Nagroda roczna za 2017 r. wypłacona funkcjonariuszowi Służby Celno-Skarbowej w 2018 r. stanowi podstawę wymiaru składek – uznał Sąd Najwyższy.

Problem wziął się stąd, że od 1 stycznia 2018 r. zostali oni włączeni do systemu emerytur mundurowych. W konsekwencji wyrejestrowano ich z dotychczasowych ubezpieczeń społecznych i podlegają tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Cały czas walczą jednak z ZUS o nienależnie – w ich ocenie – pobrane składki (emerytalną, rentową i wypadkową) od nagrody rocznej za 2017 r. (która przysługuje za służbę pełnioną w danym roku kalendarzowym) wypłaconej w 2018 r. Pisaliśmy o tym w DGP nr 192/2020 „Celnicy walczą o nienależnie pobrane składki”.
Jednym z takich przypadków zajmował się Sąd Apelacyjny w Białymstoku. Zamiast rozstrzygnąć konflikt między funkcjonariuszem a organem rentowym, postanowił jednak zadać Sądowi Najwyższemu pytanie prawne.
SN stanął po stronie ZUS. Uznał, że nagroda roczna za 2017 r. wypłacona funkcjonariuszowi Służby Celno-Skarbowej w 2018 r., czyli po ustaniu tytułu obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, stanowi podstawę wymiaru składek. Sędzia sprawozdawca Bohdan Bieniek w ustnych motywach rozstrzygnięcia wskazywał, że ustanie obowiązku ubezpieczenia społecznego nie powoduje automatycznie braku konieczności oskładkowania świadczenia, które było z nim związane.
– Można to poprzeć prostym przykładem. Jeżeli pracownik straciłby pracę (czyli tytuł do ubezpieczenia społecznego) i po ustania zatrudnienia procesował się ze swoim byłym pracodawcą o nadgodziny, po wygranej otrzymałby stosowną kwotę pomniejszoną o składki na ubezpieczenia społeczne – wyjaśniał sędzia SN.
Przekonywał, że kluczowe jest to, z jakiego tytułu obowiązek składkowy powstał, a nie to, czy on nadal istnieje. Innymi słowy chodzi o przychody z racji aktywności zawodowej.
W ZUS wrze, pracownicy chcą strajku. Opowiedzieli nam, jak pracuje się w Zakładzie
W ZUS wrze, pracownicy chcą strajku. Opowiedzieli nam, jak pracuje się w Zakładzie

Zobacz również
W tym przypadku funkcjonariusz przez cały 2017 r. podlegał ubezpieczeniom społecznym i właśnie w tym czasie zrodził się obowiązek składkowy z tytułu nagrody. Jego przejście z systemu składkowego do nieskładkowego nie ma na ten obowiązek wpływu.
SN uznał, że przychód w postaci nagrody rocznej mieści się w zakresie art. 18 ust. 1 ustawy systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.) i nie został wyłączony przez rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 1998 r. nr 161, poz. 1106). W konsekwencji stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

orzecznictwo

Uchwała Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. (sygn. akt III UZP 1/21) www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia