1 Czy nadal zostaną darmowe podręczniki

TAK

Ministerstwo Edukacji Narodowej chce utrzymać program darmowych podręczników do kształcenia ogólnego. Będą mogły na nie liczyć dzieci ze szkoły podstawowej. Podobnie jak teraz MEN określi kwotę, którą szkoła może przeznaczyć na książki dla jednego ucznia. Dyrektor będzie odpowiedzialny za zakup podręczników, które będą używane przez kolejne trzy roczniki. Dodatkowo MEN zapewni dotację na ćwiczenia. Te wymieniane będą dla każdego rocznika.

2 Czy muszę posłać dziecko do zerówki w szkole

NIE

Zgodnie z interpretacją Ministerstwa Edukacji Narodowej wychowanie przedszkolne ma miejsce w przedszkolach oraz w innych formach, a do 31 sierpnia 2019 r. także w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych. Wybór miejsca należy do rodziców sześciolatka, który na ich życzenie może także pójść do szkoły. W tym przypadku stawiane są jednak warunki: w roku szkolnym poprzedzającym rozpoczęcie nauki w klasie pierwszej dziecko powinno korzystać z wychowania przedszkolnego lub – jeśli nie chodziło wcześniej do przedszkola – posiada opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej.

3 Czy wydłuża się cykl edukacji

NIE

Dzieci uczą się tyle samo lat, niezależnie od tego, według jakiego schematu (zaliczając gimnazjum czy już kończąc ośmioletnią szkołę podstawową) – 12 lat. Maturę będą zdawać albo w wieku 19, albo 18 lat w zależności od tego, czy rozpoczęły edukację szkolną, mając sześć czy siedem lat.

4 Czy programowanie będzie obowiązkowe

NIE

Nowa podstawa programowa zacznie obowiązywać tylko dla I, IV i VII klasy szkoły podstawowej. Pozostałe dzieci będą się uczyć starym trybem do czasu osiągnięcia któregoś z tych progów. Później przejdą już na nowy program. Ustawa nie nakazuje zatrudniać do nauki programowania i gry w szachy specjalnych nauczycieli – zależy to od samorządu. Gry w szachy będą mogli uczyć np. matematycy.

5 Czy w przedszkolu musi być miejsce dla trzylatka

TAK

Samorząd będzie musiał znaleźć miejsce dla wszystkich trzylatków, czterolatków i pięciolatków, których rodzice będą chcieli posłać do przedszkola.

6 Czy sześciolatek będzie uczyć się liter

TAK

Projektowana przez MEN podstawa programowa dla wychowania przedszkolnego zakłada, że dziecko będzie rozpoznawać cyfry od 0 do 9 i litery, a także będzie odczytywać proste wyrazy zapisane drukowanymi literami. Jednak dla sześciolatków resort edukacji nie przewidział podręczników.

7 Czy każda szkoła musi prowadzić zerówkę

NIE

Szkoły podstawowe nie muszą tego robić. Co więcej, już teraz niektóre gminy prognozują, że w szkołach, w których zerówki były do tej pory, w roku 2017 nie uda się ich utworzyć. To skutek reformy edukacji, która zniosła gimnazja i wydłużyła szkołę podstawową z sześciu do ośmiu lat. Każda gmina ma natomiast obowiązek prowadzić przedszkole.

8 Czy zerówka i klasa I powinny być w jednej szkole

TAK

Ale nie muszą. Dziecko można zapisać do zerówki w szkole innej niż rejonowa, nie ma jednak gwarancji, że później dostanie się do tej samej podstawówki. Wyjątkiem są dzieci, którym gmina wskaże jako miejsce realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, oddział przedszkolny w szkole podstawowej innej niż szkoła, w obwodzie której dziecko mieszka. Na wniosek rodziców dzieci są przyjmowane do klasy pierwszej tej szkoły bez przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego.

9 Czy po reformie będą obowiązywać rejony

TAK

Dziecku mieszkającemu w obwodzie szkoły należy się w niej miejsce, nie można zatem odmówić mu przyjęcia. Kandydaci zamieszkali poza obwodem publicznej szkoły podstawowej mogą być natomiast przyjęci do pierwszej klasy po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego (jeżeli dana publiczna szkoła podstawowa nadal dysponuje wolnymi miejscami). W postępowaniu rekrutacyjnym są brane pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący, z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny oraz lokalnych potrzeb społecznych. Może być brane pod uwagę również kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata.

10 Czy w pierwszych klasach będzie jeden elementarz

NIE

Ministerstwo Edukacji Narodowej chce utrzymać program darmowych podręczników, ale nie zamierza ograniczać wyboru nauczyciela do jednej książki w klasach I–III. Podobnie jak teraz od klasy czwartej MEN będzie określać kwotę, którą szkoła może przeznaczyć na książki dla jednego ucznia. Dyrektor będzie odpowiedzialny za to, by te podręczniki wybrać i kupić.

