Pracodawca może zawrzeć z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy w sytuacji, gdy ma on dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić firmę na szkodę. Tak wynika z art. 1012 k.p. Należy jednak podkreślić, że jest to działanie dobrowolne (w żadnym wypadku przepisy k.p. nie wprowadzają dla pracownika zakazu konkurencji z mocy prawa).
Z drugiej jednak strony zatrudniony, pozostający już w stosunku pracy, któremu pracodawca proponuje zawarcie umowy o zakazie konkurencji (niezależnie od tego, czy ma on trwać w trakcie stosunku pracy, czy też po jego ustaniu), odmawiając podpisania takiego kontraktu musi liczyć się z konsekwencjami swojej decyzji. Brak zgody może być dla pracodawcy pośrednim dowodem na niezachowanie lojalności wobec pracodawcy (art. 100 par. 2 pkt 4 k.p.) lub na chęć przedsięwzięcia działań godzących w jego interes, co upoważnia zatrudniającego do powołania się w takim przypadku na utratę zaufania do pracownika.
Powyższy pogląd znalazło swoje potwierdzenie w wyroku SN z 24 września 2013 r. (sygn. akt I PK 411/02). Wynika z niego, że odmowa podpisania przez pracownika umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy (art. 45 par. 1 k.p.). Nie będzie nią tylko wtedy, gdy umowa taka zawiera postanowienia niezgodne z k.p. (wyrok SN z 3 listopada 1997 r., sygn. akt I PKN 333/97).
Co do zasady nie można zatem zmusić pracownika do podpisania umowy o zakazie konkurencji niezależnie od tego, czy ma ona dotyczyć stanu w okresie trwania zatrudnienia, czy też po ustaniu stosunku pracy, ale też pracodawca nie może być zmuszony do tolerowania prowadzenia przez pracownika działalności konkurencyjnej. Innymi słowy zatrudniony, który nie zgadza się na podpisanie umowy o zakazie konkurencji, musi liczyć się z tym, że pracodawca w sposób uzasadniony wypowie mu umowę, powołując się w tym przypadku m.in. na utratę zaufania. Pogląd taki został wyrażony w wyroku SN z 12 lutego 2013 r. (sygn. akt II PK 165/12).