Czy niepubliczne przedszkole może wypłacić z dotacji oświatowej premie dla pracowników?

W regulaminie niepublicznego przedszkola, które otrzymuje gminne dotacje, są przepisy wprowadzające premie dla kadry kierowniczej i pracowników. Czy gmina powinna zaakceptować tego typu wydatki ujęte w rozliczeniu dotacji za 2023 r.?

Z art. 35 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: u.f.z.o.) wynika m.in., że pieniądze z dotacji można przeznaczać zasadniczo na wydatki bieżące (wyłącznie wymienione w pkt 1) oraz wydatki na środki trwałe i wartości niematerialne i prawne (określone w pkt 2).

Przywołane przepisy nie przesądzają jednak, jakie elementy wynagrodzenia za pracę mogą być finansowane z dotacji. Pomocne może być zatem stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu zawarte w piśmie z 7 września 2023 r. (znak WA-0280/58/2023). RIO wyjaśniła, że ustawodawca dał możliwość finansowania z dotacji oświatowej rocznego wynagrodzenia osoby fizycznej zatrudnionej na podstawie umowy o pracę oraz na podstawie umowy cywilnoprawnej w szkole lub placówce oświatowej dotowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego, a także wynagrodzenia rocznego osoby fizycznej prowadzącej taką szkołę lub placówkę oświatową, jeżeli pełni ona funkcję dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego. Przy czym wynagrodzenie za pracę powinno zostać ustalone w taki sposób, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Izba dodała, że w celu określenia wynagrodzenia za pracę ustala się: wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku (w trybie przewidzianym w art. 771–773 kodeksu pracy), a także innych, dodatkowych składników wynagrodzenia, jeżeli zostały one przewidziane z tytułu wykonywania określonej pracy (art. 78 k.p.). RIO przypomniała też wyrok Sądu Najwyższego z 18 listopada 2014 r. (sygn. akt II PK 45/14), z którego wynika m.in., że wynagrodzenie za pracę nie ma charakteru jednorodnego. Zazwyczaj składa się ono z elementów zróżnicowanych pod względem charakteru prawnego i wysokości.

Izba zwróciła również uwagę, że w myśl ww. art. 35 ust. 1 pkt 1 u.f.z.o. z dotacji mogą być finansowane wyłącznie wydatki związane z realizacją zadań placówki wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej. Tym samym sfinansowane z dotacji premie dla pracowników powinny być bezpośrednio związane z realizacją przez nich zadań danej placówki oświatowej. Poznańska RIO podkreśliła również, że: „wydatki na premie dla kadry kierowniczej i pracowników placówek oświatowych mogą być zatem rozliczone z dotacji, jeżeli stanowią element wynagrodzenia, tzn. jeżeli taki składnik wynagrodzenia został ujęty w odpowiednim akcie wewnętrznym dotowanego”. Jednocześnie zauważyła, że premia dla pracowników placówek oświatowych może być finansowana z dotacji tylko w sytuacji, gdy przyznanie tej premii jest związane z realizacją zadań placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej, co również powinno być opisane w akcie wewnętrznym dotowanego. RIO wyjaśniła także, że: „o ile premia przyznawana jest w placówce oświatowej pracownikom pedagogicznym i niepedagogicznym jako związana z realizowaniem przez nich zadań bezpośrednio na rzecz uczniów, może być rozliczana z dotacji. A contrario, w sytuacji, gdy przyznanie danej premii nie jest uzależnione od wykonywania zadań na rzecz uczniów, premia rozliczana z dotacji być nie może”.

Podsumowanie: niepubliczne przedszkole może wydać pieniądze z dotacji oświatowej na premie dla pracowników, o ile ich wypłata będzie miała uzasadnienie – zarówno proceduralne (muszą być one określone w przepisach wewnętrznych placówki), jak i faktyczne oraz materialnoprawne (pracownicy muszą realizować zadania bezpośrednio na rzecz uczniów przedszkola). ©℗