11 Czy edukacja wczesnoszkolna potrwa 4 lata

NIE

Edukacja wczesnoszkolna trwa tylko w klasach I–III. Wtedy obowiązuje nauczanie zintegrowane i jest jeden wychowawca. Klasa czwarta jest wstępną do rozłącznego nauczania przedmiotów – dzieci będą uczyć się w różnych salach i mieć różnych nauczycieli. Na historii lekcje mają opierać się o ważne postaci z dziejów Polski, a zamiast chemii, biologii, fizyki i geografii będzie przedmiot przyroda. Przepisy wciąż nie precyzują, czy w czwartej klasie uczniowie zostaną z tym samym wychowawcą.

12 Czy dzieci będą uczyć się, tak jakby szły do gimnazjum

TAK

Nowy program nauczania obejmie dzieci, które we wrześniu 2017 r. będą w klasie I, IV i VII. Pozostali uczniowie będą kończyć naukę według programów, które rozpoczęli (aż do momentu osiągnięcia któregoś z tych progów, później przejdą na nowy program).

13 Czy znane są już podstawy programowe

NIE

Choć minister edukacji przekonuje, że jest inaczej, teraz znane są jedynie pomysły na to, jak te dokumenty mogłyby wyglądać. Obecnie MEN przekazało do prekonsultacji szkice podstaw programowych dla szkoły podstawowej. Rozporządzenia – czyli dokumenty oficjalne – mają być gotowe do konsultacji w lutym. W pierwszym kwartale przyszłego roku ma być także zaprezentowana podstawa programowa dla techników, szkół branżowych i liceów. W chwili opublikowania rozporządzeń mają być już zaawansowane prace nad podręcznikami.

14 Czy po podstawówce będzie jeden test

TAK

Ma być przeprowadzany z języka polskiego, obcego nowożytnego, matematyki oraz z jednego wybranego przez ucznia przedmiotu spośród: biologii, chemii, fizyki, geografii i historii. Uczeń przystąpi do egzaminu z tego języka obcego nowożytnego, którego uczył się w szkole jako przedmiotu obowiązkowego.

15 Czy będzie inaczej w okresie przejściowym

TAK

W okresie przejściowym, w latach szkolnych 2018/19 – 2020/21, egzamin ósmoklasisty będzie obejmował język polski, obcy nowożytny i matematykę. To skutek różnic programowych. Uczniowie, którzy w tym roku chodzą do klas: czwartej, piątej i szóstej, mają kończyć te trzy lata nauki według starego programu podstawówki. W ten sposób w ogóle nie poruszą w szkole części tematów (np. na geografii współrzędnych geograficznych). Dzieci, które uczyły się zgodnie ze starym programem nauczania, uwzględniającym gimnazjum, do szóstej klasy miały przedmiot przyroda. Współrzędne w programie były przewidziane później, na gimnazjalnej geografii. Nowa podstawa każe tę wiedzę przekazywać w klasie szóstej. Czyli dziecko, które klasy IV–VI skończyło starym trybem, w ogóle nie będzie miało tego w programie.

16 Czy egzamin zdecyduje o przyjęciu do szkoły średniej

TAK

Podobnie jak w przypadku obecnego sprawdzianu szóstoklasisty wynik z egzaminu będzie jednym z kryteriów przyjęcia do liceum, technikum lub szkoły branżowej I stopnia. Poza nimi będą brane pod uwagę: wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej oceny z języka polskiego i matematyki oraz z dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych ustalonych przez dyrektora danej szkoły; świadectwo ukończenia szkoły podstawowej z wyróżnieniem; szczególne osiągnięcia wymienione na świadectwie.

17 Czy uczniowie mogą zostać w tej samej szkole

TAK

Ustawa daje taką możliwość. Uczniowie mogą zostać w tej samej szkole lub być przeniesieni do innej rejonowej, np. w dawnym budynku gimnazjum. Przenosiny mogą odbywać się całą klasą lub ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Samorząd musi o tym zdecydować do końca marca 2017 r.

18 Czy podstawówka może mieścić się w kilku budynkach  

TAK

W przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami mogą być tworzone szkoły obejmujące część klas szkoły podstawowej, w tym także szkoły filialne. Jedna szkoła może utworzyć maksymalnie dwie filie. Te z kolei mogą być tworzone jedynie z klas I–III lub I–IV. Szkoła-matka sama musi mieć klasy I–VIII.

19 Czy w likwidowanym gimnazjum można utworzyć klasy VII–VIII

NIE

Gmina nie ma takiej możliwości. Szkoła musi otworzyć klasy I–VIII lub zostać filią z klasami I–III albo I–IV. Nie można tworzyć filii składających się tylko z klas VII–VIII.

