Uczniom w trudnej sytuacji materialnej przysługuje stypendium socjalne, a ci najzdolniejsi mogą się starać o stypendia naukowe, przyznawane za wyniki w nauce lub za osiągnięcia sportowe.

Stypendia przysługują zarówno uczniom szkół publicznych, jak i prywatnych. Dokładnie o pomoc materialną o charakterze motywacyjnym mogą się ubiegać:

  • uczniowie szkół publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych dla młodzieży i dla dorosłych oraz słuchacze publicznych kolegiów nauczycielskich, nauczycielskich kolegiów języków obcych i kolegiów pracowników służb społecznych - do czasu ukończenia kształcenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia 24 roku życia;
  • wychowankowie publicznych i niepublicznych ośrodków umożliwiających realizacje obowiązku szkolnego dzieciom i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim oraz dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo ze sprzężonymi niepełnosprawnościami - do czasu ukończenia realizacji obowiązku nauki.

Stypendium socjalne

Stypendium socjalne (i zasiłek socjalny) przyznaje w drodze decyzji administracyjnej wójt, burmistrz lub prezydent miasta, ale fundusze na ich wypłatę gminy otrzymują z budżetu państwa.

Zgodnie z ustawą z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 2004 nr 256, poz. 2572) do stypendium tego uprawniony jest uczeń, w którego rodzinie miesięczny dochód na osobę wynosi mniej niż 456 zł. Za dochód rodziny uważa się sumę wszystkich miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszoną o wysokość kosztów ich uzyskania oraz składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe.

Miesięczna wysokość stypendium nie może być przy tym niższa niż 80 proc. i wyższa niż 200 proc. zasiłku rodzinnego. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. 2012 r. poz. 959) wysokość zasiłku rodzinnego na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia wynosi 106 zł, a więc miesięczne stypendium socjalne dla ucznia będzie wynosiło od 84,8 do 212 zł. na miesiąc.

Stypendium powinno być udzielane w formie:

  • całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów udziału w zajęciach edukacyjnych, w tym wyrównawczych, wykraczających poza zajęcia realizowane w szkole w ramach planu nauczania, a także udziału w zajęciach edukacyjnych realizowanych poza szkołą;
  • pomocy rzeczowej o charakterze edukacyjnym, w tym w szczególności zakupu podręczników.

Stypendium może być przyznane z urzędu albo na wniosek rodziców, pełnoletniego ucznia lub dyrektora szkoły.

Natomiast o zasiłku szkolnym i innych formach pomocy socjalnej przeczytasz tutaj>>

Stypendium naukowe od gminy

Stypendia za wyniki w nauce lub za osiągnięcia sportowe wypłacane są z budżetu gminy, a przyznaje je dyrektor szkoły uczniom, którzy uzyskali wysoką średnią ocen oraz co najmniej dobrą ocenę z zachowania w okresie (semestrze) poprzedzającym okres (semestr), w którym przyznaje się to stypendium. Średnią ocen ustala – powołana przez dyrektora szkoły – komisja stypendialna po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i samorządu uczniowskiego.

Stypendium za osiągnięcia sportowe może być przyznane uczniowi, który uzyskał wysokie wyniki we współzawodnictwie sportowym na szczeblu co najmniej międzyszkolnym.

O przyznanie stypendium mogą ubiegać uczniowie nie wcześniej niż po ukończeniu pierwszego roku nauki. Pobawienie tego prawa są jednak uczniowie klas I – III oraz IV klasy szkoły podstawowej w semestrze zimowym.

Stypendium za wyniki w nauce wypłacane jest raz w semestrze, a jego wysokość nie może być wyższa niż 128 zł w semestrze. O tym, jaką dokładnie sumę otrzyma uczeń, decyduje dyrektor szkoły po zasięgnięciu opinii komisji stypendialnej i rady pedagogicznej oraz w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.

Stypendium od ministra

Najlepsi uczniowie mogą się starać o stypendium ministra edukacji narodowej (ministra kultury) lub premiera. O stypendium ministra edukacji przysługuje uczniowi, który:

  • jest laureatem międzynarodowej olimpiady lub laureatem i finalistą olimpiady przedmiotowej o zasięgu ogólnopolskim lub turnieju;
  • jest laureatem konkursu na pracę naukową organizowanego przez instytucję naukową lub stowarzyszenie naukowe;
  • uzyskuje najwyższe wyniki w nauce według indywidualnego programu lub toku nauki w szkole ponadgimnazjalnej;
  • uczestniczy w zajęciach w uczelni przewidzianych tokiem studiów na podstawie postanowień regulaminu studiów
  • uzyskał wysokie wyniki we współzawodnictwie sportowym na szczeblu krajowym lub międzynarodowym.

Z wnioskiem o stypendium występuje rada pedagogiczna do właściwego ministra. Ma ono formę jednorazowej nagrody pieniężnej i wynosi około 3 tys. zł.

Natomiast o stypendium ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego może się ubiegać uczeń szkoły artystycznej prowadzącej kształcenie w zawodzie artystycznym, który uzyskał w okresie (semestrze) bardzo dobrą średnią ocen z przedmiotów artystyczno-zawodowych oraz uczeń, będący laureatem międzynarodowego lub krajowego konkursu artystycznego.

Kandydaci na stypendystów są zgłaszani przez dyrektora szkoły. Stypendium przyznawane jest raz do roku, ale wypłacane jest co miesiąc od września do czerwca w danym roku szkolnym. W sumie wynosi około 4,2 tys. zł.

Stypendium od premiera

Stypendium prezesa Rady Ministrów może otrzymać uczeń, który:

  • uczęszcza do szkoły dającej możliwość uzyskania świadectwa dojrzałości;
  • uzyskał najwyższą w danej szkole średnią ocen, otrzymując tym samym promocję z wyróżnieniem i co najmniej dobrą ocenę z zachowania lub
  • wykazuje szczególne uzdolnienia w co najmniej jednej dziedzinie wiedzy, uzyskując w niej najwyższe wyniki, a z pozostałych przedmiotów ma wyniki co najmniej dobre.

Kandydatów do wyróżnienia zgłasza samorząd szkolny, ale stypendium może otrzymać tylko jeden uczeń z danej placówki.

Wpłaty dokonywane są co miesiąc od września do czerwca w wysokości 258 zł.

Stypendia unijne

Ponadto uczniowie mogą się także starać o stypendia unijne w ramach programu operacyjnego „Kapitał ludzki 2007 – 2013" z Europejskiego Funduszu Społecznego, poddziałanie 9.1.3 „Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych".

Mogą się o nie starać szczególnie uzdolnieni uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, których niekorzystna sytuacja materialna stanowi barierę w rozwoju edukacyjnym. W pierwszej kolejności stypendium przyznawane jest uczniom uzdolnionym w kierunku matematyczno-przyrodniczym lub technicznym. Dochód na jednego członka rodziny nie może być przy tym wyższy niż dwukrotność progu określonego w ustawie o świadczeniach rodzinnych, czyli będzie to kwota 1078 zł miesięcznie, a gdy w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne - 1246 zł miesięcznie. Miesięczna wysokość stypendium musi się mieścić w przedziale od 200 do 600 zł. Jest przyznawane na minimum 12 miesięcy.

O tym, kto otrzyma stypendium, decydują poszczególne urzędy marszałkowskie lub wskazane przez nie instytucje. Z wnioskiem może wystąpić nauczyciel, ale także sam uczeń, rodzice lub opiekunowie prawni.