Limity zajęć możliwych do realizacji z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość w przypadku m.in. lekarzy czy nauczycieli się nie zmienią.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało nowelizację rozporządzenia w sprawie studiów. Zmienia ona przepis określający liczbę punktów ECTS (tj. Europejskiego Systemu Transferu Punktów), jaką można uzyskać w trybie e-learningowym na studiach o profilu ogólnoakademickim. Proponuje się, by nie mogła być ona większa niż 75 proc. łącznej liczby tych punktów koniecznej do ukończenia studiów na danym poziomie (obecnie limit wynosi 50 proc.). Oznacza to możliwość realizowania większej liczby zajęć zdalnie. Ma to dotyczyć osób, które zaczną studia od nowego roku akademickiego.
Projekt nie wyklucza przy tym prowadzenia zajęć w tradycyjny sposób w siedzibie lub w filii uczelni.
Obiekcje dotyczące propozycji resortu ma jednak Ministerstwo Edukacji Narodowej.
W uwagach do projektu wskazuje, że planowane zwiększenie maksymalnej liczby punktów ECTS będzie dotyczyło studiów o profilu ogólnoakademickim, na których kształci się również nauczycieli. Dlatego MEN postuluje pozostawienie dla nich dotychczasowego limitu, czyli 50 proc.
Kierunki objęte standardami
Standardy kształcenia uwzględnia się w programach studiów przygotowujących do wykonywania zawodów:
■ lekarza i lekarza dentysty,
■ farmaceuty,
■ pielęgniarki i położnej,
■ diagnosty laboratoryjnego,
■ fizjoterapeuty,
■ ratownika medycznego,
■ lekarza weterynarii,
■ architekta,
■ nauczyciela
Obawy dotyczące podniesienia limitu w przypadku m.in. kierunku lekarskiego ma również Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych. Zwraca też uwagę, że propozycja resortu nie zawiera odniesienia do kierunków określonych standardami kształcenia (np. lekarzy). Nie wiadomo zatem, jak ją interpretować.
Resort nauki w odpowiedzi na zapytanie DGP przekonuje, że zmiana rozporządzenia w sprawie studiów nie wpłynie na kształcenie na kierunkach przygotowujących do wykonywania poszczególnych zawodów wymienionych w art. 68 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 85 ze zm.; patrz ramka), w tym profesji nauczyciela czy lekarza. Przepis ten przewiduje wprowadzenie rozwiązań szczególnych (także w odniesieniu do kształcenia zdalnego), natomiast projektowane rozporządzenie określa ogólne wymagania dotyczące organizacji studiów.
Rozwiązania przyjęte w standardach kształcenia (jako rozwiązania szczególne) mają zatem pierwszeństwo w stosowaniu przed regulacjami określonymi w nowelizowanym rozporządzeniu. To kluczowa informacja. Jak bowiem tłumaczy DGP resort nauki, na kierunkach objętych standardami kształcenia limity zajęć możliwych do realizacji z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość się nie zmienią.
MNiSW podkreśla, że uczelnie nie mają możliwości skorzystania z wyższych ograniczeń, bo przy kształceniu przygotowującym do wykonywania zawodów wymienionych w ustawie (np. nauczycieli) muszą być spełnione wymagania ze standardu kształcenia.
I tak w przypadku jednolitych studiów magisterskich na kierunkach pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna oraz pedagogika specjalna, niezależnie od profilu, liczba punktów ECTS, jaka może być uzyskana w ramach nauki zdalnej, nie może być większa niż 25 proc. liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów. Ponadto praktyki zawodowe w ogóle nie mogą być przeprowadzane w tym trybie.
Natomiast przygotowanie do wykonywania zawodu np. nauczyciela przedmiotu obejmuje przygotowanie merytoryczne i przygotowanie pedagogiczne. To pierwsze jest prowadzone na różnych kierunkach studiów odpowiadających przedmiotowi nauczania.
Jak podkreśla MNiSW, w przypadku tych studiów, niezależnie od ich profilu, w kwestii liczby punktów ECTS, jaka może być uzyskana w ramach kształcenia zdalnego, stosuje się przepisy nowelizowanego rozporządzenia. Jednakże w zakresie przygotowania pedagogicznego zastosowanie mają przepisy standardu.
Resort nauki wskazuje, że można sobie wyobrazić sytuację, że ktoś studiuje na kierunku o profilu ogólnoakademickim np. matematykę i w jego ramach realizuje moduł zajęć przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela (matematyki). Wówczas zajęcia na kierunku matematyka będą mogły (po wejściu w życie znowelizowanego rozporządzenia) w 75 proc. być realizowane online. Jednak „moduł nauczycielski” będzie musiał być realizowany zgodnie ze standardami kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. Czyli z tego modułu maksymalnie 25 proc. będzie można uzyskać zdalnie.
Etap legislacyjny
Projekt po konsultacjach