Wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji odmawiającej umorzenia składek jest bezzasadny

ZUS odmówił mi umorzenia składek z indywidualnej działalności gospodarczej. Nie zatrudniałem nigdy żadnych pracowników, a dług urósł z powodu trudności z uzyskaniem zapłaty od klientów. Zamierzam złożyć skargę do sądu administracyjnego. Czy mogę się w niej ubiegać o wstrzymanie wykonania decyzji ZUS? Chcę uzyskać przynajmniej tyle, bo wiem, że do umorzenia składek dochodzi rzadko.

O umorzeniu składek przez ZUS traktuje art. 28 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa). Przepisy zawarte w tym artykule zostały uzupełnione o regulacje rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (dalej: rozporządzenie).

Z art. 28 ustawy systemowej wynika m.in., że należności z tytułu składek mogą być umarzane w całości lub w części przez ZUS tylko w przypadku ich całkowitej nieściągalności, która zachodzi w enumeratywnie określonych przypadkach. Jednak należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia (jak w opisywanym w pytaniu przypadku) mogą być w uzasadnionych przypadkach umarzane pomimo braku ich całkowitej nieściągalności. Te przepisy te zostały uszczegółowione we wspomnianym rozporządzeniu.

Z podanego stanu faktycznego należy wnioskować, że ZUS nie znalazł przesłanek do zastosowania wspomnianej ulgi w spłacie należności. Daje to możliwość skorzystania z drogi odwoławczej.

Sposób procedowania sądu po wniesieniu skargi określa art. 61 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Z tego przepisu wynika, że wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Jednak po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy jakieś przepisy szczególne wyłączają możliwość wstrzymania wykonania aktu lub czynności.

Warto zwrócić w tym miejscu uwagę na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 11 kwietnia 2018 r. (sygn. akt I SA/Bk 8/18). Sąd odmówił wstrzymania wykonania decyzji ZUS odmawiającej umorzenia należności składkowych. Stwierdził, że „wstrzymanie wykonania dotyczy sytuacji, gdy zaskarżony akt wywołuje skutki materialno-prawne, nadające się do egzekucji. Skutków takich, ponad wszelką wątpliwość, nie wywołuje decyzja odmawiająca umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Tego typu rozstrzygnięcie nie jest aktem administracyjnym podlegającym wykonaniu i nie prowadzi do podjęcia przez organy jakichkolwiek działań, których wstrzymania można byłoby się domagać”.

Także zatem w opisywanej sytuacji nie ma podstaw, żeby występować o wstrzymanie wykonania decyzji ZUS, na mocy której zakład odmówił umorzenia zaległych składek. Decyzja ta bowiem nie zmienia stanu prawnego ‒ płatnik nadal jest dłużnikiem ZUS, który może rozpocząć prowadzenie egzekucji. ©℗