Państwowe podmioty też są zadłużone w ZUS. W tym roku zobowiązania podskoczyły

Zadłużenie spółek, nad którymi nadzór sprawuje Ministerstwo Aktywów Państwowych, wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od dłuższego czasu utrzymuje się na podobnym poziomie. Na koniec 2021 r. zbliżało się do 1,1 mld zł, by w kolejnych dwóch latach spaść do okolic 1,05 mld zł. W I półroczu 2024 r. trend się odwrócił – dług spółek przekroczył 1,1 mld zł. Państwowe podmioty z opóźnieniem odczuły zatem sytuację wszystkich płatników składek, których łączne zobowiązania wobec ZUS w 2023 r. wzrosło o niemal 12 proc., do ok. 19,4 mld zł.

– Spółki Skarbu Państwa, tak jak każdy inny płatnik, mogą korzystać z ulg, o których mowa w art. 29 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Na dzisiaj nie obowiązują żadne inne przepisy prawne dotyczące ulg w spłacie należności z tytułu składek – tłumaczy Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.

Ulgi to możliwość odroczenia lub rozłożenia na raty zadłużenia za sprawą umowy zawartej z zakładem. Po wdrożeniu systemu ratalnego ZUS przestaje naliczać odsetki, chyba że dłużnik nie opłaca w terminie kolejnych transz.

Jak oceniać utrzymujące się na podobnym poziomie zadłużenie spółek?

Zdaniem dr. Tomasza Lasockiego z Politechniki Warszawskiej pozytywnie. – Skoro zadłużenie kwotowo przez lata nie zmienia się w znaczący sposób, to znaczy, że kondycja dłużników de facto się poprawia. Do zadłużenia przez cały czas bowiem dochodzą odsetki czy bieżące zobowiązania, więc gdyby sytuacja miałaby się pogarszać, to łączna kwota zadłużenia stale by rosła, gdyż zadłużone podmioty nie byłyby w stanie np. opłacać składek na bieżąco – tłumaczy.

Lwia część zadłużenia należy do jednej spółki. Jej dług wobec ZUS na koniec czerwca wynosił 818,75 mln zł. To niemal trzy czwarte całej kwoty zadłużenia wszystkich spółek Skarbu Państwa.

– Mówimy tu zatem o jej dominującym udziale. W tym przypadku dane o zadłużeniu niekoniecznie trzeba rozpatrywać w kontekście całego sektora publicznego. Nie można generalizować, że spółki zadłużają się w ZUS, bo za wynik wszystkich spółek Skarbu Państwa w znacznej mierze odpowiada jeden podmiot – mówi Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich.

O kogo chodzi?

Zakład tego nie ujawnia, ale wszystko wskazuje na Polską Grupę Górniczą. Jak pisaliśmy w serwisie gazetaprawna.pl w grudniu 2023 r., „łącznie firma zalega prawie 2 mld zł na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR)”.

„Sytuacja finansowa Polskiej Grupy Górniczej S.A. jest stabilna” – słyszymy od PGG. „W pierwszym półroczu br. występowały okresowo problemy z terminową obsługą wymagalnych zobowiązań, jednak miały one charakter przejściowy i związane były z przygotowaniem procedur dotyczących podwyższenia kapitału zakładowego spółki. Aktualnie PGG wszystkie zobowiązania, w tym wobec ZUS, reguluje w ich ustawowych i/lub umownych terminach” – zapewnia firma.

Ustawa o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego zawiesza spółce obowiązek spłaty zadłużenia wobec ZUS, które „na mocy umów zawartych przed 31 grudnia 2021 r. i obowiązujących na 31 grudnia 2021 r. zostały rozłożone na raty lub których termin płatności został odroczony”. Zawieszenie to obowiązuje do momentu, aż Komisja Europejska zatwierdzi polską umowę dla górnictwa, która de facto umorzy zadłużenie PGG.

Spółki są specjalnie traktowane, a to nie podoba się ekspertom

Specjalne traktowanie państwowych spółek nie podoba się Tomaszowi Lasockiemu. – Nie powinno być żadnych specjalnych ulg dla spółek Skarbu Państwa. Skoro są skomercjalizowane, to nie ma powodu, żeby miały ulgową taryfę względem innych podmiotów. Ulgi powinny być skierowane raczej do mniejszych podmiotów, które dopiero zaczynają zatrudniać – uważa ekspert.

Lidera zestawienia spółek z zaległościami znaleźć nietrudno. Co innego z kolejnymi dłużnikami ZUS. Zapytaliśmy kilka największych spółek o ich zadłużenie względem ZUS. Do momentu publikacji otrzymaliśmy zapewnienie od: TVP, Poczty Polskiej i Jastrzębskiej Spółki Węglowej, że nie mają zadłużenia i na bieżąco regulują swoje zobowiązania. Z kolei Ministerstwo Obrony Narodowej przekazało nam, że zaległości wobec ZUS nie ma żadna ze spółek służących do realizacji zadań Agencji Mienia Wojskowego. ©℗