20 Czy dziecko może się uczyć w klasie dwujęzycznej

TAK

Ale dopiero w klasie VII. Zamiast dwujęzycznych gimnazjów MEN wprowadza językowe klasy w podstawówce. Każda będzie mogła rozpocząć takie kształcenie dla dwóch ostatnich roczników. W pierwszej kolejności trafią do nich uczniowie tej szkoły. Wymogiem będzie promocja do klasy siódmej i pozytywny wynik sprawdzianu predyspozycji językowych, przeprowadzanego na warunkach ustalonych przez radę pedagogiczną. W drugiej kolejności można będzie przyjąć uczniów spoza rejonu. Sposób organizacji klas dwujęzycznych ma być wpisywany do statutów szkół. Uczniowie klas dwujęzycznych będą mieć dodatkowe lekcje języka obcego, w którym prowadzona będzie również część przedmiotów, takich jak: biologia, fizyka lub matematyka. Reforma nie skróci więc kształcenia dwujęzycznego. MEN wprowadził możliwość prowadzenia klas dwujęzycznych tylko przez dwa lata szkoły podstawowej, jednak o rok wydłużył też liceum. Zamiast systemu 3+3 będzie 2+4.

21 Czy liceum dwujęzyczne może stworzyć klasy VII–VIII

NIE

Projekt ustawy nie przewiduje takiej możliwości. Liceum mogłoby stworzyć jedynie pełną szkołę podstawową. Nowa ustawa ma pozwolić na prowadzenie przy liceach dwujęzycznych klas wstępnych, w których uczeń skupiałby się głównie na nauce języka obcego. Będzie więc możliwość udziału w cyklu 2+1+4. Wydłuży to jednak o rok drogę do matury – uczeń będzie ją zdawać w 20. roku życia.

22 Czy uczniowie I klas gimnazjum pójdą do trzyletniego liceum

TAK

To ostatni rocznik, który będzie kształcił się w trzyletnim liceum ogólnokształcącym.

23 Czy będzie tłok do liceum

TAK

Obecni uczniowie klas VI będą starali się o przyjęcie na studia wraz z uczniami obecnych klas I gimnazjum. W 2019 r. ci uczniowie pójdą na raz do szkoły średniej. Zamiast 340 tys. dzieci do szkół trafi ich ponad 700 tys. Nie będą rywalizować o miejsca w jednej klasie, bowiem szkoły będą musiały prowadzić dla nich oddzielne dwa programy: trzyletni i czteroletni. W najlepszych liceach czeka je natomiast konkurencja – aby prowadzić na raz dwa tryby nauczania, dyrekcja będzie musiała zmniejszyć liczbę klas I w każdym z nich.

24 Czy w 2019 r. do liceum pójdą trzy roczniki

TAK

W 2019 r. gimnazjum i szkołę podstawową skończą 3 roczniki (2003, 2004, 2005) i jednocześnie pójdą do liceum. Ci uczniowie są z roczników wymieszanych przez przymiarki do poprzedniej reformy – obniżenia wieku szkolnego. W obecnych klasach szóstych i pierwszych gimnazjów może być nawet kilkanaście procent uczniów, którzy poszli do szkoły jako sześciolatki. Na szkolnym korytarzu na raz mogą spotkać się więc uczniowie z trzech roczników.

25 Czy z gimnazjum można spaść do podstawówki

TAK

Uczeń III klasy gimnazjum, który nie zda, zostanie przeniesiony do szkoły podstawowej. Takie rozwiązanie zaproponowało Ministerstwo Edukacji Narodowej. Nie wiadomo na razie, czy będzie miał wymienione świadectwo gimnazjum, czy po VIII klasie dostanie drugie. Wiadomo natomiast, że jeśli trafi do szkoły, w której będzie inny język obcy niż ten, którego uczył się do tej pory, będzie musiał samodzielnie nadrobić różnice programowe lub – także we własnym zakresie – postarać się o kontynuowanie nauki języka obcego, który poznawał do tej pory.

26 Czy będą szkoły zawodowe

NIE

Od roku 2017 szkołę zawodową zastąpi dwustopniowa szkoła branżowa. Pierwszy etap będzie trwał trzy lata – dokładnie tak, jak dzisiejsza szkoła zawodowa. Uczeń ma tam zdobywać kwalifikacje wymagane do pracy. Po jej zakończeniu będzie już mógł pracować w zawodzie. Będzie też mógł kształcić się dalej w szkole drugiego stopnia. Zakończy się ona maturą branżową – czyli państwowym egzaminem z języka polskiego, matematyki i języka obcego. Po tym etapie także będzie można rozpocząć pracę lub pójść na studia. Nie wiadomo jednak, gdzie będą te szkoły, ani czego będzie się w nich uczyć dziecko – MEN nie wydało jeszcze odpowiednich przepisów.

