Przywileje nauczycieli zawarte w Karcie nauczyciela są krytykowane od dawna. Nazywane kuriozalnymi i nieprzystającymi do systemu dzisiejszego szkolnictwa (Karta została przyjęta w 1982 roku i była tyle razy nowelizowana, że jej przepisy trudno jest dziś stosować), od dawna powinny zostać zlikwidowane, co próbują zrobić kolejni ministrowie edukacji - do tej pory nieskutecznie. Pomimo bowiem, że minister edukacji Joanna Kluzik-Rostkowska opowiedziała się za wersją najbardziej radykalną, czyli likwidacją Karty w ogóle, to główne założenia, bardzo korzystne dla pedagogów, nadal obowiązują. Oto krótkich ich przegląd.
KLIKNIJ NA ZDJĘCIE, ABY PRZEJŚĆ DO GALERII.
1
Urlop dla poratowania zdrowia
Zazdrość innych grup zawodowych budzi też przysługujący nauczycielom urlop dla poratowania zdrowia.
Jest on udzielany pracownikom zatrudnionym na co dzień w cięższych i bardziej szkodliwych warunkach, wymagającym poddania się po pewnym okresie pracy leczeniu, celem odzyskania pełnej zdolności do pracy i jej prawidłowego kontynuowania. Nauczyciele mają teraz do niego prawo po przepracowaniu co najmniej 7 lat, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku, a łącznie w okresie całego zatrudnienia - 3 lat.
Zgody na taki urlop udziela nauczycielowi lekarz pierwszego kontaktu.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj>>
ShutterStock
2
Czas pracy nauczyciela
Zachęcać do podjęcia pracy nauczyciela może także liczba obowiązkowych godzin do przepracowania - czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może bowiem przekraczać 40 godzin na tydzień.
W ramach tego czasu pracy nauczyciel jest zobowiązany realizować:
- zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz,
- inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów,
- zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
ShutterStock
3
Świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli
Nauczyciele stracili cześć przywilejów emerytalnych w 2008 roku. Przestały wtedy obowiązywać przepisy dające im prawo do przechodzenia na emeryturę bez względu na wiek, po 30 latach pracy, w tym 20 w oświacie. Tak więc tylko nauczyciele, którzy do tego czasu spełnili wszystkie wcześniej ustalone warunki, zachowali prawo do wcześniejszych emerytur.
Jednak pozostali nauczyciele mają prawo do świadczenia kompensacyjnego. Chodzi dokładnie o nauczycieli, wychowawców i inni pracowników pedagogicznych zatrudnionych w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach i placówkach kształcenia ustawicznego, pracowników młodzieżowych ośrodków wychowawczych, ośrodków socjoterapii i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych.
Nauczyciele, aby dostać świadczenie kompensacyjne, muszą więc spełnić warunek stażowy: 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat nauczania w podanej jednostce (przynajmniej na pół etatu). Niezbędne jest także spełnienie warunku wiekowego, czyli ukończenie 55 lat (kobiety i mężczyźni). Pułap ten zwiększa się co roku, aż w 2033 roku miał osiągnąć ustawowy wiek emerytalny (kobiety - 60 lat, mężczyźni - 65). Jednak w związku z wydłużeniem wieku emerytalnego termin ten się wydłuży, bowiem świadczenie ma być wypłacane do momentu, kiedy dana osoba nie uzyska uprawnień do emerytury powszechnej. Wreszcie, aby uzyskać świadczenie kompensacyjne niezbędne jest także rozwiązanie stosunku pracy.
Tych uprawnień nie nabywają nowe roczniki nauczycieli, a jedynie te, które były wymienione w ustawie z 2009 roku.
Część wychowawców oraz innych pracowników pedagogicznych, która spełnia określone warunki, może dostać także emeryturę pomostową.
Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne nie jest emeryturą>>
ShutterStock
4
Dodatki do wynagrodzenia
Nauczycielom przysługują także konkretne korzyści finansowe, w tym liczne dodatki do wynagrodzenia zasadniczego, którego wysokość uzależniona jest od stopnia awansu zawodowego, posiadanych kwalifikacji i wymiaru zajęć obowiązkowych.
