Prawo krajowe może wymagać, aby centralnym zamawiającym był podmiot w pełni publiczny. Przepisy unijne nie stoją jednak na przeszkodzie temu, by udział w nim miała prywatna firma czy też organizacja pozarządowa – wynika z opinii rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Prawo unijne dopuszcza możliwość organizacji wspólnych przetargów, np. przez różne jednostki samorządu terytorialnego. We Włoszech jedna z gmin powołała do życia spółkę Asmel, w której miała 51 proc. udziałów. Resztę miała organizacja pozarządowa oraz konsorcjum, w którego skład weszła inna gmina oraz prywatna firma. Z biegiem czasu spółka ta zaczęła pełnić funkcję centralnego zamawiającego także dla innych gmin, które nie były jej udziałowcami. Zostało to zakwestionowane przez Autorità Nazionale Anticorruzione (krajowy organ antykorupcyjny), jako niezgodne z prawem. Przepisy włoskie ograniczają bowiem możliwość udzielania centralnych zamówień do jedynie dwóch form: związku gmin (jeśli już istnieje) lub konsorcjum gmin (które może zostać specjalnie w tym celu powołane).
Sąd włoski, do którego trafił spór, zadał TSUE pytanie o to, czy prawo krajowe ograniczające gminom ich autonomię i pozwalające na korzystanie jedynie z centralnej jednostki zakupującej, która jest podmiotem publicznym, jest zgodne z dyrektywą 2004/18/WE w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi. Zdaniem rzecznika generalnego dyrektywa nie stoi na przeszkodzie takim uregulowaniom (podobnie zresztą jak obowiązująca dzisiaj dyrektywa 2014/24/UE).
Wirus nie zablokuje już przetargu. Rozprawy będą się odbywać bez udziału stron
Wirus nie zablokuje już przetargu. Rozprawy będą się odbywać bez udziału stron

Zobacz również
„Państwa członkowskie mają swobodę we wprowadzaniu formuł lub technik centralizacji zakupów publicznych (które mogą mieć zasięg krajowy, regionalny, prowincjonalny lub lokalny) w zależności od swych własnych interesów i okoliczności szczególnych” – napisał rzecznik Manuel Campos Sánchez-Bordona.
Jednocześnie podkreślił, że w pełni dopuszczalny jest także drugi model, w którym podmioty prywatne są udziałowcami w spółce będącej centralnym zamawiającym.
„Nic nie stoi na przeszkodzie, aby w skład podmiotu prawa publicznego, na ściśle określonych warunkach, wchodziły podmioty prywatne. Zgodnie z art. 1 ust. 9 akapit drugi dyrektywy 2004/18 status podmiotu prawa publicznego przysługuje, z jednej strony, w zależności od pewnych czynników, które dotyczą jego pochodzenia i osobowości prawnej, a z drugiej strony od jego zależności i kontroli ze strony państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych podmiotów prawa publicznego” – zauważył rzecznik.

orzecznictwo

Opinia rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2 kwietnia 2020 r. w sprawie C-3/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia