- Im więcej osób będzie w ZUS , tym bezpieczniejsze będą emerytury - stwierdził premier Donald Tusk informując o przyjęciu przez rząd projektu zmian w OFE.

Szef rządu mówił na konferencji prasowej, że w tej sprawie nie można było czekać. Jak uzasadniał, zmiany w tej sprawie były konieczne między innymi w związku z koniecznością zapewnienia polskiego wkładu do inwestycji finansowanych z unijnych funduszy strukturalnych. Dziś Komisja Europejska przyjęła długoletni budżet na lata 2014-2020. Polska ma pozyskać z niego ponad 300 miliardów złotych.

Premier stwierdził, że po tym jak rząd przyjął projekt zmian w OFE, powinny one wejść w życie w terminie w jakim planował wcześniej rząd. Zaznaczył, że stanie się tak pod warunkiem braku obstrukcji w parlamencie.

Zdecydowano, że część uprawnień emerytalnych wyrażonych obligacyjnymi zobowiązaniami Skarbu Państwa zostanie przeniesiona z Otwartych Funduszy Emerytalnych do ZUS. Zgodnie z projektem, 3 lutego 2014 r. OFE przekażą do ZUS 51,5 proc. wartości aktywów netto każdego funduszu. W pierwszej kolejności do ZUS trafią obligacje i bony skarbowe.

Obligacje skarbowe przekazane do ZUS zostaną umorzone. Pozostałe kategorie aktywów będą przekazane do Funduszu Rezerwy Demograficznej (FRD). Otwarte Fundusze Emerytalne 31 października 2014 r. prześlą do ZUS informację o liczbie i wartości umorzonych jednostek rozrachunkowych, a ZUS zewidencjonuje je na subkontach do 31 marca 2015 r. Wartość środków zewidencjonowanych na subkoncie nie będzie niższa niż wartość jednostek rozrachunkowych z 3 września 2013 r., dzięki czemu żaden z ubezpieczonych nie poniesie strat z przeniesienia. Środki przeniesione do ZUS będą podlegać waloryzacji wskaźnikiem równym średniorocznej dynamice wartości PKB za ostatnie 5 lat.

Podstawą do ustalenia emerytury będzie suma środków zewidencjonowanych na koncie i subkoncie wraz z kwotą środków przeniesioną z OFE do ZUS. Sposób ten będzie taki sam, jak w I filarze systemu. Całość wypłaty świadczenia będzie dokonywana przez ZUS. Przez cały okres pobierania okresowej emerytury kapitałowej przez kobiety zachowane zostaną obecne zasady dziedziczenia i podziału środków. Po osiągnięciu docelowego wieku emerytalnego świadczenie kobiet będzie na nowo wyliczane, z gwarancją, że nie może być niższe niż od dotychczas pobieranego. Po osiągnięciu docelowego wieku emerytalnego, środki stanowiące podstawę wyliczenia emerytury zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn będą przez okres 3 lat podlegać dziedziczeniu, w proporcji do okresu wypłaty emerytury.

Stopniowe przenoszenie środków

Przez 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego środki z OFE będą stopniowo przenoszone na fundusz emerytalny FUS i ewidencjonowane na prowadzonym przez ZUS subkoncie (tzw. suwak bezpieczeństwa).

Ubezpieczeni, będący członkiem OFE, będą sami decydowali, czy chcą, aby ich składki były odprowadzane do OFE czy na subkonto w ZUS. Od 1 kwietnia do 31 lipca 2014 r. każdy członek OFE będzie mógł złożyć w ZUS oświadczenie o dalszym przekazywaniu składki do OFE. Składka będzie kierowana do OFE począwszy od składki opłaconej za lipiec 2014 r. W przypadku pozostałych osób składka będzie ewidencjonowana wyłącznie na subkoncie w ZUS. Ubezpieczony będzie mógł zmienić swoją decyzję i dokonać nowego wyboru w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca, co cztery lata, począwszy od 2016 r. Każdy więc będzie mógł podjąć decyzję odnośnie nowych składek – czy nadal przekazuje środki do OFE, czy na subkonto ZUS. Środki zgromadzone na subkoncie podlegają identycznym zasadom dziedziczenia i podziału, jak w przypadku środków zgromadzonych w OFE. Zlikwidowany zostanie mechanizm losowania.

