Nauczyciele co do zasady są zobowiązani prowadzić dodatkowe zajęcia z uczniami uzdolnionymi lub potrzebującymi pomocy w ramach 40-godzinnego czasu pracy. Nie powinno się to wiązać z dodatkowym wynagrodzeniem. Inaczej wygląda sytuacja z dyżurami w świetlicach.
Czy bez godzin karcianych znikną kółka zainteresowań
Co roku w gimnazjum wszyscy nauczyciele prowadzili dodatkowe zajęcia dla uczniów. Wykonywali je w ramach godzin karcianych. Zajęcia te były adresowane do uczniów, którzy mają problemy w nauce, a także wybitnie uzdolnionych. Czy po zniesieniu godzin karcianych trzeba będzie dodatkowo płacić nauczycielom za poświęcony czas?
NIE
Likwidacja godzin karcianych doprowadziła jednocześnie do likwidacji obowiązku prowadzenia ich ewidencji i konieczności rozliczania się z nich co pół roku. Nauczyciele często musieli wykazywać na siłę, że je realizują. Do tej pory w szkołach podstawowych i gimnazjach na jednego nauczyciela przypadały dwie takie dodatkowe godziny, a w placówkach ponadgimnazjalnych jedna. Chociaż zniesiony został przepis o obowiązku realizacji tych godzin, to pozostało upoważnienie dla dyrektora placówki do zlecenia takich zajęć w ramach 40-godzinnego czasu pracy bez konieczności wnoszenia z tego tytułu dodatkowego wynagrodzenie (choć oświatowe związki mają poważne zastrzeżenia). Jeśli rodzice i uczniowie będą domagali się dodatkowych zajęć z określonego przedmiotu lub takich, na których ci ostatni rozwijają swoje umiejętności, to dyrektor na dotychczasowych zasadach może je zlecić nauczycielom. Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. W tych ramach czasowych i ustalonego wynagrodzenia jest on obowiązany realizować inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów.
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 5 ustawy z 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 668).
Czy w świetlicy wciąż trzeba dyżurować
Jestem dyrektorem szkoły podstawowej i do tej pory dyżury na świetlicy pełnili nauczyciele w ramach godzin karcianych. Nie było zastrzeżeń – samorząd oszczędzał dodatkowe środki na etatach, a za dyżury nikt nie płacił. Czy w dalszym ciągu będę mógł oddelegowywać nauczycieli do świetlicy bez dodatkowego wynagrodzenia?
NIE
Zgodnie ze stanowiskiem resortu edukacji narodowej i poszczególnych kuratorów po likwidacji godzin karcianych nauczyciele nie powinni być oddelegowywani do świetlicy w ramach bezpłatnych dyżurów – taka praktyka może mieć miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach. Co do zasady jednak powinni oni otrzymywać wynagrodzenie tak jak za godziny ponadwymiarowe i zastępstwa. Część samorządowców nie zgadza się z takim stanowiskiem i uważa, że w ramach 40-godzinnego tygodniowego czasu pracy nauczyciele są zobligowani do wykonywania innych statutowych zadań placówki. Dlatego część samorządów w porozumieniu z dyrektorami nie zamierza w dotychczasowej praktyce oddelegowywania nauczycieli na świetlicy nic zmieniać. Ci, którzy nie będą się z tym zgadzać, mogą kwestionować decyzje dyrektorów przed sądem pracy.
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 5 ustawy z 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 668).
Czy dyrektor ustala liczbę dodatkowych zajęć
Dyrekcja szkoły podstawowej poinformowała nas, że we wrześniu ustali, ile dodatkowych zajęć otrzymają poszczególni nauczyciele. Zaznaczyła, że może się okazać, że niektórzy mogą otrzymać więcej niż dwie godziny tygodniowo, a inni mniej. Zależy to od zainteresowań uczniów. Czy wszystkie zajęcia muszą się odbyć w ramach 40-godzinnego czasu pracy?
TAK
Oświatowe związki obawiają się, że wskutek ostatniej nowelizacji nauczyciele, którzy pracują w szkole, poza 18 godzinami zajęć (pensum) będą przynajmniej hipotetycznie prowadzić w tygodniu 22 godziny dodatkowych zajęć. Dyrektorzy deklarują jednak, że do takich sytuacji nie będzie dochodziło. Trzeba mieć na względzie, że poza pensum w ramach 40-godzinnego czasu pracy nauczyciele muszą mieć czas na podnoszenie kwalifikacji, udział w zebraniach z rodzicami i radach pedagogicznych, a także na prowadzenie kółek zainteresowań. Nie ma więc możliwości, aby którykolwiek otrzymał 22 godziny dodatkowych zajęć tygodniowo. Najprawdopodobniej będzie ich mniej niż dotychczas, ale trzeba przyznać, że nowelizacja nie zakłada w tym zakresie żadnego limitu godzin.
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 5 ustawy z 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 668).
Czy na dodatkowych zajęciach można dorabiać
Jestem nauczycielem muzyki i plastyki zatrudnionym na pełnym etacie. W tygodniu mam 18 godzin zajęć. Czy gdyby dyrektor znalazł środki, mógłbym poświęcić uczniom więcej czasu i zorganizować warsztaty muzyczne oraz plastyczne? Czy mogę wnioskować, aby z tego tytułu zwiększył mi wymiar czasu pracy do 1,5 etatu?
NIE
Jeśli dyrektor szkoły dysponuje dodatkowymi godzinami, może zlecić nauczycielowi ponadwymiarowe zajęcia. Maksymalnie pedagog w szkole może być zatrudniony na półtora etatu. W efekcie poza 18-godzinnym pensum przysługuje mu dodatkowo 9 godzin. Takie rozwiązanie jest korzystne zarówno dla zainteresowanych, jak i organu prowadzącego placówkę oświatową. Jednak zwiększenie wymiaru etatu może dotyczyć obowiązkowych, a nie dodatkowych zajęć wynikających z podstawy programowej. Niestety nie wchodzą więc w grę warsztaty i inne atrakcje dla uczniów. Dyrektor może próbować przekonywać samorząd, aby przyznał środki na tego typu zajęcia, ale najprawdopodobniej spotka się z odmową w związku z rosnącymi nakładami gmin na oświatę.
Bez godzin karcianych większa elastyczność, ale nie mniej pracy dla nauczycieli
Bez godzin karcianych większa elastyczność, ale nie mniej pracy dla nauczycieli

Zobacz również
Podstawa prawna
Art. 30 i 30a ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).
Czy na urlopie zdrowotnym można dodatkowo zarabiać
Z powodu zbyt małej liczby dzieci zapisanych do pierwszej klasy dyrektor zaproponował, abym skorzystała z urlopu zdrowotnego. Zgodziłam się, ale przez rok będę otrzymywać wynagrodzenie podstawowe bez nagród i dodatków. Czy mogę zatrudnić się na umowę-zlecenie w prywatnej szkole i uczyć angielskiego?
NIE
Podczas korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy ani podjąć innej działalności zarobkowej. Jeśli do tego dojdzie, dyrektor szkoły ma obowiązek odwołać go z urlopu w określonym przez siebie terminie. Każda bowiem działalność zarobkowa prowadzona przez nauczyciela w trakcie urlopu dla poratowania zdrowia, także w czasie wakacji, jest sprzeczna z jego celem. Pojęcie działalności zarobkowej nie jest określone w ustawie – Karta nauczyciela. Przed odwołaniem z urlopu dyrektor szkoły musi więc sam rozstrzygnąć, czy działania podejmowane przez pedagoga mieszczą się w ramach działalności zarobkowej. Podstawą do odwołania nauczyciela z urlopu zdrowotnego jest uzyskiwanie przez niego przychodów z tytułu podjętej działalności. Można zatem przyjąć, iż każda forma działalności, która przynosi przychody, jest działalnością zarobkową.
Podstawa prawna
Art. 73 ust. 1 i 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).
Czy profesor oświaty wciąż dostaje gratyfikację
Mam u siebie nauczyciela, który jest bardzo zaangażowany w pracę z uczniami. Otrzymał wiele nagród od prezydenta miasta i kuratora. Wspólnie z radą pedagogiczną i kuratorem, a także prezydentem chcemy wnioskować do kapituły w resorcie edukacji o nadanie mu tytułu profesora oświaty. Słyszałem jednak, że nastąpiły w tym zakresie pewne zmiany w sposobie wynagradzania. Czy w dalszym ciągu otrzymanie od ministra edukacji narodowej tytułu profesora oświaty wiąże się z gratyfikacją?
TAK
Zgodnie z nowelizacją nauczycielowi dyplomowanemu, który uzyskał tytuł honorowy profesora oświaty, minister edukacji wypłaca jednorazową gratyfikację pieniężną. Wcześniej była to sześciokrotność ostatniego wynagrodzenia zasadniczego, obecnie w przypadku nauczyciela dyplomowanego wynosi ona 6 x 3,1 tys. zł = 18,6 tys. zł. Na wypłatę gratyfikacji minister będzie dysponował dotacją wynoszącą do 450 tys. zł rocznie. W efekcie w ciągu roku tylko 25 nauczycieli w skali kraju może otrzymać tytuł profesora oświaty. ©?
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 4 ustawy z 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 668).