27 Czy uczniowie gimnazjów zrealizują całą edukację według starej podstawy programowej

TAK

Ministerstwo Edukacji Narodowej zaproponowało, by nauka odbywała się według starej podstawy programowej aż do matury.

28 Czy matura z technikum uprawnia do rekrutacji na studia

TAK

Uczniowie, którzy rozpoczęli naukę w gimnazjum, dokończą proces edukacji starym trybem – w trzyletnim liceum i czteroletnim technikum, które zakończy się maturą w dotychczasowym trybie. Także już po reformie technikum ma kończyć się maturą taką samą jak w liceum.

29 Czy przewiduje się oddzielne matury

TAK

Absolwenci dotychczasowego trzyletniego liceum ogólnokształcącego skończą je o rok wcześniej niż pierwszy rocznik ośmioklasowej podstawówki w roku szkolnym 2026/2027. Nie będzie więc kolizji w rywalizowaniu o miejsca na studiach. Także egzaminy maturalne będą dla nich osobne.

30 Czy na maturze z przedmiotów dodatkowych będzie próg 30 proc.

NIE

Na razie. Dla absolwentów dotychczasowego trzyletniego liceum ogólnokształcącego, czyli do roku szkolnego 2026/2027, testy maturalne będą przeprowadzane na obowiązujących dziś zasadach, a więc bez progu. Takie same zasady będą dotyczyć absolwentów dotychczasowego czteroletniego technikum – do roku szkolnego 2027/2028; absolwentów branżowej szkoły II stopnia, którzy ukończyli kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwenci dotychczasowego gimnazjum – do roku szkolnego 2028/2029. Próg będzie obowiązywał uczniów, którzy skończą szkoły nowym programem.

31 Czy maturzysta może odwołać się od wyniku egzaminu

TAK

Od roku 2017 osoby przystępujące do egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie będą miały możliwość odwołania od decyzji okręgowej komisji egzaminacyjnej w sprawie pisemnych wyników egzaminów maturalnych i potwierdzających kwalifikacje zawodowe. Powstanie niezależne Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego, w skład którego wejdą doświadczeni egzaminatorzy oraz eksperci zajmujący się daną dziedziną nauki. Uczeń będzie miał gwarancję, że weryfikacji dokona osoba inna niż ta, która sprawdzała i oceniała jego pracę. MEN daje także możliwość sfotografowania pracy egzaminacyjnej podczas wglądu w nią.

32 Czy nauczanie domowe będzie możliwe poza rejonem

NIE

Ustawa wprowadzi rejonizację nauczania domowego. Resort zaproponował, by można było zapisać dziecko tylko do szkoły zlokalizowanej w tym samym województwie, w którym mieszka. W tej chwili nie ma takiego nakazu.

33 Czy do domowej nauki będzie konieczna opinia

TAK

W ustawie znalazł się zapis, że dziecko będzie musiało uzyskać opinię publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Do tej pory takie badania mogły prowadzić także placówki niepubliczne. Uwaga! Uczniowie, którzy już rozpoczęli naukę poza szkołą, kontynuują ją na podstawie dotychczasowych przepisów. Nowe (tj. szkoła na terenie województwa, na terenie którego dziecko mieszka, opinia publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej) dotyczą decyzji dyrektorów szkół i przedszkoli udzielanych na podstawie wniosków składanych na rok szkolny 2017/2018.

34 Czy ucząc dziecko w domu, dostanę od szkoły wsparcie

TAK

W ustawie wpisano prawo dzieci do korzystania z pomocy dydaktycznych służących realizacji podstawy programowej znajdujących się w zasobach szkoły, do której są zapisane. Mogą też brać udział w konsultacjach umożliwiających im przygotowanie do rocznych egzaminów klasyfikujących.

35 Czy reforma obejmie szkoły artystyczne 

TAK

Zmiany dotkną również sektor szkolnictwa artystycznego. Wśród szkół artystycznych znajdą się po reformie:

- ogólnokształcące szkoły muzyczne I stopnia – szkoły o ośmioletnim cyklu kształcenia zakończone egzaminem ósmoklasisty oraz egzaminem końcowym, dające wykształcenie ogólne w zakresie klas I-VIII szkoły podstawowej oraz podstawy zawodowego wykształcenia muzycznego;

- ogólnokształcące szkoły muzyczne II stopnia – szkoły o sześcioletnim cyklu kształcenia, w których w klasie II przeprowadza się egzamin ósmoklasisty, dające wykształcenie ogólne w zakresie klas VII i VIII szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego, umożliwiające uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie muzyk po zdaniu egzaminu dyplomowego, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

- licea plastyczne – szkoły o czteroletnim lub pięcioletnim cyklu kształcenia w zależności od specjalności kształcenia, dające wykształcenie ogólne w zakresie liceum ogólnokształcącego, umożliwiające uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie plastyk po zdaniu egzaminu dyplomowego, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

- ogólnokształcące szkoły baletowe – szkoły o dziewięcioletnim cyklu kształcenia, w których w klasie V przeprowadza się egzamin ósmoklasisty, dające wykształcenie ogólne w zakresie klas IV–VIII szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego, umożliwiające uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie tancerz po zdaniu egzaminu dyplomowego, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.

36 Czy pozostaną ośmioletnie szkoły artystyczne

TAK

Minister kultury i dziedzictwa narodowego zdecydował zmienić pierwotne założenia – szkoły artystyczne I stopnia będą mogły zostać szkołami ośmioletnimi. To oznacza, że obecni uczniowie klas szóstych szkół artystycznych będą mogli ukończyć szkoły 1. stopnia, i nie zostaną przeniesieni do szkół rejonowych.

37 Czy nauczyciele stracą dodatek uzupełniający

NIE

Pierwotnie rząd chciał uchylić dodatek uzupełniający. Ostatecznie pod naciskiem organizacji związkowych na wniosek Anny Zalewskiej, minister edukacji narodowej, posłowie odstąpili od likwidacji art. 30a i 30b Karty nauczyciela. A to oznacza, że w styczniu 2017 r. samorządy, które nie zapewniły średnich płac nauczycielom na poszczególnych stopniach awansu, wypłacą im jednorazowy dodatek uzupełniający na dotychczasowych zasadach.

38 Czy zaświadczenie z centralnego rejestru nadal jest konieczne

NIE

Przepisy wprowadzające reformę nieco zmieniają zasadę zatrudniania nauczycieli. Obecne zakładają, że to zainteresowany musi dostarczyć z centralnego rejestru prowadzonego przez MEN zaświadczenie, z którego ma wynikać, że nie ma np. zakazu wykonywania zawodu w związku z orzeczeniem kary w postępowaniu dyscyplinarnym. Po zmianach obowiązek zaczerpnięcia takiej informacji będzie ciążył na dyrektorze szkoły. Występując ze specjalnym wnioskiem do MEN, otrzyma zaświadczenie o braku przeciwwskazań do zatrudnienia nauczyciela. Prowadzeniem centralnego rejestru orzeczeń dyscyplinarnych dotyczących pedagogów w dalszym ciągu będą zajmować się resortowi urzędnicy. Będą w nim gromadzone dane o osobach prawomocnie ukaranych karą wydalenia z zawodu lub zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania do placówki oświatowej w okresie trzech lat. Informacje będą udzielane dyrektorom w formie elektronicznej lub papierowej.

39 Czy szkoła oddeleguje na szkolenie za granicę

TAK

Doskonalenie nauczycieli może odbywać się za granicą, na podstawie umów międzynarodowych, porozumień o współpracy bezpośredniej zawieranych przez szkoły, organy prowadzące, czyli najczęściej gminy oraz inne instytucje rządowe. W ramach programów edukacyjnych UE lub na zaproszenie podmiotów zagranicznych nauczyciele będą mogli skorzystać z takiej możliwości. Nie muszą się przy tym obawiać, że z powodu wyjazdu stracą przywileje lub pracę. Okres doskonalenia za granicą ma być zaliczany do czasu zatrudnienia w kraju. Warunki kierowania za granicę nauczycieli w celu doskonalenia zawodowego określi minister edukacji w rozporządzeniu. Wśród nowych rozwiązań ma się pojawić możliwość udzielania pedagogom pozostającym w zatrudnieniu urlopu szkoleniowego lub bezpłatnego. Zostaną też określone zasady obliczania wysokości wynagrodzenia za okres urlopu szkoleniowego. Przewidziano również możliwość przyznania świadczeń na rzecz rodziny nauczyciela, który uczestniczy w zagranicznych kursach.

40 Czy wskutek reformy nauczyciel zyska prawo do emerytury

TAK

Co do zasady nauczyciele z trzydziestoletnim stażem pracy, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich – dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą – po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy – przejść na emeryturę. Przepisy wprowadzające prawo oświatowe przewidują również taką możliwość wskutek zwolnienia nauczyciela ze szkoły, np. z powodu likwidacji gimnazjum. Dotyczy to wygaśnięcia umowy z mocy prawa lub też jej rozwiązania.

41 Czy przeniesienie do innej miejscowości gwarantuje mieszkanie

NIE

Przeniesienie nawet do innej miejscowości nie będzie się wiązało z obowiązkiem zapewniania lokum dla nauczyciela i rodziny. Obecnie – jeśli następuje to z urzędu – musi łączyć się z zapewnieniem mu w nowym miejscu pracy odpowiedniego do jego stanu rodzinnego mieszkania i miejsca pracy dla współmałżonka, jeśli jest nauczycielem. Zasada ta dotyczy nauczycieli mianowanych i dyplomowanych. Wskutek reformy oświatowej ten przepis nie będzie stosowany do 31 sierpnia 2019 r. Możliwości przeniesienia na własną prośbę lub za zgodą nauczyciela z urzędu pozostaną, jednak nie będzie się to wiązało z dodatkowymi obowiązkami dla organu prowadzącego placówkę, która przyjmuje nauczyciela. Ten mechanizm ma mieć też zastosowanie we wspomnianym okresie przejściowym wobec nauczycieli kontraktowych, którzy są zatrudnieni na czas nieokreślony.

42 Czy nauczyciel kontraktowy zyska dodatkowe pieniądze

TAK

Nauczyciele zatrudnieni na czas nieokreślony, którzy mają status nauczyciela kontraktowego, w okresie zmian będą mieli prawo do odprawy przewidzianej w ustawie o zwolnieniach grupowych (czyli maksymalnie trzymiesięczną pensję). Alternatywą dla nich jest przejście w stan nieczynny. Wtedy nauczyciel oczekuje na ewentualne zatrudnienie przez okres sześciu miesięcy i pobiera wynagrodzenie zasadnicze. Stan nieczynny dotyczy zarówno pracowników umownych (kontraktowych), jak również mianowanych i dyplomowanych. Różnica jest jednak taka, że mianowani i dyplomowani – jeśli stracą pracę – będą mieli prawo do sześciomiesięcznej odprawy. Świadczenia zostaną wyliczone na podstawie wymiaru godzin przed proponowanym ich obniżeniem. Do zwolnienia najczęściej będzie dochodziło, jeśli nauczyciele nie wyrażą zgody na obniżenie wymiaru tygodniowych zajęć.

43 Czy przepisy przewidują zakaz zwalniania

NIE

W roku szkolnym 2018/2019 z nauczycielami gimnazjów prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, zatrudnionymi na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony, może dochodzić do rozwiązania stosunku pracy. Dyrektor musi jednak wykazać, że dalsze ich zatrudnienie, np. w szkole podstawowej, nie jest możliwe. Wypowiedzenia powinny zostać wręczone do końca maja 2019 r.

44 Czy po przeniesieniu można kontynuować staż do awansu

TAK

Nauczyciel gimnazjum, który w okresie trwania stażu na kolejny stopień awansu zawodowego zmienił miejsce zatrudnienia, może go kontynuować, jeśli podjął pracę w innej szkole, bez względu na jej wymiar. Przerwa jednak nie może być dłuższa niż 12 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy. Kolejnym niezbędnym warunkiem jest uzyskanie za okres dotychczas odbytego stażu pozytywnej oceny dorobku zawodowego.

45 Czy nauczyciele gimnazjum skorzystają z urlopu dla poratowania zdrowia

TAK

Nauczyciele gimnazjów będą mieli prawo do urlopu dla poratowania zdrowia do ostatniego dnia wygaszania tych szkół. W efekcie w roku szkolnym 2018/2019 urlop dla poratowania zdrowia będzie mógł być udzielony na okres nie dłuższy niż do 31 sierpnia 2019 r. Co istotne, pedagog korzystający z takiego urlopu musi pamiętać, że w tym czasie nie ma prawa podejmować dodatkowego zatrudnienia. Każda działalność zarobkowa w trakcie urlopu dla poratowania zdrowia jest bowiem sprzeczna z celem udzielonego świadczenia.

46 Czy pracownika samorządowego można przenieść

TAK

Pracownicy, nie będący nauczycielami, a zatrudnieni w gimnazjum prowadzonym przez jednostkę samorządu terytorialnego, mogą stracić pracę. Do zwolnienia może dojść wtedy, gdy okaże się, że nie ma możliwości dalszego zatrudnienia w roku szkolnym 2017/2018 lub 2018/2019. Powodem muszą jednak być zmiany organizacyjne i wygaszanie gimnazjum. Chyba że gmina zdecyduje, że w szkole podstawowej, która przejmie część pracowników z gimnazjum, będzie możliwość zatrudnienia osób na stanowiskach administracyjnych i obsługi. Pracownik samorządowy, który pracuje w szkole, może jednak zostać przeniesiony na inne stanowisko do innej jednostki podległej gminie lub powiatowi.

