10 maja 2024 roku do Rządowego Centrum Legislacji wpłynął projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Dzięki niemu zasiłek pogrzebowy ma wzrosnąć i podlegać waloryzacji. Czy są na to środki?

Kwota zasiłku pogrzebowego nieadekwatna do realiów

Aktualna kwota zasiłku pogrzebowego wynosi 4000 zł, nie podlega waloryzacji i obowiązuje od ponad 13 lat – od 1 marca 2011 roku. Została wprowadzona zgodnie z art. 80 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdy w życie weszła Ustawa z dnia 26 listopada 2010 roku o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej. Jednak pozostawianie tej kwoty bez zmian od tak długiego czasu sprawia, że jest ona zupełnie nieprzystosowana do realiów i jest niemalże niemożliwe, by mogła pokryć pełne koszty pogrzebu.

W projekcie ustawy zaproponowano nową kwotę – 7000 zł.

Czym jest zasiłek pogrzebowy?

Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie, które udzielane jest po śmierci osoby, a służy pokryciu kosztów wszystkich kosztów związanych z pogrzebem. Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, jego celem jest pokrycie większości typowych, powszechnie przyjętych kosztów pogrzebu.

Koszty pogrzebu

Aktualnie koszty pogrzebu to nie tylko sam pochówek, czyli złożenie ciała bądź prochów do grobu, lecz także wszystkie czynności, które są podejmowane od czasu zgonu do pochowania zwłok. Ceny mogą się różnić, a składa się na nie między innymi przygotowanie zmarłego do pochówku, wybór trumny, opłacenie usług zakładu pogrzebowego, wykup miejsca na cmentarzu itd. W uzasadnieniu do projektu czytamy, że w większym mieście ceny są zwykle wyższe, a za zwykły pogrzeb w Polsce obecnie trzeba zapłacić co najmniej od 8 do 10 tys. zł.

Cel podwyższenia zasiłku pogrzebowego

Jak wskazuje uzasadnienie: "Celem proponowanego projektu jest zmniejszenie obciążeń finansowych osób pokrywających koszty pogrzebu, przy jednoczesnym uwzględnieniu możliwości finansowych Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i budżetu państwa, zasilającego co roku ten Fundusz dotacją uzupełniającą poziom przychodów ze składek do poziomu wydatków na świadczenia z ubezpieczenia społecznego".

Ile wyniesie nowa kwota zasiłku pogrzebowego?

Po wejściu w życie zmian w ustawie kwota zasiłku pogrzebowego miałaby wynieść 7000 zł. Następnie corocznie miałaby być waloryzowana od 1 marca przy zastosowaniu średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym. Po waloryzacji kwota zasiłku pogrzebowego miałaby być zaokrąglana do pełnych złotych w górę. Świadczenie będzie przysługiwało w takiej wysokości, w której obowiązywało w dniu śmierci osoby, której pogrzeb jest organizowany.

Czy są środki na wyższy zasiłek pogrzebowy?

Zasiłek pogrzebowy finansowany jest między innymi dzięki środkom funduszu rentowego, a ten zaś stanowi część Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS). Jak przekonuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w uzasadnieniu do projektu, choć w FUS-ie jest deficyt, to sam fundusz rentowy ma nadwyżkę przychodów ze składek nad wydatkami. Dlatego też wpływy te, które przeznacza się na przykład na zasiłek pogrzebowy, sprawiają, że świadczenie to można zwiększyć.

"Wskazać jednak należy, że – w zależności od stopnia pokrycia wydatków z wpływów ze składek i ich pochodnych w pozostałych funduszach, które składają się na FUS w danym roku – podwyższenie zasiłku pogrzebowego może, choć nie musi, spowodować wzrost całościowego deficytu w FUS" – dodaje ministerstwo.