ZUS nie kontroluje osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz nie zajmuje się wpisywaniem takich osób do wykazu pracowników wykonujących takie prace – wynika z wyjaśnień centrali ZUS.
Pytanie do zakładu skierował Ogólnopolski Związek Zawodowy Straży Ochrony Kolei. Chciał on ustalić uprawniania ZUS związane z umieszczaniem pracownika w wykazanie osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do zakładu bowiem trafiają składki na Fundusz Emerytur Pomostowych wpłacane przez przedsiębiorców za każdą osobę wykonującą takie czynności w ich zakładzie. Dodatkowo gromadzi on informacje o liczbie stanowisk, na których jest wykonywana praca mogąca być w przyszłości podstawą do przyznania emerytury pomostowej. Równocześnie ZUS przyjmuje zgłoszenia o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Stanowią one podstawę wpisu danej osoby do centralnego rejestru pracowników wykonujących taką pracę. Co więcej ZUS na końcu przyznaje emeryturę pomostową, sprawdzając uprawnienia zainteresowanego do otrzymania takiego świadczenia.
– Skierowaliśmy pytanie do ZUS, bowiem nie udało się nam przekonać Państwowej Inspekcji Pracy co do konieczności wpisania niektórych sokistów do wykazu prac uprawniających do pomostów ki – wyjaśnia Ireneusz Pinkosz, wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Straży Ochrony Kolei.
Jak wyjaśnia ZUS uprawnienia kontrolne do ewidencji osób pracujących w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ma wyłącznie PIP. Zostały one zapisane w art. 10 ust. 1 pkt 9 a ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 404 ze zm.). PIP ma również możliwość wykreślenia takiej osoby z wykazu oraz sporządzenia korekty już dokonanego wpisu do ewidencji. Dodatkowo w przypadku nieumieszczenia przez przedsiębiorcę w ewidencji osoby faktycznie wykonującej prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w wykazie zainteresowany ma zawsze możliwość złożenia skargi do PIP.
Natomiast ZUS zgodnie z ustawą systemową (Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) wydaje decyzje dotyczące wysokości składek na FEP oraz zasad ich poboru. Przy czym – jak podkreśla ZUS – jest to możliwe wyłącznie w powiązaniu z umieszczeniem przez pracodawcę danej osoby w ewidencji. Jeśli jednak pracownik został umieszczony w wykazie, a płatnik nie rozlicza i nie płaci za niego składek, wówczas zakład jest uprawniony do wszczęcia postępowania wyjaśniającego i wydania decyzji w tej sprawie.
Ważne
ZUS sprawdza prawidłowość ustalenia wysokości składki na Fundusz Emerytur Pomostowych