Jestem uczennicą warszawskiego liceum. Jako że ukończyłam już 18 lat, chciałabym bez pytania o zgodę opuszczać budynek szkoły. Niestety, w naszym liceum nawet pełnoletni uczniowie muszą uzyskać zgodę wychowawcy lub innego nauczyciela na wyjście w trakcie zajęć. Czy takie zastrzeżenie jest zgodne z prawem? Przecież osoba pełnoletnia może sama decydować o sobie – pisze pani Weronika.
Sprawdziliśmy. Rzeczywiście, tego typu ograniczenia obowiązują w stołecznych szkołach. Podobnie jest jednak także w innych miejscowościach.
– Wspomniane ograniczenia wprowadzone są z uwagi na względy bezpieczeństwa. Dotyczą zarówno uczniów niepełnoletnich, jak i pełnoletnich – tłumaczy Justyna Michalak, inspektor z Urzędu m.st. Warszawy. – Dyrektor placówki ma bowiem obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek – dodaje nasza rozmówczyni.
Szkoły to zakłady administracyjne, w których obowiązuje władztwo kierownictwa takich placówek nad ich użytkownikami. Po przełożeniu tej prawniczej formułki na praktykę oznacza to, że uczniowie, jako osoby korzystające z usług edukacyjnych, mają obowiązek dostosować się do warunków dyktowanych przez dyrekcję, która odpowiada za zapewnienie prawidłowego funkcjonowania placówki. Zasady bezpieczeństwa, a także prawa i obowiązki ucznia są określone w statucie szkoły, a uczniowie muszą przestrzegać tych zapisów. Placówka może wprowadzić regulacje opisujące procedury opuszczania szkoły w trakcie zajęć, w tym konieczność uzyskania zezwolenia. Co więcej, tymi zapisami mogą być objęci zarówno uczniowie niepełnoletni, jak i ci, którzy ukończyli 18 lat.
Pełnoletniego ucznia nie dotyczy już obowiązek szkolny. Jednak, zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Edukacji Narodowej prezentowanym w odpowiedziach na zapytania i interpelacje poselskie, „uczeń pełnoletni, jeżeli chce po osiągnięciu pełnoletniości kontynuować naukę w szkole dla młodzieży, powinien akceptować organizację kształcenia w tej szkole oraz prawa i obowiązki wynikające z bycia uczniem tej szkoły”. Oznacza to, że uczeń ma wybór: albo akceptuje zasady zwalniania się z zajęć, albo nie jest w stanie się z nimi pogodzić i rezygnuje z edukacji.
Podstawa prawna
Art. 60 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.). Par. 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 ze zm.). Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. nr 61, poz. 624 ze zm. – obowiązuje do 2 września 2016 r.).