Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) chce, aby studenci kończący studia pierwszego stopnia (licencjackie, inżynierskie) tracili prawa do stypendiów i miejsca w akademiku, gdy obronią pracę dyplomową. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, która jest w konsultacjach społecznych. Ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2014 r.
Obecne przepisy gwarantują osobom po licencjacie lub studiach inżynierskich zachowanie praw studenta do 31 października roku, w którym ukończyli studia. Oznacza to, że nie muszą oddawać legitymacji i mogą np. korzystać z tańszych przejazdów komunikacją publiczną czy zniżek do kina. Przepisy nie pozbawiają ich także w tym okresie wsparcia finansowego.
– Brak jest też wyraźnych przesłanek wykluczenia tych osób z systemu pomocy materialnej, chyba że wprost normuje to regulamin jej przyznawania – uważa Paweł Orzeszko, współautor komentarza do ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, wydanego przez MNiSW jako poradnik dla szkół wyższych.
Resort nauki zamierza teraz wyraźnie zastrzec, że to prawo do wsparcia finansowego im nie przysługuje.
– Chcemy jednoznacznie wskazać, że po ukończeniu studiów ta pomoc się nie należy. Obecnie uczelnie mają wątpliwości, czy mogą takim osobom przyznać pieniądze. Teraz będzie jasne, że nie – mówi Kamil Melcer, rzecznik MNiSW.
Resort zniżki pozostawi, ale proponuje, by absolwentom nie przysługiwały: stypendium rektora dla najlepszych studentów, socjalne, specjalne dla niepełnosprawnych, ministra, a także prawo do mieszkania w domu studenckim.
– Wynika z tego, że osoba, która obroni się wcześniej, np. w maju, nie będzie mogła pobierać żadnego świadczenia już w czerwcu – mówi Piotr Okonkowski, przewodniczący komisji ds. socjalnych Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej (PSRP).
Wyjaśnia, że obecnie uczelnie dopuszczają możliwość pobierania pomocy do końca okresu, w którym została ona przyznana, mimo wcześniejszego ukończenia nauki. Zaś osoby, które dostaną się na studia drugiego stopnia, na niektórych uczelniach mogą wnioskować o przedłużenie wypłaty stypendium. Wówczas otrzymują to świadczenie również w przerwie między studiami inżynierskimi a magisterskimi.
Jeśli proponowane przepisy zaczną obowiązywać, absolwenci stracą taką możliwość i będą mogli otrzymać wsparcie dopiero od następnego semestru, gdy podejmą naukę.
MNiSW chce także, aby te osoby nie mogły wnioskować o zapomogi. Ta forma pomocy jest udzielana w przypadku nieszczęśliwego zdarzenia losowego (np. kradzieży, śmierci rodzica czy choroby). Oznacza to, że student po licencjacie np. w wakacje już tego świadczenia nie dostanie. Nawet jeśli od października rozpocznie studia magisterskie na tej samej uczelni.
– Przepis mówiący o tym, że studenci, którzy ukończą studia pierwszego stopnia do 31 października, mają zachowane prawa studenta, miał rekompensować zmianę systemu kształcenia ze studiów pięcioletnich na dwustopniowe (dwu- i trzyletnie). Po przyjęciu tej propozycji zostanie im tylko prawo do tańszych biletów – wskazuje Piotr Okonkowski.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy skierowany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych