Jestem jednoosobowym przedsiębiorcą działającym w branży nieruchomości, posiadam samochód zarejestrowany na firmę. Czy w związku z tym mam jakieś obowiązki związane z opłatami środowiskowymi?
Zgodnie z ustawą – Prawo ochrony środowiska każdy podmiot korzystający ze środowiska, zobowiązany jest do ponoszenia opłata za korzystanie ze środowiska z tytułu wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza. Jako wprowadzanie tego rodzaju substancji należy również uznać spalanie paliw w silnikach pojazdów, co powoduje emisję.
Opłata i wykaz
Dlatego też każdy przedsiębiorca jako podmiot korzystający ze środowiska w przypadku wykorzystywania w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej samochodów jest zobowiązany do sporządzania i przedkładania marszałkowi województwa wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz naliczania i wnoszenia na ich podstawie opłat za korzystanie ze środowiska. Dotyczy to również samochodów osobowych, o czym nie zawsze przedsiębiorcy wiedzą.
Wzór wykazu stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia ministra środowiska z 13 grudnia 2018 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokościach należnych opłat.
Opłaty za dany rok kalendarzowy każdy przedsiębiorca we własnym zakresie ustala i wnosi na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego do 31 marca następnego roku. W tym terminie należ również przedłożyć marszałkowi województwa wykaz zawierający informacje, na podstawie których dokonano ustalenia wysokości opłat.
Aby dokonać wyliczenia wysokości opłat, przedsiębiorca powinien:
– odszukać właściwą jednostkową stawkę obowiązującą za dany rok dla danej grupy pojazdów za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych. Stawki te określane są corocznie w obwieszczeniu ministra środowiska, a ich wysokość w przypadku samochodów zależy o rodzaju paliwa, kategorii auta, daty jego rejestracji i posiadania certyfikatów potwierdzających spełnienie europejskich norm emisji spalin;
– określić, ile paliwa wykorzystano w jego firmie w poszczególnych grupach pojazdów (należy ją określić zgodnie z ewidencją zużycia poszczególnych rodzajów paliw w każdej ustalonej grupie pojazdów prowadzoną w zakładzie). Ilość spalanego paliwa należy wyrazić w Mg (tonach), dlatego w celu przeliczenia ilości paliwa wyrażonego w litrach należy przyjąć gęstość poszczególnego rodzaju paliwa, jaka została wskazana w rozporządzenia ministra środowiska z 13 grudnia 2018 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokościach należnych opłat.
Gdy ustalone zostaną już powyższe dane, należy pomnożyć je, uzyskując w ten sposób stawkę opłaty za korzystanie ze środowiska w danym roku kalendarzowym. [Przykłady 1, 2 i 3]. Otrzymana kwota – wyznacza co do zasady opłatę za korzystanie za środowiska. Z pewnymi zastrzeżeniami. Nie wnosi się opłat, których roczna wysokość wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego nie przekracza 800 zł. Ponadto w przypadku gdy roczna wysokość opłaty nie przekracza 100 zł, nie przedkłada się także wykazów i informacji, na podstawie których ustalono jej wysokość.
przykład 1
Samochód ciężarowy
Przedsiębiorca wykorzystuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej samochód o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 Mg zarejestrowany po raz pierwszy przed 30 września 1993 r. Samochód ten zasilany jest benzyną silnikową, której w 2018 r. przedsiębiorca zużył 4500 l.
Ustalenie należnej opłaty za korzystanie ze środowiska:
– jednostkowa stawka obowiązująca w 2018 r. – 96,23 zł/Mg
– ilość wykorzystanego paliwa w Mg – 4500 l x 0,755 kg/l : 1000 = 3.3975 Mg
Wyliczenie opłaty:
3,3975 Mg x 96,23 zł/Mg = 326,94 zł
Ponieważ kwota wyliczona nie przekracza 800 zł, to przedsiębiorca nie wnosi opłaty. Jednak pozostaje mu obowiązek złożenia wykazu zawierającego informacje, na podstawie jakich danych dokonano ustalenia wysokości opłat.
przykład 2
Dwa samochody osobowe
Przedsiębiorca wykorzystuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dwa samochody osobowe:
1. zarejestrowany po raz pierwszy przed 31 grudnia 1992 r. i posiadający silnik zasilany benzyną silnikową, której w 2018 r. zużył 5000 l,
2. zarejestrowany po raz pierwszy w okresie 1 stycznia 2001 r. – 31 grudnia 2005 r. i posiadający silnik zasilany olejem napędowym, który w 2018 r. zużył 6000 l.
Ustalenie należnej opłaty za korzystanie ze środowiska:
Auto nr 1
– jednostkowa stawka obowiązująca w 2018 r. – 76,74 zł/Mg
– ilość wykorzystanego paliwa w Mg – 5000 l x 0,755 kg/l :1000 = 3,775 Mg
Wyliczenie opłaty:
3,775 Mg x 76,74 zł/Mg = 289,69 zł
Auto nr 2
– jednostkowa stawka obowiązująca w 2018 r. – 9,36 zł/Mg
– ilość wykorzystanego paliwa w Mg – 6000 l x 0,84 kg/l :1000 = 5,04 Mg
Wyliczenie opłaty:
5,04 Mg x 9,36 zł/Mg =47,17 zł
Łączna opłata: 289,93 zł + 47,17 zł = 337,1 zł
Ponieważ kwota wyliczona nie przekracza 800 zł, to przedsiębiorca nie wnosi opłaty. Jednak pozostaje mu obowiązek złożenia wykazu zawierającego informacje, na podstawie jakich danych dokonano ustalenia wysokości opłat.
przykład 3
Dwa samochody ciężarowe
Przedsiębiorca wykorzystuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dwa samochody o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 Mg:
1. zarejestrowany po raz pierwszy przed 30 września 1993 r. i posiadający silnik zasilany olejem napędowym, który w 2018 r. zużył 48 000 l.
2. zarejestrowany po raz pierwszy po 30 września 2009 r. i posiadający silnik zasilany olejem napędowym, który w 2018 r. zużył 50 000 l.
Ustalenie należnej opłaty za korzystanie ze środowiska:
Auto nr 1
– jednostkowa stawka obowiązująca w 2018 r. – 50,00 zł/Mg
ilość wykorzystanego paliwa w Mg – 48 000 l x 0,84 kg/l : 1000 = 40,32 Mg
Wyliczenie opłaty:
40,32 Mg x 50,00 zł/Mg =2 016 zł
Auto nr 2
– jednostkowa stawka obowiązująca w 2018 r. – 6,04 zł/Mg
– ilość wykorzystanego paliwa w Mg – 50 000 l x 0,84 kg/l :1000 = 42 Mg
Wyliczenie opłaty:
42 Mg x 6,04 zł/Mg =253,68 zł
Łączna opłata:2 016 zł + 253,68 = 2269,68 zł
Ponieważ kwota wyliczona przekracza 800 zł, to przedsiębiorca zobowiązany jest wnieść na konto urzędu marszałkowskiego opłatę za korzystanie ze środowiska w wyliczonej kwocie oraz złożyć wykaz zawierający informacje, na podstawie jakich danych dokonano ustalenia wysokości opłat.
Sankcje
Niedopełnienie obowiązku terminowego przedkładania marszałkowi województwa wykazu zawierającego informacje o ilości gazów i pyłów powstałych w wyniku spalania paliwa w silnikach pojazdów, na podstawie których dokonano ustalenia wysokości opłat, podlega karze grzywny.
Kontrolę obowiązku wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska prowadzone są przez urzędy marszałkowskie oraz inspektorów inspekcji ochrony środowiska, którzy oprócz zastosowania sankcji za niezłożenie wykazu dokonują też ustaleń własnych, które stanowią podstawę do wyliczenia zaległych opłat przez marszałka województwa.
W 2018 r. WIOŚ w Warszawie ujawnił 78 podmiotów, które nie wypełniły obowiązków wynikających z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska.
Postawa prawna
Art. 273 ust. 1 pkt 1, art. 274, 275, 277, 284, 285, 286 i art. 289 ust. 1 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1396 ze zm.; dalej: p.o.ś.).
Załącznik nr 2 do rozporządzenia ministra środowiska z 13 grudnia 2018 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokościach należnych opłat (Dz.U. poz. 2527).