47 Czy dyrektor gimnazjum zachowa pełną kadencję

NIE

Dyrektor dotychczasowego gimnazjum, prowadzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego, z dniem przekształcenia staje się dyrektorem ośmioletniej szkoły podstawowej i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora dotychczasowego gimnazjum. Taki sam mechanizm ma być zastosowany do wicedyrektorów i nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze w dotychczasowym gimnazjum. Trzeba jednak mieć na uwadze, że w przypadkach uzasadnionych względami organizacyjnymi gmina może prolongować powierzenie stanowiska dyrektorowi gimnazjum na czas nie dłuższy niż do 31 sierpnia 2019 r. Z kolei dyrektor szkoły podstawowej ma zachować swoje stanowisko do końca kadencji, a dotychczasowemu dyrektorowi gimnazjum może być zaproponowane stanowisko wicedyrektora podstawówki. Tylko w uzasadnionych przypadkach dyrektor podstawówki może zaprzestać piastować to stanowisko. W jego miejsce może trafić dyrektor likwidowanego gimnazjum.

48 Czy na zwolnienie czekamy do końca maja

NIE

Dyrektor gimnazjum w terminie odpowiednio do 15 maja 2017 r. lub do 15 maja 2018 r. informuje nauczycieli, w formie pisemnej, o zmianach organizacyjnych i braku możliwości dalszego zatrudnienia w szkole podstawowej. Nauczyciel może w ciągu 7 dni od uzyskania wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przejścia w stan nieczynny albo, jeżeli jest zatrudniony na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze zajęć, wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia. Taki mechanizm będzie miał zastosowanie do 29 lutego 2020 r. wobec nauczycieli gimnazjów, którzy zostali zatrudnieni w innych szkołach.

49 Czy kuratorium będzie gromadziło oferty pracy

TAK

Do 2023 r. w okresie wdrażania nowej struktury szkół, by ułatwić przepływ informacji o wolnych miejscach pracy dla nauczycieli dyrektorzy szkół poszukujący osób do pracy, będą to zgłaszać do kuratorium. W okresie przejściowym (do 31 sierpnia 2020 r.) pierwszeństwo w zatrudnieniu będzie przysługiwało nauczycielom przebywającym w stanie nieczynnym oraz tym, którzy otrzymali informację o przeniesieniu w stan nieczynny z początkiem kolejnego roku szkolnego lub pedagogom, którzy złożyli wniosek o przeniesienie w stan nieczynny. Ponadto pierwszeństwo w zatrudnieniu obejmie również nauczycieli, z którymi rozwiązano stosunek pracy z uwagi na brak odpowiednich kwalifikacji do pracy w innej szkole.

50 Czy pracownicy podstawówki zachowają etaty

TAK

Od 1 września 2017 r. nauczyciele i pozostali pracownicy zatrudnieni w dotychczasowej sześcioletniej szkole podstawowej stają się odpowiednio osobami zatrudnionymi w ośmioletniej szkole podstawowej.

Dyrektor dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej musi do 15 maja 2017 r. poinformować na piśmie wspomniane osoby o zaistniałych zmianach organizacyjnych. Również nauczyciele dotychczasowego gimnazjum z dniem przekształcenia albo włączenia go do ośmioletniej szkoły podstawowej stają się nauczycielami ośmioletniej szkoły podstawowej. O tych zmianach dyrektor gimnazjum także ma obowiązek powiadomić podległe mu osoby.

Spośród nauczycieli gimnazjum zwolnienia mogą się spodziewać ci, którzy nie mają odpowiednich kwalifikacji do pracy w szkole podstawowej. 

