Subskrybuj nas na Youtube
W styczniu 2011 r., po ukończeniu 60 lat pan Henryk przeszedł na wcześniejszą emeryturę. W sumie przepracował 41 lat, 8 miesięcy i 22 dni w szkodliwych warunkach. W styczniu 2017 r. skończy 66 lat i jeden miesiąc, osiągając tym samym powszechny wiek emerytalny wskazany dla swojego rocznika. – Czy będę mógł wtedy wystąpić o przeliczenie świadczenia – pyta czytelnik.
/>
Każdy ubezpieczony może złożyć do ZUS wniosek o ponowne przeliczenie emerytury. Nasz czytelnik nabył prawo do wcześniejszego świadczenia, bo urodził się po 31 grudnia 1948 r. Dodatkowo 1 stycznia 1999 r. miał na koncie co najmniej 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący dla mężczyzn 25 lat.
Kolejnym z istotnych warunków otrzymania wcześniejszej emerytury było nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Ze względu na to, że pan Henryk zakończył aktywność zawodową w 2011 r., ZUS miał obowiązek przyznać mu tzw. mieszaną emeryturę. W 55 proc. została ona ustalona na podstawie starych zasad (czyli z uwzględnieniem części socjalnej oraz aktualnie obowiązującej kwoty bazowej), a w 45 proc. na podstawie kapitału zgromadzonego na koncie emerytalnym w ZUS.
Taka możliwość istniała jednak tylko pod warunkiem, że ubezpieczony nie pobrał świadczenia emerytalnego choćby za jeden miesiąc na podstawie art. 46 i 50 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ograniczenie to dotyczy więc górników i kolejarzy oraz pracowników organów kontroli państwowej, organów administracji celnej, pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną, dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy oraz nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela.
Pozostaje kwestia przeliczenia świadczenia. Obowiązuje generalna zasada, że osoby przechodzące na nową emeryturę po emeryturze muszą się liczyć z tym, że ich świadczenie będzie zmniejszone o już wypłacone kwoty. Jest więc mało prawdopodobne, żeby nowa wysokość świadczenia była wyższa od poprzedniej, jeśli na konto ZUS nie wpływały żadne dodatkowe kwoty. Co więcej, wszystko wskazuje na to, że będzie niższa. Chyba że przejście na wcześniejszą emeryturę nie wiązało się z całkowitą rezygnacji z pracy. Podstawą do przeliczenia wysokości emerytur obliczonych na starych zasadach jest podleganie ubezpieczeniom emerytalno-rentowym (obowiązkowo lub dobrowolnie) z tytułu aktywności zawodowej. Ponowne ustalenie wysokości emerytury poprzez doliczenie nieuwzględnionych okresów składkowych lub nieskładkowych następuje nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału, jeśli zainteresowany nadal pracuje. Jeżeli ubezpieczenie ustało w kwartale kalendarzowym, z wnioskiem o przeliczenie świadczenia można wystąpić bezpośrednio po zakończeniu aktywności zawodowej.
Wartość wzrostu emerytury jest sprawą indywidualną. Przeliczenie polega bowiem na zwiększeniu kwoty przysługującego świadczenia o odpowiedni wzrost należności za każdy rok okresów składkowych i nieskładkowych, ustalonych z uwzględnieniem pełnych miesięcy. W takim przypadku ważną rolę odgrywa indywidualna podstawa wymiaru emerytury, która dla celów omawianego przeliczenia przyjmowana jest w wartości zwaloryzowanej.
Emeryt ma prawo do skorzystania z możliwości przeliczenia emerytury po upływie roku kalendarzowego lub zakończeniu kwartału kalendarzowego. Co więcej, istnieje możliwość ponownego ustalenia wysokości odpowiednio emerytury obliczonej według zdefiniowanej składki oraz emerytury obliczonej na starych zasadach. Przy czym podstawą do przeliczenia jest podleganie ubezpieczeniu emerytalnemu po dniu, od którego została ona przyznana. Z wnioskiem o ustalenie nowej wysokości świadczenia mogą wystąpić pracujący świadczeniobiorcy, pobierający nową i starą emeryturę, jak również obliczoną na mieszanych zasadach, a także uprawnieni do emerytury częściowej. ZUS wypłaca wyższe świadczenia, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od tego, w którym osoba zainteresowana zgłosiła taki wniosek.
PORADA EKSPERTA
Wysokość emerytury ulega ponownemu przeliczeniu na wniosek emeryta. Jeśli w wyniku takiej operacji świadczenie będzie niższe, wówczas ZUS ma obowiązek wypłacania emerytury w dotychczasowej wysokości. Najczęściej z możliwości przeliczenia świadczenia korzystają osoby, które pracowały zawodowo po przejściu na wcześniejszą emeryturę. Natomiast jeżeli emeryt zgłosił wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych lub nieskładkowych, kwotę przysługującego świadczenia zwiększa się, doliczając okresy ubezpieczenia. Przy obliczaniu wzrostu okresy składkowe i nieskładkowe ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
Podstawa prawna
Art. 109–111, art. 133 pkt 1 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.).
