Co jest, a co nie jest reklamą OFE? Zdecyduje praktyka

"Z przepisów ustawy odnoszących się do zakazu reklamy w sposób niewątpliwy wynika, iż to organ nadzoru (a więc Komisja Nadzoru Finansowego) został wskazany przez ustawodawcę jako organ administracji publicznej, który będzie odpowiedzialny za kontrolę wypełniania przez podmioty nadzorowane w praktyce obrotu obostrzeń działalności reklamowej otwartych funduszy emerytalnych, między innymi poprzez stosowanie sankcji administracyjnych. Jednym z najistotniejszych elementów tej kontroli będzie badanie przez organ nadzoru, czy mamy do czynienia z reklamą zawierającą informacje o otwartych funduszach emerytalnych lub informację sugerującą, że reklama ta odnosi się do otwartych funduszach emerytalnych. To te elementy będą decydować o tym, czy Komisja Nadzoru Finansowego podejmie odpowiednie działania władcze" - czytam w stanowisku resortu pracy przesłanym do redakcji.

"Przewidziana w ustawie kompetencja organu nadzoru znajdzie bowiem swoją aktualizację tylko wówczas, gdy aktywność określonego podmiotu będzie nosić jednoznaczne cechy reklamy. Dopiero praktyka stosowania prawa w tym zakresie pozwoli na wypracowanie kryteriów, które dadzą możliwość odróżnienia działalności reklamowej od działalności informacyjnej, publicystycznej, czy też edukacyjnej, tak aby został osiągnięty zamierzony cel ustawodawcy, który jednocześnie będzie zgodny z wartościami podlegającymi ochronie Konstytucji RP. W obecnym stanie rzeczy enumeratywne wyliczenie tych kryteriów (wraz z ich opisaniem) jest niemożliwe. Problemy wynikające ze stosowania przepisów ustawy odnoszących się do zakazu reklamy organ nadzoru będzie rozwiązywał na gruncie skonkretyzowanych stanów faktycznych ważnym elementem będą bowiem okoliczności faktyczne towarzyszące przekazowi). Wobec powyższego nie jest możliwe przedstawienie przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej - jako organu, który nie został powołany do kontroli przestrzegania przepisów ustawy dotyczących zabronionych działań reklamowych otwartych funduszy emerytalnych - konkretnych stanowisk i przesądzenie a priori, czy określona wypowiedź lub zachowanie będzie kwalifikowane jako zabroniona reklama, cy też określone działanie będzie dopuszczalne na gruncie obowiązującego prawa. O wyznaczaniu cech rozróżniających reklamę od innych form przekazu informacyjnego zadecyduje przyszła praktyka obrotu prawnego, z tym zastrzeżeniem jednak, że niewątpliwie swe zastosowanie znajdzie w tym zakresie, jedna z podstawowych dyrektyw interpretacji tekstu prawnego, zgodnie z którą zakazana jest wykładnia rozszezająca wyjatków określoncyh w przepisach prawa, zwłaszca wówc, gdy mamy do czynienia z ograniczeniami praw i wolności chronionych Konstytucją RP" - czyatm w w odpowiedzi ministerstwa".

Odpowiedź przesłało również Ministerstwo Finansów. W stanowisku resortu czytamy m.in., że "mając na uwadze obowiązujące przepisy, należy w pierwszej kolejności zdefiniować, czym jest reklama, gdyż przepisy ustawy o ofe, a także ustawy nowelizującej nie zawierają takiej definicji. W związku z powyższym, jako że ustawodawca nie zdefiniował pojęcia "reklama" w ww. ustawach, należy przyjąć znaczenie tego słowa w innych źródłach - tłumaczy MF cytując definicję "reklamy" m.in. według Słownika Języka Polskiego.

W swoim apelu wydawcy zadali szereg pytań:

Czy po wejściu w życie zakazu reklamy wydawcy i dziennikarze będą mogli swobodnie publikować teksty i audycje dotyczące systemu emerytalnego, w tym OFE?
Czy wydawcy mediów będą mogli publikować własne informatory, poradniki i innego rodzaju publikacje edukacyjne, wyjaśniające odbiorcom zmiany w systemie emerytalnym, także dotyczące OFE?
Czy wydawcy mediów będą mogli przypominać swoim odbiorcom (np. w formie akcji edukacyjnych czy specjalnych „liczników”), że w okresie od kwietnia do lipca 2014 roku mają możliwość złożenia deklaracji wyrażającej wolę dalszego przekazywania części składki emerytalnej do OFE?
Czy wydawcy mediów będą mogli rozpowszechniać (w formie drukowanej lub elektronicznej) deklaracje dotyczące dalszego przekazywania składki do OFE – podobnie jak publikują np. wzory wypełniania formularzy podatkowych?
Czy wydawcy i dziennikarze będą mogli swobodnie publikować wypowiedzi i komentarze ekspertów dotyczące systemu emerytalnego, w tym OFE? W szczególności czy będzie można publikować wypowiedzi, których autorzy popierają dalsze przekazywanie składek do OFE i namawiają odbiorców do złożenia odpowiednich deklaracji?
Czy będzie można publikować wypowiedzi przedstawicieli towarzystw emerytalnych, zarządzających OFE?
Czy będzie można zamieszczać artykuły publicystyczne autorów zewnętrznych bądź pracowników własnych redakcji, w których będą zawarte argumenty na rzecz OFE? Czy będzie można zamieszczać tego rodzaju wpisy na blogach umieszczonych na stronach wydawcy bądź na oficjalnych profilach w mediach społecznościowych?
Czy będzie można nieodpłatnie, na stronach redakcyjnych, publikować apele, oświadczenia instytucji bądź listy ekspertów popierających dalsze przekazywanie składek do OFE?
Czy będzie można publikować rankingi i statystyki OFE?

Cała ustawa, zakładająca m.in. zakaz inwestowania przez Otwarte Fundusze Emerytalne w obligacje skarbowe i instrumenty dłużne gwarantowane przez Skarb Państwa wchodzi w życie 1 lutego 2014 roku. Od 15 stycznia obowiązuje zakaz reklamy OFE, zgodnie z którym do 31 lipca 2014 roku (do tej daty ubezpieczony może podjąć decyzję o pozostawieniu części składki z OFE) zabroniona jest reklama zawierająca informacje o funduszach lub informacje sugerujące, że reklama odnosi się do OFE. W przypadku naruszenia zakazu KNF nakłada karę w wysokości od 1 mln zł do 3 mln zł. Decyzja ma rygor natychmiastowej wykonalności.