Renta wdowia na nowych zasadach. Odpowiadamy na Wasze wątpliwości

Ile wynosi renta wdowia? Jak złożyć wniosek? Jakie warunki trzeba spełnić? Kto nie ma na nią szans? W zeszłym tygodniu DGP zorganizował dyżur telefoniczny i e-mailowy dla czytelników zainteresowanych tematem nowych przepisów o rentach wdowich. Na pytania odpowiadały ekspertki ZUS. Co budzi najwięcej wątpliwości?

Jaki wiek musi osiągnąć kobieta, aby uzyskać prawo do renty wdowiej?

Aby ZUS wypłacił kobiecie rentę rodzinną wraz z jej własnym świadczeniem (w ramach renty wdowiej), powinna ona ukończyć 60 lat (mężczyzna 65). Ponadto powinna ona nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat (a mężczyzna po zmarłej żonie – nie wcześniej niż w dniu ukończenia 60 lat). Inne warunki, które trzeba spełnić, to:

• pozostawanie ze współmałżonkiem we wspólności małżeńskiej aż do jego śmierci,
• niepozostawanie obecnie w kolejnym związku małżeńskim.

Wynika to z art. 95a i 95b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.; dalej: ustawa emerytalna).

Pobieram rentę rodzinną po mężu, który zginął kilkanaście lat temu. Czy to oznacza, że renta wdowia należy mi się niejako z automatu?

Tak, jeśli skończyła pani 60 lat i nabyła również prawo do własnej emerytury. Oprócz tego musi pani spełnić pozostałe warunki do uzyskania renty wdowiej, czyli: nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat, do dnia śmierci męża pozostawać z nim we wspólności małżeńskiej, a po jego śmierci nie wejść w kolejny związek małżeński.

Do kiedy można składać wnioski o rentę wdowią? Słyszałem, że wolno je składać przez I półrocze 2025 r., a wypłaty ruszą od lipca br.

Od 1 stycznia br. można składać wnioski o ustalenie i wypłatę renty wdowiej. Na podstawie wniosków złożonych do 31 lipca 2025 r. świadczenia będą wypłacane od 1 lipca 2025 r. Wnioski złożone w następnych miesiącach będą skutkować przyznaniem zbiegu świadczeń od miesiąca złożenia wniosku.

Czy do wniosku o rentę wdowią trzeba dołączyć jakieś dokumenty potwierdzające uprawnienia osoby ubiegającej się o świadczenie?

Jeśli starający się ma prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia (np. do emerytury lub renty), to do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń nie musi dołączać żadnych dokumentów.

Gdzie mogę sprawdzić, czy w ogóle mam prawo do renty wdowiej?

Na stronie www.zus.pl jest dostępna interaktywna ankieta, dzięki której można sprawdzić, czy ma się prawo do renty wdowiej. Ankieta jest w formie pytań, które pozwalają ustalić krok po kroku, czy zainteresowany spełnia wszystkie warunki wymagane do przyznania świadczenia. Link do ankiety: https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/ankieta-renta-wdowia.

Ile będzie wynosiła renta wdowia?

Wdowa lub wdowiec, którzy mają prawo do renty rodzinnej wraz z własnym świadczeniem, mogą wybrać do wypłaty:

• 100 proc. renty rodzinnej i 15 proc. własnego świadczenia albo
• 100 proc. własnego świadczenia i 15 proc. renty rodzinnej.

Wybrany przez siebie wariant zainteresowany musi zaznaczyć we wniosku ERWD w części „Zakres wniosku” na str. 4. Jeśli ma wątpliwości, powinien zaznaczyć pole „wyższe świadczenie”, wtedy ZUS dokona wyboru za niego.

Gdzie należy złożyć wniosek o rentę wdowią?

Wniosek o rentę wdowią można złożyć w organie emerytalno-rentowym (KRUS, ZUS, Wojskowe Biuro Emerytalne, Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji czy Biuro Emerytalne Służby Więziennej), w którym wdowa lub wdowiec jest uprawniona do jednego ze świadczeń: emerytury, renty własnej lub renty rodzinnej.

Mam ustalone prawo do renty rodzinnej po mężu i własnej emerytury. Spełniam zatem warunki do otrzymywania renty wdowiej. W jakiej maksymalnej wysokości przysługują połączone świadczenia?

Otrzyma pani 100 proc. jednego świadczenia i 15 proc. drugiego, przy czym suma połączonych świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Jeżeli przekroczy tę kwotę, wypłatę pomniejszymy o wielkość przekroczenia. Do wskazanego limitu wliczamy także świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy emerytalnej lub odrębnych przepisów wraz z połączonymi świadczeniami, o których łączną wypłatę się występuje.

Dlaczego owdowienie kobiety przed 55. rokiem życia lub mężczyzny przed 60. rokiem życia pozbawia prawa do renty wdowiej?

Zgodnie z art. 95a ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej osoba uprawniona ma prawo do wypłaty świadczeń w zbiegu, jeśli nabyła prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 tej ustawy, czyli w wieku 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Kobiety, które owdowieją przed ukończeniem 55 lat, oraz mężczyźni, którzy owdowieją przed ukończeniem 60 lat, nie spełniają zatem jednego z warunków wymaganych do ustalenia prawa do wypłaty renty wdowiej.

Mąż zmarł, gdy miałam 52 lata. Uzyskałam prawo do renty rodzinnej po nim i dalej pracowałam. W październiku 2025 r. skończę 60 lat i przejdę na emeryturę. Czy z tą chwilą nabędę prawo do renty wdowiej?

W tym przypadku nabycie prawa do renty rodzinnej nastąpiło dużo wcześniej niż wymagane przez przepisy pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Z tego powodu w takiej sytuacji nie ma prawa do pobierania renty wdowiej. ©℗