Opowiadanie o wspólnej przygodzie z bohaterem literackim i rozprawka o tym, czy w trudnej sytuacji człowiek poznaje samego siebie – takie tematy do napisania mieli we wtorek do wyboru uczniowie VIII klas szkół podstawowych na egzaminie pisemnym z języka polskiego.
Arkusz egzaminacyjny rozwiązywany przez uczniów Centralna Komisja Egzaminacyjna upubliczniła na swojej stronie internetowej we wtorek po zakończeniu egzaminu.
Egzamin z języka polskiego jest jedną z trzech części egzaminu ósmoklasisty. W środę uczniowie będą pisać egzamin z matematyki, a w czwartek z języka polskiego.
Na egzaminie z polskiego uczniowie mieli do rozwiązania 18 zadań. Odnosiły się one m.in. do dwóch tekstów zamieszczonymi w arkuszu: tekstu literackiego i tekstu nieliterackiego. Pierwszy z nich to fragment "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, zawierający przemowę Sędziego na temat grzeczności. Drugi to fragment tekstu Tadeusza Płużańskiego "Przyjaciel mądrości" o mądrości według Arystotelesa.
Wśród nich były zadania zamknięte i otwarte. Zadania zamknięte to takie, w których uczeń wybiera odpowiedź spośród podanych. Wśród zadań zamkniętych znalazły się m.in. zadania wyboru wielokrotnego, zadania typu prawda – fałsz i zadania na dobieranie. Zadania otwarte to takie, w których uczeń samodzielnie formułuje odpowiedź.
Jedno z zadań zamkniętych, odnoszących się do pierwszego tekstu, brzmiało: "Dokończ zdanie tak, aby było zgodne z treścią przytoczonego fragmentu. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Bezpośrednim pretekstem do zabrania głosu przez Sędziego była: A. nieuprzejmość Tadeusza wobec Podkomorzego; B. reakcja Podkomorzego na zachowanie Tadeusza; C. skarga Podkomorzanek na zachowanie młodzieńców; D. niegrzeczna wypowiedź Tadeusza skierowana do sąsiadki".
Z kolei wśród zadań otwartych były zadania: "Odwołując się do przytoczonego fragmentu, wyjaśnij, dlaczego – według Sędziego – grzeczność jest ważna. Nie cytuj sformułowań z arkusza" i "Wyjaśnij sens sformułowania użytego przez Sędziego: Ale co dzień postrzegam, jak młodź cierpi na tem / Że nie ma szkół uczących żyć z ludźmi i światem".
Inne zadanie otwarte brzmiało: "Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Do tego samego rodzaju literackiego co Pan Tadeusz Adama Mickiewicza należy: A. Zemsta Aleksandra Fredry; B. Tren VIII Jana Kochanowskiego; C. Balladyna Juliusza Słowackiego; D. Quo vadis Henryka Sienkiewicza. Podaj jedną cechę charakterystyczną dla rodzaju literackiego, do którego należyPan Tadeusz Adama Mickiewicza".
Jeszcze inne zadanie zilustrowane było czterema kartami z kalendarza zainspirowanego lekturami szkolnymi. Uczniowie mieli wybrać jedną z kart, następnie podać tytuł lektury obowiązkowej, do której nawiązują elementy graficzne umieszczone na karcie oraz wyjaśnić związek dwóch wybranych elementów graficznych umieszczonych na karcie z treścią wskazanej lektury.
Wśród zadań odnoszących się do tekstu Tadeusza Płużańskiego było m.in. takie, w którym uczniowie musieli napisać, jaka jest – według autora tekstu – relacja pomiędzy wiedzą a mądrością. Inne zadanie brzmiało zaś: "Spośród lektur obowiązkowych wybierz tę, której bohater wykazał się taką odwagą cywilną, o jakiej wspomina Tadeusz Płużański w piątym akapicie tekstu. Podaj tytuł tej lektury oraz jej bohatera. Uzasadnij swój wybór. W uzasadnieniu przywołaj sytuację z tej lektury, ilustrującą Twoją argumentację".
W jeszcze innymi zadaniu trzeba było zredagować zaproszenie na spotkanie z cyklu: "Poznajemy filozofię". W zaproszeniu należało zachęć koleżanki i kolegów do udziału w tym wydarzeniu, używając dwóch argumentów.
Uczniowie musieli też napisać tekst własny – wypracowanie na jeden z dwóch zaproponowanych w arkuszu tematów. Jeden z nich to temat o charakterze argumentacyjnym, drugi to temat o charakterze twórczym.
Pierwszy z tematów do wyboru brzmiał: "Napisz rozprawkę, w której rozważysz trafność stwierdzenia, że w trudnej sytuacji człowiek poznaje samego siebie. W argumentacji odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej oraz do innego utworu literackiego".
Drugi temat brzmiał: "Wyobraź sobie, że jeden z bohaterów literackich z lektury obowiązkowej przeniósł się do Twojego świata. Napisz opowiadanie o waszej wspólnej przygodzie, podczas której bohaterowi temu przyznano tytuł Przyjaciela Mądrości. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową".
Lista lektur obowiązkowych dla klas VII i VIII w roku szkolnym 2020/2021 (zgodna z wymaganiami egzaminacyjnymi) przywołana została w arkuszu egzaminacyjnym. Na liście tej są: Charles Dickens "Opowieść wigilijna", Aleksander Fredro "Zemsta", Jan Kochanowski: wybór fraszek i trenów, w tym tren VII, VIII, Aleksander Kamiński "Kamienie na szaniec", Adam Mickiewicz: "Reduta Ordona", "Śmierć Pułkownika", "Świtezianka", "Dziady część II", "Pan Tadeusz" (całość), Antoine de Saint-Exupéry "Mały Książę", Henryk Sienkiewicz: "Quo vadis", "Latarnik" i Juliusz Słowacki "Balladyna".
Przywołano też inne lektury obowiązkowe dla klasy VII i VIII (zgodne z podstawą programową), do których również uczniowie mogli się odwołać. Na tej liście są: Jan Kochanowski: wybór pieśni i trenów, w tym tren I, V, Ignacy Krasicki "Żona modna", Adam Mickiewicz wybrany utwór z cyklu "Sonety krymskie", Stefan Żeromski "Syzyfowe prace", Sławomir Mrożek "Artysta", Melchior Wańkowicz: "Ziele na kraterze" (fragmenty), "Tędy i owędy" (wybrany reportaż).
Egzamin z języka polskiego trwał 120 minut. Dla uczniów, którym przysługuje dostosowanie warunków przeprowadzania egzaminu, np. dla uczniów z dysleksją, mógł być przedłużony do 180 minut.
W tym roku w związku z epidemią COVID-19 i koniecznością prowadzenia przez wiele miesięcy edukacji zdalnej egzamin ósmoklasisty będzie przeprowadzony na podstawie wymagań egzaminacyjnych, które zostały ogłoszone w grudniu ub.r., a nie jak w ubiegłych latach na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej.
Wymagania egzaminacyjne stanowią zawężony katalog wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, które były podstawą przeprowadzania egzaminów w latach ubiegłych.