Do 15 lipca pracowałem na etacie. Od tego dnia prowadzę działalność gospodarczą. Od 18 lipca byłem na zwolnieniu lekarskim. Wniosek o objęcie ubezpieczeniem chorobowym złożyłem 25 lipca – od początku działalności. Czy będę miał prawo do zasiłku? Nie złożyłem wniosku wcześniej z powodu choroby.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą są objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi oraz mogą być objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia jego złożenia. Możliwe jest jednak wyjątkowo złożenie wniosku o wsteczne objęcie tym ubezpieczeniem, jeśli został on zgłoszony w terminie siedmiu dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Wówczas objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia powstania obowiązku ubezpieczenia emerytalno-rentowego.
Dlatego dla oceny opisywanego przypadku kluczowe jest to, kiedy został w ZUS złożony wniosek o objęcie ubezpieczeniem chorobowym z tytułu działalności gospodarczej. W sytuacji gdyby wniosek został złożony w terminie siedmiu dni od rozpoczęcia prowadzenia działalności, to niewątpliwie byłoby możliwe objęcie ubezpieczeniem chorobowym przedsiębiorcy z mocą wsteczną. W opisywanej sytuacji termin siedmiodniowy biegł od 15 lipca i upłynął 22 lipca. A ponieważ wniosek o objęcie ubezpieczeniem chorobowym został złożony dopiero 25 lipca, to dopiero od tego dnia nastąpiło objęcie ubezpieczeniem chorobowym.
Ponadto należy zauważyć, że z ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) wynika, że zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego (art. 6 ust. 1). Zgodnie zaś z art. 7 tego aktu prawnego zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Z kolei z art. 13 ust. 1 pkt 2 tej ustawy wynika, że zasiłek chorobowy zarówno z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia, nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.
Należy więc stwierdzić, że wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu działalności gospodarczej złożono po wymaganym ustawowo terminie siedmiu dni, licząc od powstania wskazanego tytułu do ubezpieczeń. W konsekwencji nie ma podstaw do wypłaty zasiłku chorobowego za ten okres.
WAŻNE Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym.
Podstawa prawna
• art. 14, art. 36 ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1115)
• art. 6 ust. 1, art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265)