Projekt ustawy zakłada, że osoby, które zostaną w OFE, będą przekazywały do niego składkę w wysokości 2,92 proc. wynagrodzenia brutto. Pobierana przez fundusze maksymalna opłata od składki spadnie z 3,5 do 1,75 proc. Obniżona będzie również opłata pobierana przez ZUS za przekazywanie składek do OFE - 0,8 do 0,4 proc. Zaproponowano, aby od 1 lipca 2014 r. fundusze mogły różnicować wysokość opłaty od składki w zależności od stażu członkowskiego.

Inwestycje OFE

OFE nie będą mogły inwestować w obligacje skarbowe oraz w instrumenty dłużne gwarantowane przez Skarb Państwa, będą jednak mogły inwestować w większym stopniu w akcje giełdowych spółek, obligacje samorządowe, drogowe czy korporacyjne. Przeniesienie części obligacyjnej OFE do ZUS wpłynie na obniżenie poziomu długu publicznego w relacji do PKB oraz podniesie wiarygodność Polski na rynkach finansowych.

Projekt nowelizacji wprowadza także nowe przepisy, których celem jest wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w kwestii usunięcia ograniczeń w zakresie lokowania aktywów poza granicami Polski. Przewiduje się zwiększenie możliwości inwestowania OFE w aktywa denominowane w obcej walucie poprzez stopniowe, kilkuletnie podwyższanie limitu – aż do osiągnięcia docelowego poziomu 30 proc. Przyjęty harmonogram dojścia do poziomu docelowego: do końca 2014 r. – 10 proc., w 2015 r. – 20 proc., a od 2016 r. – 30 proc.

Przyjęto, że każda osoba podejmująca decyzję o pozostaniu w OFE czy przejściu do ZUS powinna mieć zapewnioną rzetelną i pełną informację. W związku OFE będzie przesyłał każdemu członkowi, oprócz informacji o ośrodkach znajdujących się na jego rachunku, terminach dokonywanych wpłat składek i wypłat transferowych oraz przeliczeniu na jednostki rozrachunkowe, także obowiązkowo informacje o zasadach polityki inwestycyjnej i celu inwestycyjnym danego funduszu wraz ze wskaźnikami, do których porównywane będą osiągane przez fundusz stopy zwrotu oraz kosztami i opłatami ponoszonymi przez członka OFE i opisem ryzyka inwestycyjnego.

Ten sam pakiet informacji, dotyczący zasad i celu polityki inwestycyjnej, będzie zawierać prospekt informacyjny OFE, udostępniany na każde żądanie członka OFE oraz zamieszczany na stronach internetowych funduszu. Wszystkie informacje dla członków OFE muszą być przedstawiane w sposób jasny i dokładny, by każdy mógł zrozumieć ryzyko związane z uczestnictwem w funduszu i podjąć świadomą decyzję w sprawie podpisania umowy z OFE (po podjęciu zatrudnienia) lub w sprawie przekazywania składek do OFE albo do ZUS.

Zakazana nierzetelna reklama

Zakazana będzie ponadto reklama, która w sposób nierzetelny przedstawia sytuację funduszu lub ryzyko związane z członkostwem w OFE i może sprawić, że ubezpieczony dokonana niewłaściwego wyboru. Dodatkowo, do 31 lipca 2014 r., reklamy zawierające informacje o OFE będą zakazane. W przypadku naruszenia tego zakazu organ nadzoru może nałożyć karę w wysokości 3 mln zł.

Zmiany w regulacjach dotyczących Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego mają zachęć do oszczędzania w tym systemie. Proponuje się, by roczny limit wpłat do IKZE nie przekraczał kwoty odpowiadającej 1,2 krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego. Kwota rocznego limitu wpłat będzie ogłaszana w „Monitorze Polskim” do końca roku kalendarzowego poprzedzającego rok dokonywania wpłat do IKZE. Przewidziano ponadto, że od kwoty wypłat z IKZE, w tym także dokonywanych na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, będzie pobierany zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10 proc. przychodu, bez względu na formę tej wypłaty.

W ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych połączone zostaną rachunki bankowe funduszy: emerytalnego, rentowego, chorobowego i wypadkowego w jeden rachunek FUS. Wyeliminuje to sztuczny ruch pieniądza między tymi rachunkami oraz zmniejszy koszty operacji.

Zaproponowane przez rząd zmiany w systemie emerytalnym zapewnią bezpieczeństwo nie tylko obecnym i przyszłym emerytom, ale również finansom publicznym i rynkom kapitałowym. Dzięki wprowadzonym zmianom zmniejszą się ponoszone przez budżet państwa koszty systemu emerytalnego oraz zmniejszy się dług publiczny.