Ubezpieczony ma prawo ponownie ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do niej także wówczas, jeśli w jego sprawie wcześniej zapadły prawomocne wyroki. Tak uznał Sąd Najwyższy.



W 1995 r. mężczyzna uległ wypadkowi w drodze do pracy, doznając poważnego urazu głowy. Pierwszy wniosek o rentę złożył w 1997 r., kolejny w 2006 r. W obu przypadkach zapadły prawomocne wyroki, odmawiające mu prawa do świadczenia. Ubezpieczony nie dawał za wygraną i kolejny wniosek złożył w 2016 r. Powołał się na opinię sądowopsychiatryczną z 2000 r., sporządzoną na potrzeby prowadzonego przeciwko niemu postępowania karnego. Dokument ten wcześniej nie był znany ZUS. Mężczyzna wskazywał, że przedstawiona opinia biegłych potwierdza, że stan jego zdrowia ma związek z urazem głowy.
ZUS konsekwentnie odmówił przyznania świadczenia. Powodem było to, że zainteresowany wraz z wnioskiem nie złożył aktualnego zaświadczenia o stanie zdrowia. W ten sposób niemożliwe stało się skierowanie go na badanie do lekarza orzecznika ZUS, a w dalszej kolejności – do komisji lekarskiej. Mężczyzna odwołał się do sądu I instancji, który jednak oddalił jego odwołanie. Sędziowie ustalili, że w 2006 r. nie udało mu się uzyskać renty, miał jednak prawo do zasiłku pielęgnacyjnego za okres od października 2003 r. do czerwca 2004 r. I właśnie z tego powodu uznali, że prawo ubezpieczonego do świadczenia nie może ulec ponownemu ustaleniu na jego wniosek. Argumentowali, że po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczenia nie ujawnił okoliczności istniejących przed jej wydaniem, które mają wpływ na prawo do uzyskania wsparcia. Nie przedłożył też nowych dowodów. Zdaniem sądu nie jest nim opinia sądowopsychiatryczna, wydana w sprawie karnej.
Mężczyzna złożył apelację, która została uwzględniona wyrokiem z 24 lutego 2017 r. Sędziowie wskazali, że spór w rozstrzyganej sprawie sprowadzał się do oceny, czy ubezpieczony może ponownie domagać się ustalenia prawa do renty w sytuacji, gdy wcześniej prawomocnymi wyrokami odmówiono mu prawa do tego świadczenia. Sędziowie podkreślili, że postępowanie w sprawach ubezpieczeń społecznych charakteryzuje się tym, iż wnioski o rentę można składać wielokrotnie, powołując się na pogorszenie stanu zdrowia i nową dokumentację lekarską. Tak jak było w tym przypadku. Zwrócili uwagę, że ZUS nie rozpoznał należycie wniosku ubezpieczonego. Zmiana stanu zdrowia powinna być przedmiotem analizy organu rentowego, a w razie wniesienia odwołania od decyzji odmawiającej prawa do spornego świadczenia – także organu orzekającego. A to nie miało w tym przypadku miejsca.
ZUS złożył kasację od wyroku sądu apelacyjnego. SN jednak oddalił ją. Potwierdził, że prawomocny wyrok rozstrzygający o braku prawa do świadczenia rentowego nie jest przeszkodą do wystąpienia z ponownym wnioskiem o to samo świadczenie. Taki wniosek jest dopuszczalny, gdy wystąpiły nowe okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń.
ORZECZNICTWO
Wyrok SN z 8 sierpnia 2017 r., sygn. akt I UZ 28/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia