Zwalnianie nauczycieli z pracy w związku z reformą oświaty nie podlegało obowiązkowej konsultacji ze związkami zawodowymi – tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego.
Sprawa dotyczyła nauczycielki mianowanej zatrudnionej w jednym z gimnazjów. W związku z reformą oświaty z 2018 r. i likwidacją gimnazjów została ona zwolniona z pracy. Od decyzji pracodawcy odwołała się do sądu, żądając odszkodowania. W pozwie wskazywała na uchybienia związane z wypowiedzeniem jej stosunku pracy – dyrekcja szkoły nie przeprowadziła obowiązkowej, zdaniem byłej nauczycielki, konsultacji ze związkiem zawodowym, zgłoszonym jako reprezentanta jej interesów wobec pracodawcy. Ponadto kwestionowała także procedurę kwalifikacji do zwolnień. Dyrekcja szkoły ustaliła bowiem system punktacji, na podstawie którego przeprowadzała kwalifikację do zwolnień nauczycieli likwidowanego gimnazjum. Kryteriami tymi były m.in. stopień awansu zawodowego i osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej. Była nauczycielka wskazywała, że przyjęte kryterium osiągnięć w pracy dotyczyło okresu 1,5 roku przed likwidacją szkoły, a ona w tym okresie przebywała na zwolnieniu lekarskim i urlopie zdrowotnym. Wobec czego nie mogła wykazać się osiągnięciami zawodowymi, a było ich wiele w ciągu jej pracy zawodowej jako nauczycielki. Takie określenie kryterium oceny pracownika mogło nawet nosić znamiona dyskryminacji – twierdziła.
Żądania byłej nauczycielki nie zostały jednak uwzględnione przez sądy – odwołanie i apelacja zostały w całości oddalone, to samo spotkało także skargę kasacyjną wniesioną do Sądu Najwyższego przez jej pełnomocnika.
– Artykuł 20 Karty nauczyciela jest wyłączony ze stosowania w przypadku rozwiązywania stosunków pracy z nauczycielami w latach szkolnych 2017/2018 i 2018/2019 w warunkach wskazanych ustawą, tym samym konsultacji związkowej ustawodawca nie przewidział – powiedziała sędzia Jolanta Frańczak.
SN odniósł się także do zarzutów o dyskryminację nauczycielki ze względu na korzystanie z urlopu zdrowotnego i nieuwzględnienie jej wcześniejszych osiągnięć zawodowych przy kwalifikowaniu do zwolnienia.
– Kryterium doboru do zwolnienia musi mieć walor aktualności, powinno być oceniane na dzień wypowiedzenia stosunku pracy, zatem ocena osiągnięć zawodowych dokonana przez pracodawcę nie ma charakteru dyskryminującego, odniesienie się do osiągnięć wcześniejszych, poczynając od zatrudnienia skarżącej w pozwanej szkole, tj. od 2004 r., byłoby w tym wypadku nieporozumieniem. Poza tym specyfika szkoły jako pracodawcy każe zwracać uwagę bardziej na zapewnienie prawidłowej realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych, co przekłada się na mniejszą ochronę nauczyciela, który tych zadań wykonywać nie może. To oznacza, że przebywanie nauczyciela na urlopie dla poratowania zdrowia samo w sobie nie stanowi przesłanki wykluczającej kwalifikację do rozwiązania stosunku pracy, nie ma też charakteru dyskryminującego – stwierdziła sędzia Frańczak, zamykając rozprawę. ©℗
Podstawa prawna
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 16 stycznia 2024 r., sygn. akt II PSKP 11/23 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia