Dodatek specjalny może być uwzględniony w podstawie zasiłku

W związku z pracą przy wyborach samorządowych, które odbyły się w tym roku, niektórzy pracownicy otrzymywali dodatek specjalny. Pojawiają się pytania, czy taki dodatek trzeba uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku wypłacanego za kolejne miesiące. Na to pytanie nie można jednak udzielić z góry kategorycznej odpowiedzi. Wliczenie dodatku specjalnego przyznanego w związku z pracą przy wyborach samorządowych do podstawy zasiłku jest bowiem uzależnione od postanowień zawartych w regulaminach wynagradzania pracowników samorządowych. Jeżeli pracownik zachowuje prawo do dodatku za okresy pobierania zasiłków, to nie można go wliczać do podstawy wymiaru. Jeżeli natomiast dodatek jest pomniejszany za te okresy, to wówczas podlega uwzględnieniu. Taki wniosek nasuwa się po przeanalizowaniu obowiązujących w tym zakresie przepisów.

Za jaki okres wypłacany

W podstawie wymiaru zasiłków uwzględnia się przychód pracownika pomniejszony o kwotę składek przez niego finansowaną na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, tj. 13,71 proc. tego przychodu. Przychód pomniejszony o składki jest wynagrodzeniem pracownika, które w podstawie wymiaru zasiłków uwzględnia się za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. W podstawie wymiaru, prócz wynagrodzenia, uwzględnia się również przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia, takie jak premie, dodatki, nagrody itp., pod warunkiem że pracownik nie zachowuje do nich prawa za okresy pobierania zasiłków. Zasadę tę reguluje art. 41 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780; dalej: ustawa zasiłkowa). Z przepisu tego wynika, że nie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłków tych składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłków zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu.

Zasady dotyczące przyznawania i wypłaty dodatku specjalnego dla pracowników samorządowych określa w regulaminie wynagradzania pracodawca (art. 36 ust. 5 i art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych; t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1135). Regulamin powinien w sposób szczegółowy stanowić, czy dodatek przysługuje pracownikowi bez względu na absencję w pracy związaną z pobieraniem zasiłków w razie choroby i macierzyństwa, czy za okresy tych nieobecności jest pomniejszany albo w ogóle nie przysługuje.

Jeżeli w regulaminie wynagradzania brak jest postanowień o zachowywaniu prawa do dodatku specjalnego za okresy pobierania zasiłków, to przyjmuje się, że jest to składnik, który nie przysługuje za okresy pobierania zasiłku i należy go uwzględnić w podstawie wymiaru. Jeżeli natomiast pracodawca udokumentuje, że wypłaca pracownikowi dodatek specjalny za okres pobierania zasiłku, to wówczas w podstawie wymiaru nie można go uwzględniać.

Jeżeli zgodnie z regulaminem wynagradzania pracownik otrzymuje dodatek w pełnej wysokości mimo nieobecności w pracy spowodowanej chorobą, sprawowaniem opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny albo opieką nad dzieckiem w okresie urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i ojcowskiego, za które przysługują im odpowiednie świadczenia pieniężne z ubezpieczenia chorobowego (tj. wynagrodzenie za czas choroby na podstawie art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. ‒ Kodeks pracy; t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 878, zasiłek: chorobowy, opiekuńczy, macierzyński i świadczenie rehabilitacyjne), to nie uwzględnia się go w podstawie wymiaru tych świadczeń. Jeżeli natomiast dodatek nie jest wypłacany za okresy pobierania wymienionych świadczeń albo przysługuje, ale nie w pełnej wysokości w związku ze wspomnianą absencją w pracy, to to trzeba go wliczyć do podstawy ich wymiaru.

Jednorazowo lub periodycznie

Należy dodać, że sposób uwzględnienia w podstawie wymiaru zasiłków dodatku specjalnego, do którego pracownik nie zachowuje prawa za okresy ich pobierania, jest uzależniony od charakteru jego wypłaty.

Jeżeli dodatek został wypłacony jednorazowo w określonej kwocie, to w podstawie wymiaru zasiłków należy go doliczyć do wynagrodzenia za miesiąc, w którym ta wypłata nastąpiła. Natomiast jeżeli został przyznany na określony czas, np. trzy miesiące, to uwzględnia się go poprzez doliczenie do wynagrodzenia za te miesiące, z tym że po upływie okresu, na który został przyznany, należy go z podstawy wymiaru wyłączyć, zgodnie z zasadą dotyczącą składników wynagrodzenia przysługujących do określonego terminu (art. 41 ust. 2 ustawy zasiłkowej). Zgodnie z treścią tego przepisu składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie. [przykład] ©℗

przykład