanych w populacji osób dorosłych
  • profilaktyka pierwotna z położeniem nacisku na edukację, modyfikację stylu życia, ograniczenie czynników ryzyka występowania w/w schorzeń
  • wsparcie postaw prozdrowotnych oraz dbałości o środowisko życia

Źródło: Raport Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji