Osobom, które ukończyły 65 rok życia, przysługują różne dodatki do emerytury. Część z nich jest przyznawana wraz ze świadczeniem emerytalnym, inne – po spełnieniu określonych warunków. Jakie dodatki można otrzymać po ukończeniu 65 lat? Kto jest uprawniony? Czy emeryci korzystają ze świadczeń? Jak je oceniają?
Przyznanie których świadczeń wymaga spełnienia określonych warunków? Kto jest uprawniony do otrzymania wsparcia finansowego? Jak emeryci oceniają wytyczne uprawniające do pobierania dodatków?
Oto dodatki emerytalne, do których w 2025 r. mają prawo osoby po skończeniu 65 lat:
„Trzynastka”
Trzynasta emerytura w 2025 r. będzie wypłacana w kwietniu. Kwota, którą otrzymają emeryci, to 1884,61 zł brutto (1528,26 zł netto). Dodatek jest wypłacany corocznie od 2019 r. Dostają go wszyscy emeryci, niezależnie od kwoty podstawowego świadczenia. Od kwoty brutto odliczane są podatek dochodowy (12 proc.) i składka zdrowotna (9 proc.).
„Czternastka”
Kwota czternastej emerytury w przeciwieństwie do „trzynastki” jest uzależniona od wysokości przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych. Jeśli zostanie przekroczony próg, czyli emerytura wyniesie ponad 2900 zł miesięcznie, „czternastka” zostanie pomniejszona zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, że każda złotówka, która przekracza kwotę 2900 zł, będzie potrącana z „czternastki”. Dodatku nie przyznaje się, jeżeli jego wysokość jest mniejsza niż 50 zł. Osoby, których świadczenie jest wyższe niż 4734,61 zł, nie dostaną czternastej emerytury.
Darmowe leki dla emerytów
Seniorzy mają dostęp do darmowych leków. Tzw. lista „S” obejmująca bezpłatne produkty lecznicze dla emerytów zawiera leki, które są najczęściej stosowane w leczeniu osób po 65. roku życia. Na liście znajdują się m.in. produkty lecznicze na nadciśnienie, cukrzycę, przeciwbólowe, a także stosowane w chorobach układu pokarmowego czy okulistyczne oraz neurologiczne. Pełną listę wraz z dostępnością leków znajdziesz TUTAJ.
W 2025 r. zmieniono przepisy związane z wystawianiem recept. Dzięki nowym zasadom każdy lekarz, niezależnie od tego, czy ma umowę z NFZ, czy nie, może wystawić receptę „S” na bezpłatny lek. Dotychczas mogli to zrobić jedynie lekarze przyjmujący pacjentów na NFZ. Ponadto, uprawnienia do wystawiania recept zyskały pielęgniarki, położne oraz felczerzy w zakresie swoich kompetencji, a także farmaceuci. Ci ostatni mogą wystawić recepty na refundowane szczepionki dostępne w aptekach.
Dodatek pielęgnacyjny
Dodatek pielęgnacyjny mogą otrzymać kobiety po sześćdziesiątce oraz mężczyźni, którzy skończyli 65 lat. W przypadku osób w tym wieku, aby otrzymać świadczenie, niezbędne jest orzeczenie od lekarza ZUS o niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji osoby ubiegającej się o dodatek.
Osoby, które ukończyły 75 lat, otrzymują dodatek pielęgnacyjny bez żadnych dodatkowych warunków. Wyjątkiem są seniorzy, którzy przebywają w zakładzie opiekuńczo-leczniczym (ZOL) lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym (ZPO) powyżej 2 tygodni w miesiącu.
W zeszłym roku świadczenie wynosiło 330,07 zł miesięcznie, natomiast w 2025 r. w wyniku nadchodzącej waloryzacji kwota ma wzrosnąć do 348,31 zł.
Ryczałt energetyczny
Niektóre grupy emerytów mogą wnioskować o przyznanie ryczałtu energetycznego (ZUS-ERK). W tym celu należy wybrać się do placówki ZUS lub złożyć wniosek przez stronę internetową ZUS. Ryczałt przysługuje kombatantom i innym osobom represjonowanym oraz wdowom lub wdowcom, których bliscy mieli prawo do ryczałtu.
Wysokość ryczałtu energetycznego zostanie ogłoszona do 11 lutego przez szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Nowa kwota będzie obowiązywała od 1 marca. Obecnie wynosi 299,82 zł i ma wzrosnąć do 312,71 zł.
Mama 4+
Świadczenie Mama 4+, czyli rodzicielskie świadczenie uzupełniające, jest kierowane do rodziców – zarówno matek, jak i ojców – którzy wychowali co najmniej czworo dzieci. Z tego powodu postanowili nie podejmować pracy lub nie mieli takiej możliwości.
Są to sytuacje, w których takie osoby nie nabyły prawa do emerytury lub ich świadczenie wynosi mniej niż najniższa emerytura. W tym przypadku dodatek Mama 4+ ma za zadanie uzupełnić pobierane świadczenie emerytalne do kwoty najniżej emerytury. Jeśli rodzic nie nabył prawa do emerytury, rodzicielskie świadczenie uzupełniające będzie wynosiło 1790,96 zł, czyli 1406 zł netto(na rękę) wg danych za 2024 r. Ta kwota podlega corocznej waloryzacji.
Jak informuje ZUS, wspomniany warunek wychowania dzieci dotyczy:
- dzieci własnych
- dzieci współmałżonka
- dzieci przysposobionych
- dzieci przyjętych na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (wyjątek to rodzina zastępcza zawodowa)
Wniosek o świadczenie Mama 4+ można złożyć w oddziałach ZUS lub KRUS.
Świadczenie dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych
Dodatek przysługuje bez względu na okres, w którym trwało przymusowe zatrudnienie. Wynosi 330,07 zł i podlega corocznej waloryzacji. Do otrzymania świadczenia dla byłych żołnierzy uprawnione są następujące grupy:
- żołnierze zastępczej służby wojskowej w latach 1949–1959 przymusowo zatrudnieni w kopalniach węgla, kamieniołomach lub w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych
- żołnierze z poboru w 1949 r. wcieleni do ponadkontyngentowych brygad „Służby Polsce” i przymusowo zatrudnieni w kopalniach węgla i kamieniołomach
- przymusowo zatrudnieni w batalionach budowlanych w latach 1949–1959
Świadczenie jest przyznawane na wniosek, do którego należy dołączyć zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień potwierdzającej rodzaj i okres wykonywanego przez żołnierza przymusowego zatrudnienia w ramach zastępczej służby wojskowej.
Czy emeryci korzystają z dodatków emerytalnych? Jak je oceniają?
Lidia, 64 lata, mieszka w małej miejscowości (ok. 700 mieszkańców), woj. łódzkie: Korzystamy z bezpłatnych leków dla seniorów – to znaczy mąż, który ma 67 lat, i 90-letnia teściowa. Ja muszę jeszcze rok poczekać, bo mam 64 lata. Małżonek i teściowa korzystają z dwóch leków na cholesterol oraz jednego na zaburzenia neurologiczne. O ile dobrze pamiętam, lekarz zaznacza wtedy literę "S" na recepcie. Co do "czternastki", załapuję się tylko ja, mąż nie dostaje. Oczywiście jest to przydatne dodatkowe wsparcie finansowe. Z tego, co wiem, wiele osób z naszej wsi odkłada pieniądze z dodatkowych emerytur, czyli "trzynastek" i "czternastek", na zakup węgla.
Henryka, 72 lata, mieszka w mieście (ok. 40 tys. mieszkańców), w woj. warmińsko-mazurskim: Niestety, nie "łapię się" na większość dodatków. Zastanawiam się, gdzie są dodatki dla matek, które same wychowywały dzieci, pracowały i jeszcze wypracowały sobie emeryturę. Moim zdaniem te matki zostały pominięte.
Karol, 68 lat, (miasto 80 tys. mieszkańców), woj. lubelskie: Nie jestem zadowolony z dodatków. Uważam, że 14. emeryturę powinni otrzymywać wszyscy emeryci, a nie tylko niektórzy. Ja też miałem dzieci i pracowałem, a osoby, które przepracowały 15 czy 20 lat są lepiej traktowane niż te, co pracowały przez 40 i więcej lat.
Anna, 74 lata, (miasto 130 tys. mieszkańców), woj. opolskie: Nie mam najniższej emerytury, więc nie dostaję "czternastki". "Trzynastkę" otrzymuję na konto razem z główną emeryturą. Szczerze mówiąc, wolałabym, żeby nie potrącali mi z emerytury podatku, a dali sobie spokój z "trzynastką" i "czternastką". To by się zdecydowanie bardziej opłacało. Przede wszystkim emerytura jest wypracowana przez nas, a wcześniej z pensji przecież pobierali podatek. Niektórzy uważają, że to dwukrotnie płacony podatek – kiedyś z wynagrodzenia i teraz z emerytury. Z kolei co do darmowych leków, korzystam od niedawna dzięki koleżance, która mi o tym przypomniała. Medycy nie są poinformowani, ponieważ mój lekarz powiedział, że skoro nie mam 75 lat, nie mogę otrzymać bezpłatnej recepty. Należy zawsze przypominać o swoich uprawnieniach na wizytach lekarskich i upominać się, aby lekarze wypisywali recepty "S". Korzystam z bezpłatnych leków na tarczycę, ale np. za leki przeciwalergiczne już muszę zapłacić.