Jestem seniorem, a moja sytuacja finansowa nie jest najlepsza – pisze pan Stanisław. – Były pracodawca zamierza mi dopłacić do wczasów pod gruszą. Czy będę musiał od tego świadczenia odprowadzić podatek? Jeżeli tak, to jak rozliczyć to w rocznym PIT?
Dofinansowanie wypoczynku dla byłego pracownika emeryta może być zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT. Z przepisu tego wynika bowiem, że preferencja taka dotyczy świadczeń otrzymywanych przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy m.in. stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Zwolnienie to obejmuje wszystkie świadczenia otrzymywane bez względu na źródło ich finansowania. Może być przyznane np. przez zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS).
Kryteria przyznawania pomocy z funduszu poszczególnym osobom muszą być zapisane w regulaminie. Nie ma przeszkód, aby z tej puli wypłacać np. dopłaty do wczasów. Jednak wysokość świadczenia powinna być uzależniona od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej uprawnionego, a zatem nie powinna być jednakowa dla wszystkich.
Jeżeli dofinansowanie, które otrzyma pan Stanisław, nie przekroczy w roku podatkowym limitu 2280 zł, nie będzie trzeba płacić podatku. Tylko od nadwyżki trzeba odprowadzić 10 proc. zryczałtowanego podatku dochodowego (art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT). Jednak nawet jeżeli tak się stanie – to obowiązek rozliczenia będzie spoczywał na byłym pracodawcy, a nie czytelniku. Gdyby świadczenie nie było pieniężne, to pan Stanisław musiałby wpłacić płatnikowi (tj. byłemu pracodawcy) kwotę należnego ryczałtu przed wydaniem świadczenia (art. 41 ust. 7 pkt 2 ustawy o PIT).
Zryczałtowany podatek pracodawca odprowadzi na rachunek właściwego urzędu do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym go pobrał. Natomiast do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym musi wystawić i przesłać do urzędu skarbowego właściwego dla podatnika roczną deklarację na formularzu PIT-8AR o pobranym podatku zryczałtowanym. Sam podatnik nie dostaje jednak takiej deklaracji, a zapłaconego zryczałtowanego PIT nie musi wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym.
Należy pamiętać jednak, że zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT nie dotyczy tych osób, które po przejściu na emeryturę ponownie zatrudniły się w swoim zakładzie pracy. W takiej sytuacji uzyskują one status pracowników. To natomiast powoduje, że świadczenia otrzymują jako pracownicy, a nie emeryci.
W takim przypadku można jednak zastosować zwolnienie od podatku wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT dla świadczenia, które jest sfinansowane z ZFŚS lub funduszy związków zawodowych. W tym przypadku jednak limit w skali roku wynosi 380 zł. Świadczenie z ZFŚS, niezależnie od jego wysokości, nie stanowi natomiast podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Były pracownik emeryt może otrzymać też inne niepodatkowane świadczenia.
Ustawa o PIT w art. 21 ust. 1 pkt 26 przewiduje preferencję dla zapomóg otrzymanych w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Również te świadczenia mogą być wypłacane zarówno z ZFŚS, jak i ze środków obrotowych.
Z obu zwolnień, tj. przewidzianych w art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38, można korzystać łącznie. Potwierdził to dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 19 listopada 2015 r. nr ILPB2/4511-1-962/15-4/AK. Chodziło o sytuację, że spółka wypłaciła byłemu pracownikowi emerytowi dopłatę do wypoczynku w wysokości 500 zł (zwolniona z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38). Tym samym roku została mu przyznana zapomoga losowa w związku z długotrwałą chorobą w wysokości 2 tys. zł, wobec tego świadczenia zastosowano zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT. Następnie emerytowi została wypłacona zapomoga świąteczna w wysokości 700 zł.
Urząd potwierdził, że wszystkie świadczenia mogą korzystać ze zwolnienia. Dyrektor stwierdził, że „zastosowanie do zapomogi otrzymanej przez emeryta z tytułu długotrwałej choroby zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT nie wyklucza możliwości zastosowania do nadwyżki ponad kwotę 2280 zł zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 38 cytowanej ustawy (pod warunkiem spełnienia wszystkich przesłanek zawartych w tym przepisie)”.
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 38 i pkt 67, art. 30 ust. 1 pkt 4, art. 41 ust. 7 pkt 2 ustawy z 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).