Mam 64 lata i 46-letni staż pracy. Zostałem zwolniony z firmy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Taki zapis był w umowie, która została zawarta na czas określony i kończyłaby się dopiero w 2016 r. – pisze pan Eugeniusz. – Czy w związku z tym należy mi się świadczenie przedemerytalne? Dodam, że przez siedem miesięcy pobierałem zasiłek dla bezrobotnych
Świadczenie przedemerytalne nie tak łatwo otrzymać. Należy spełnić wiele warunków – samo zwolnienie z pracy nie wystarczy. Musi to być zwolnienie z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy, gdy np. zbankrutował albo gdy sąd ogłosił jego upadłość. Warunki konieczne do skorzystania ze świadczenia przedemerytalnego można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to jednakowe dla wszystkich osób, które ubiegają się o nie, druga – warunki szczególne, zindywidualizowane, uzależnione od stażu pracy, wieku, przyczyn rozwiązania stosunku pracy itd.
Przede wszystkim trzeba mieć status osoby bezrobotnej z prawem do zasiłku, być w odpowiednim wieku i mieć odpowiednio długi staż pracy, a więc wykazać się latami składkowymi i nieskładkowymi.
Emerytury pomostowe: Zatrudniony musi wiedzieć o wykazie stanowisk pracy w szczególnych warunkach

Zobacz również
Kryteria dotyczące wieku i stażu są różne w zależności od przyczyn rozwiązania przez zakład pracy umowy o pracę. Świadczenie przedemerytalne otrzyma osoba, która straciła pracę z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy i:
● ma ukończone co najmniej 56 lat (kobieta) albo co najmniej 61 lat (mężczyzna) do dnia rozwiązania umowy o pracę (lub stosunku służbowego) oraz osiągnęła co najmniej 20 lat (kobieta) i 25 lat (mężczyzna) stażu pracy,
● bez względu na wiek, jeśli do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie umowy o pracę staż pracy wynosił co najmniej 34 lata (kobieta) i 39 lat (mężczyzna).
Jeśli ktoś stracił pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy (np. likwidacja stanowiska, zwolnienia grupowe, przyczyny ekonomiczne), otrzyma świadczenie przedemerytalne pod warunkiem, że:
● ukończył co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna) do dnia rozwiązania umowy o pracę pracy (lub stosunku służbowego) oraz udowodni 30-letni (kobieta) i 35-letni (mężczyzna) staż pracy;
● bez względu na wiek, jeśli do dnia rozwiązania umowy (stosunku służbowego) ma staż pracy wynoszący co najmniej 35 lat (kobieta) lub 40 lat (mężczyzna).
Warunkiem koniecznym w wymienionych sytuacjach jest przepracowanie w zwalniającej firmie co najmniej sześciu miesięcy.
Kolejne sytuacje dające prawo do świadczenia przedemerytalnego dotyczą pracowników branżowych. A więc osób, które:
● były zatrudnione 28 września 1997 r. w zakładach produkujących wyroby zawierające azbest oraz w zakładach, które zaprzestały produkcji azbestu, oddelegowane do tych zakładów lub zatrudnione w przedsiębiorstwach powstałych w wyniku przekształcenia, podziału lub połączenia tych zakładów do czasu zaprzestania produkcji wyrobów zawierających azbest;
● rozwiązały umowę o pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz wykażą się stażem pracy wynoszącym 20 lat (kobieta) lub 25 lat (mężczyzna), w tym co najmniej 10 lat w zakładach produkujących azbest;
● były pracownikami stoczni, które objęto postępowaniem kompensacyjnym.
Do świadczenia przedemerytalnego mają też prawo prowadzący przynajmniej przez dwa lata (bez przerwy) działalność gospodarczą i opłacający w tym czasie składki na ubezpieczenia społeczne pod warunkiem ogłoszenia upadłości tej firmy. Dodatkowy warunek: ukończone 56 lat (kobieta) lub 61 lat (mężczyzna) i udowodnione co najmniej 20 lat stażu (kobieta) lub 25 lat (mężczyzna).
Kolejną uprawnioną grupą są renciści tracący prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, którą pobierali przez pięć lat bez przerwy. Dodatkowe warunki: co najmniej 55 lat życia i 20 lat stażu (kobieta) lub 60 lat życia i 25 lat stażu (mężczyzna), zarejestrowanie się w urzędzie pracy w ciągu 30 dni od utraty renty.
Raczej żaden z wymienionych warunków nie odpowiada sytuacji przedstawionej przez pana Eugeniusza.
Uwaga
Od 1 marca 2013 r. świadczenie przedemerytalne wynosi 1011,42 zł
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 170).
PORADA EKSPERTA
Radosław Milczarski Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Osoba starająca się o przyznanie świadczenia przedemerytalnego najpierw musi zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny i przez co najmniej 180 dni pobierać zasiłek. Dopiero po tym czasie ma prawo do złożenia wniosku o przyznanie świadczenia przedemerytalnego (formularz ZUS Rp-26) w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Ponadto w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych starający się o świadczenie nie mógł – bez uzasadnionej przyczyny – odmówić przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych).
Na złożenie wniosku jest 30 dni od otrzymania zaświadczenia z urzędu pracy potwierdzającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Tyle samo czasu na złożenie wniosku jest również wtedy, gdy podczas tych 180 dni ubiegający się o świadczenie był zatrudniony w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych lub gdy zajęcia te zakończył po upływie 180 dni.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach – na wniosek zainteresowanego – ZUS może przywrócić termin złożenia wniosku. Szczególną okolicznością uzasadniającą przywrócenie terminu na złożenie wniosku, może być np. pobyt w szpitalu lub choroba.
Jeśli ZUS wydał decyzję odmowną, ma obowiązek wskazać podstawę prawną i szczegółowe uzasadnienie odmowy. Osobie niezadowolonej z takiej decyzji przysługuje odwołanie do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania. Odwołanie należy wnieść w terminie miesiąca od doręczenia decyzji za pośrednictwem oddziału ZUS, który decyzję wydał.