Co czeka twoje dziecko
Jeśli Twoje dziecko jest:	Gdzie będzie chodziło do szkoły?	Jakie skończy szkoły?	Jaki będzie miało program?	Jakie napisze egzaminy?	Jakie mogą czekać je trudności?	Na jaką konkurencję trafi?
Sześciolatkiem w zerówce lub w przedszkolu	Jeśli rodzice nie postanowią inaczej – do szkoły rejonowej.	Ośmioletnią szkołę podstawową, a później czteroletnie liceum, pięcioletnie technikum lub trzyletnią szkołę branżową	Od początku edukacji będzie miało lekcje według nowego modelu. W klasach I–III będzie się uczyć w ramach nauczania zintegrowanego, w IV klasie prawdopodobnie zostanie z tym samym wychowawcą*, a na lekcjach będzie wstęp do nauki oddzielnych przedmiotów. W V klasie dojdzie nowy wychowawca i nowe przedmioty.	W 2022 – egzamin ósmoklasisty obowiązkowo z: j.polskiego, matematyki i j. obcego oraz do wyboru: historii, fizyki, chemii, geografii, biologii. W 2026, 2027 lub 2028 (w zależności od wybranej szkoły) – maturę wyglądającą podobnie jak obecnie.	To pierwszy rocznik, który przetestuje działanie nowej podstawy programowej dla klas I–III.
W I, II lub III klasie szkoły podstawowej	Zdecyduje samorząd. Uczniowie mogą zostać w tej samej szkole lub być przeniesieni do innej rejonowej, np. w dawnym budynku gimnazjum. Przenosiny mogą odbywać się całą klasą lub ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.		W klasach I–III będzie pracować tym samym programem co do tej pory. Od IV klasy prawdopodobnie zostanie z tym samym wychowawcą*, a na lekcjach będzie mieć wstęp do nauki oddzielnych przedmiotów. W V. klasie dojdzie nowy wychowawca i nowe przedmioty.		Być może będzie musiało zmienić budynek szkoły w trakcie nauki. Jeśli nie od razu, to np. po IV klasie. Wszystko zależy od tego, jak sieć szkolną na czas reformy ustali gmina.
W IV, V lub VI klasie szkoły podstawowej			W klasach I–III uczyło się po staremu. W klasach IV–VI też nic się nie zmieni – dzieci będą uczone tak, jakby miały iść do gimnazjum. W klasie VII program zmieni się jednak na nowy. Zamiast „przyrody” będą chemia, biologia, geografia i fizyka, zamiast „historii i społeczeństwa” – historia oraz WOS.	Egzamin ósmoklasisty będzie dla niego uproszczony – tylko z: j. polskiego, matematyki i j. obcego.	To roczniki, które przetrą ścieżki dla reformy. Z powodu zmiany programu w środku nauki będą miały luki w wiedzy. A w szkole średniej nauczyciele będą wymagać od nich tak, jakby umieli wszystko, co omawialiby dopiero w gimnazjum (kolejne roczniki będą miały te tematy rozłożone także na klasy IV–VI).	W 2019 roku obecny uczeń I klasy gimnazjum oraz VI klasy szkoły podstawowej pójdą na raz do szkoły średniej. Zamiast 340 tys. dzieci do szkół trafi ich ponad 700 tys. Nie będą rywalizować o miejsca w jednej klasie, bowiem szkoły będą musiały prowadzić dla nich oddzielne dwa programy: trzyletni i czteroletni. W najlepszych liceach czeka je natomiast konkurencja – aby prowadzić na raz dwa tryby nauczania, dyrekcja będzie musiała zmniejszyć liczbę klas pierwszych w każdym.
W I, II lub III klasie gimnazjum	Tam, gdzie się dostanie w ramach rekrutacji.	Gimnazjum, a później trzyletnie liceum, czteroletnie technikum lub trzyletnią szkołę branżową	Jeśli pójdzie do liceum, cały program nauczania, aż do matury, przejdzie po staremu. Kandydat do technikum od przyszłego roku będzie realizował program pięcioletni w cztery lata. Kandydat do szkoły zawodowej trafi do zupełnie nowej szkoły branżowej. Ani do technikum, ani branżówki nie ma jeszcze nawet szkiców programów.	Na koniec gimnazjum – egzamin gimnazjalny, na koniec liceum i technikum – maturę w dotychczasowej formule. Na koniec szkoły branżowej – egzamin kwalifikacji zawodowych. Jej absolwent będzie mógł iść do szkoły branżowej II stopnia, kończącej się maturą.	Jeśli uczeń obecnej I klasy gimnazjum nie zda, będzie musiał ponownie trafić do szkoły podstawowej z zupełnie innym programem, niż obowiązywał go do tej pory.
W liceum, technikum lub szkole zawodowej	Jeśli wybierze studia, tam pójdzie.	To ostatnie roczniki kończące po staremu cały cykl nauczania.

*nie wydano jeszcze przepisów, które by to określały

Źródło: projekt ustawy o systemie oświaty

Warianty przekształceń gimnazjów

Dotychczasowe gimnazjum można:

● przekształcić w ośmioletnią szkołę podstawową,

● włączyć do ośmioletniej szkoły podstawowej,

● przekształcić w trzyletnie liceum ogólnokształcące,

● przekształcić w czteroletnie technikum,

● włączyć do trzyletniego liceum ogólnokształcącego,

● włączyć do czteroletniego technikum,

● docelowo przekształcić w czteroletnie liceum ogólnokształcące,

● docelowo przekształcić w pięcioletnie technikum,

● docelowo włączyć do czteroletniego liceum ogólnokształcącego,

● docelowo włączyć do pięcioletniego technikum,

● docelowo przekształcić w branżową szkołę I stopnia,

● docelowo włączyć do branżowej szkoły I stopnia.

Podstawa prawna

Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe z 14 grudnia 2016 r.

Projekt podstawy programowej przekazany do prekonsultacji przez MEN w dn. 30 listopada 2016 r.

Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 i 1954).

Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 17 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2016 r. poz. 895).