Nasz pracownik uległ w pracy wypadkowi, a my dopełniliśmy formalności związanych z tym zdarzeniem, w szczególności sporządziliśmy stosowną dokumentację. Poszkodowany pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, jednak z tego dokumentu nie wynika, jaka była przyczyna zwolnienia (brak kodu literowego). Czy w takiej sytuacji pracodawca jest uprawniony do naliczenia pracownikowi zasiłku chorobowego z wynagrodzonego wypadkowego w wysokości 100 proc. podstawy?
Decyzja o wypłacie 100 proc. zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego powinna być poprzedzona ustaleniami zespołu powypadkowego powołanego przez pracodawcę poszkodowanego w wypadku przy pracy pracownika. To właśnie protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub karta wypadku przy pracy stanowią dokument potwierdzający zasadność wypłacenia świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego.
Kody nie rozstrzygają
Zgodnie z art. 9 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: ustawa zasiłkowa) z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje zasiłek chorobowy w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru. Zgodnie zaś z art. 92 par. 1 pkt 2 kodeksu pracy za czas niezdolności pracownika do pracy – do 33 dni – wskutek wypadku w drodze do pracy pracownik zachowuje prawo do 100 proc. wynagrodzenia. Jeżeli niezdolność do pracy trwała dłużej niż 33 dni, od 34. dnia ubezpieczonemu przysługuje zasiłek chorobowy wypłacany na podstawie art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku (podstawa wymiaru to co do zasady przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy). Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby, jednak nie dłużej niż przez 182 dni.
Z uwagi na to, że wysokość zasiłku chorobowego w opisanych sytuacjach jest wyższa niż w przypadku zwykłej choroby, podstawę do jego naliczenia stanowi sporządzona przez pracodawcę dokumentacja powypadkowa (protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku lub karta wypadku – w sytuacji gdy doszło do wypadku przy pracy, karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy – w sytuacji gdy doszło do wypadku w drodze do pracy lub z pracy) albo decyzja państwowego inspektora sanitarnego stwierdzająca chorobę zawodową u danego pracownika. W tym miejscu należy również wyjaśnić, że kody literowe A, B, C, D lub E, o których mowa w art. 57 ust. 1 ustawy zasiłkowej, nie wskazują, kiedy dana niezdolność do pracy wynika z wypadku przy pracy.
Postępowania powypadkowe
Mając to na uwadze, trzeba stwierdzić, że zanim pracodawca wypłaci zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, powinien przeprowadzić postępowanie powypadkowe na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz zapewnić sporządzenie stosownej dokumentacji. To właśnie z jej treści powinno wynikać, czy dane zwolnienie ma związek z wypadkiem, czy też nie. Z kolei w przypadku kontynuacji tych zwolnień pierwszą, najskuteczniejszą metodą jest zobligowanie poszkodowanego pracownika, aby wraz ze zwolnieniem lekarskim dostarczył pracodawcy zaświadczenie lekarskie potwierdzające związek przyczynowo-skutkowy tego zwolnienia z danym wypadkiem lub chorobą zawodową. Niestety, nierzadko bywa to problematyczne, bo w praktyce lekarze niechętnie wypełniają dokumenty, które nie wynikają wprost z przepisów. Może to zatem stanowić istotną przeszkodę dla pracownika w uzyskaniu prawa do należnych świadczeń powypadkowych. Kolejnym rozwiązaniem może być odebranie pisemnego oświadczenia pracownika o związku przedłożonego zwolnienia z wypadkiem lub chorobą zawodową. Niestety, również i to rozwiązanie nie jest pozbawione wad, bowiem umożliwia pracownikowi poświadczenie nieprawdy. W celu uwiarygodnienia oświadczenia złożonego przez pracownika pracodawca powinien zweryfikować kod literowy, który powinien wskazywać na tę samą chorobę, jaka była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą nieprzekraczającą 60 dni (kod literowy „A”).
Pracodawcy pozostaje także możliwość zwrócenia się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który – dysponując dokładniejszymi danymi zwolnienia lekarskiego, w szczególności numerem statystycznym choroby – jest w stanie zweryfikować związek tego zwolnienia z konkretnym wypadkiem lub chorobą zawodową.
WAŻNE Zanim pracodawca wypłaci zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, powinien przeprowadzić postępowanie powypadkowe na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz zapewnić sporządzenie stosownej dokumentacji.
Podstawa prawna
• art. 6 ust. 1 i art. 9 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)
• art. 92 § 1 pkt 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162)
• art. 11 ust. 2 pkt 3 i art. 57 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1621)
• rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. nr 105, poz. 870)
