Szkoła nie może zmusić nauczyciela do pracy w ferie zimowe, ale ma prawo sama zorganizować dzieciom wypoczynek. Zatrudnieni na podstawie Karty Nauczyciela dostaną jednak za pracę w świetlicy czy organizację warsztatów dodatkowe wynagrodzenie.

18 stycznia 2016 r. ferie zimowe rozpoczęły się w pierwszych pięciu województwach, a co tydzień rusza teraz kolejna tura - dwutygodniowy wypoczynek ostatnie dzieci zakończą dopiero 26 lutego 2016. W tym czasie ani nauczyciele, ani same szkoły nie mają obowiązku zapewniać opieki dzieciom.

Karta Nauczyciela (art. 64 ust. 1) właśnie podczas ferii zimowych przewiduje dla nauczyciela dwa tygodnie urlopu wypoczynkowego (o ile w szkole przewidziane są ferie szkolne) - jego druga część przypada w okresie letnim, od dnia zakończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych (koniec czerwca) do dnia zakończenia roku szkolnego (koniec sierpnia). W obydwu tych okresach nauczyciel może być zobowiązany przez dyrektora szkoły wyłącznie do:

  • przeprowadzenia egzaminów,
  • prac związanych z zakończeniem roku szkolnego i przygotowaniem nowego roku szkolnego,
  • opracowania szkolnego zestawu programów oraz uczestnictwa w doskonaleniu zawodowym.

Przy czym te czynności nie mogą łącznie zająć nauczycielowi więcej niż siedem dni - zarówno w czasie ferii zimowych, jak i wakacyjnych.

A ponieważ dyrektor nie ma prawa w czasie ferii zlecić nauczycielowi innych zajęć niż przewiduje Karta, nie może też zobowiązać go do prowadzenia świetlicy albo zajęć sportowych, plastycznych, organizacji gier czy zabaw, lub jeszcze innych form wypoczynku w czasie ferii zimowych.

Szkoła sama organizuje opiekę nad dziećmi

Szkoła także nie ma obowiązku prowadzenia zajęć opiekuńczo-wychowawczych w czasie ferii zimowych, ale może zorganizować dzieciom formę wypoczynku na terenie placówki, w tym w postaci kolonii, półkolonii czy obozów. Wtedy szkoła, jako organ organizujący wypoczynek, zatrudnia nauczyciela w charakterze wychowawcy - obowiązki pedagoga oraz zasady bezpieczeństwa i higieny podczas tego typu zajęć określa rozporządzenie MEN.

Dokument nie reguluje co prawda sposobu wynagradzania nauczyciela, ale nie ma problemu, aby organizator wypoczynku (na przykład dyrektor szkoły) zlecił nauczycielowi sprawowanie funkcji wychowawcy czy opiekuna na zimowisku na podstawie umowy zlecenia.

Jak tłumaczy Joanna Dębek, rzecznik prasowy MEN: "Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom pracujących rodziców, wypoczynek dla dzieci w czasie wakacji i ferii zimowych mogą organizować samorządy, np. w ramach akcji "Zima w mieście". Samorządy w budżetach miasta/gminy rezerwują pieniądze na organizację zajęć dla dzieci w okresie ferii zimowych i wakacji. Jeśli takie zajęcia odbywają się w np. szkołach, do ich prowadzenia mogą być zatrudniani nauczyciele, którzy dzięki temu mają również możliwość dodatkowej pracy. Jednak o sposobie wykorzystania urlopu wypoczynkowego decyduje wyłącznie sam nauczyciel.”

Powstaje wtedy nowy stosunek prawny pomiędzy nauczycielem a organizatorem wypoczynku - odrębny od stosunku pracy łączącego pedagoga z zatrudniająca go placówka szkolną - i nie mieszczący się w ramach normalnych obowiązków pracowniczych nauczyciela.

Kluzik-Rostkowska: W czasie ferii zimowych nauczyciele mają wolne
Kluzik-Rostkowska: W czasie ferii zimowych nauczyciele mają wolne

Zobacz również

Podstawa prawna:

Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191 i 1198 oraz z 2015 r. poz. 357, 1268 i 1418)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz.U. 1997 nr 12 poz. 67)