Nowelizacja ustawy o PAN oraz niektórych innych ustaw przedłożona została przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW). W ramach noweli ustawy przewidziano wprowadzenie minimalnych stawek wynagrodzeń zasadniczych dla pracowników naukowych instytutów PAN na poziomie równym stawkom minimalnym dla pracowników państwowych uczelni wyższych.
Ustawa o Polskiej Akademii Nauk nie odnosiła się dotąd do minimalnych wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w jej instytutach. Z kolei ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tzw. Konstytucja dla Nauki), obowiązująca od 1 października 2018 roku, zawiera przepisy dotyczące minimalnych wynagrodzeń dla nauczycieli akademickich pracujących w uczelniach publicznych. Analogiczne rozwiązania zostały zaproponowane w noweli ustawy o PAN.
Nowela ustawy nie wskazuje konkretnych stawek, są one wyznaczone w rozporządzeniu MNiSW. Wskazuje jednak, jak powinny kształtować się minimalne zasadnicze wynagrodzenia na konkretnych stanowiskach w stosunku do pensji profesora.
Obecnie wysokość minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej wynosi 6410 zł. Teraz, dzięki nowelizacji, tyle samo wyniesie minimalne miesięczne wynagrodzenie dla profesora tytularnego w instytutach PAN. Profesor instytutu miałby zarabiać nie mniej niż 83 proc. wynagrodzenia profesora (a więc 5320 zł), a adiunkt nie mniej niż 73 proc. (4679 zł). Minimalne wynagrodzenie zasadnicze w jednostce naukowej dla pozostałych pracowników naukowych powinno wynosić nie mniej niż 50 proc. wynagrodzenia profesora.
Według resortu nauki takie uregulowanie płac jest zgodne z postulatami środowiska naukowego. Przewiduje się, że w praktyce minimalne wynagrodzenia pracowników naukowych PAN powinny wzrosnąć.
Nowelizacja wprowadza również jednoznaczne sformułowanie, że wykonywanie obowiązków zatrudnionego w nich pracownika naukowego lub pracującego w pionie badawczym stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze (o której mowa w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Zapis ten dotyczy w noweli ustawy nie tylko pracowników PAN, ale również Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, instytutów badawczych i instytutów Sieci Badawczej Łukasiewicz. Dzięki temu możliwe będzie stosowanie przez tych pracowników 50 proc. kosztów uzyskania przychodów do całości wynagrodzenia.
Nowe regulacje mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Nowela ustawy zmienia również, oprócz Ustawy o PAN, Ustawę o Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, Ustawę o instytutach badawczych i Ustawę o Sieci Badawczej Łukasiewicz.