Oprócz tego nauczyciel ma prawo do dodatków:
- za wysługę lat - jego wysokość zależy od przepracowanych lat
- motywacyjnego - jego wysokość dodatku zależy od osiągnięć w pracy, wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć,
- funkcyjnego - przysługuje z racji zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji,
- za warunki pracy - przysługuje nauczycielom wykonującym pracę w trudnych, uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia warunkach.
Ponadto nauczyciel ma prawo do nagród i innego rodzaju świadczeń, w tym do:
- dodatku za uciążliwość pracy,
- dodatkowego wynagrodzenia za pracę w porze nocnej,
- nagród jubileuszowych,
- zasiłku na zagospodarowanie,
- odprawy (emerytalnej, rentowej, z tytułu rozwiązania stosunku pracy),
- nagród ze specjalnego funduszu nagród.
ShutterStock
5
Dodatek mieszkaniowy i wiejski
Nauczycielom przysługują też dwa obligatoryjne dodatki: mieszkaniowy i wiejski.
Dodatek mieszkaniowy przysługuje nauczycielom zatrudnionym na wsi lub w mieście liczącym do 5 tys. mieszkańców.
Wiejski jest przewidziany dla nauczycieli zatrudnionych na wsi lub w mieście, którego liczba mieszkańców nie przekracza 5 tys. i wynosi 10 proc. wynagrodzenia zasadniczego. Na terenie wiejskim, na którym występuje deficyt kadry nauczycielskiej, organ prowadzący szkołę może tę kwotę zwiększyć.
ShutterStock
6
Trzynastka dla nauczyciela
Z dodatków przysługujących do wynagrodzenia nauczycielom najwięcej zazdrości wzbudza jednak dodatkowe wynagrodzenie roczne, czyli trzynasta pensja.
Warunkiem otrzymania dodatkowych pieniędzy jest jednak zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, tj. na umowę o pracę, mianowania, powołania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę.Trzynastki nie dostaną więc osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenia czy o dzieło).
Aby otrzymać trzynastkę, nauczyciel musi także przepracować u tego samego pracodawcy cały rok kalendarzowy. Trzynastkę ustala się wtedy w wysokości 8,5 proc. sumy wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając składniki wynagrodzenia przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Natomiast jeśli dana osoba pracuje krócej, ale co najmniej 6 miesięcy, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego, ale w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu.
Pracodawca ma obowiązek wypłacić trzynastkę nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie - czyli w praktyce pracownik dodatkowe pieniądze powinien mieć na koncie do 31 marca.
Wysokość trzynastki nie jest zależna od stażu pracy pracownika - zarówno osoba z krótkim, jak i długim okresem pracy otrzyma dodatkowe wynagrodzenie w pełnej wysokości. Na jego wpływ nie mają również pracownicze błędy popełnione przez pracownika, co więcej nie można z jakiegokolwiek powodu obniżyć wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego.
>>Czytaj też: Prezenty od szefa: zobacz, kiedy przysługuje trzynastka i premia
ShutterStock
7
Czternasta pensja dla nauczyciela
Co więcej, oprócz trzynastej pensji wielu nauczycieli w styczniu otrzymuje też czternastkę.
Ten jednorazowy dodatek uzupełniający jest wypłacany przez samorządy od 2009 roku. Zgodnie z Kartą nauczyciela, organ prowadzący szkołę musi w styczniu przeanalizować, czy w poprzednim roku zapewnił średnie pensje pedagogom na poszczególnych stopniach awansu zawodowego. W przypadku stażystów jest to 2 717,59 zł, nauczycieli kontraktowych – 3 016,52 zł, mianowanych – 3 913,33 zł, a dyplomowanych – 5 000,37 zł miesięcznie (wszystkie kwoty - brutto).
Jeśli któraś z czterech grup zarabiała mniej, gmina musi wypłacić jej wyrównanie. Otrzymują je wszyscy nauczyciele na danym stopniu awansu, niezależnie czy sami zarabiali mniej, czy więcej od średniej. Bez znaczenia jest także jakość ich pracy.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj>>
ShutterStock
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję