Czy jest dopuszczalne, aby pracownik będący na zwolnieniu lekarskim, które zostało wystawione na dwa miesiące, po 30 dniach je przerwał i wrócił do pracy? Zatrudniony twierdzi, że dobrze się czuje i chciałby kontynuować pracę nad projektem. Czy możemy dopuścić go do pracy?
W okresie orzeczonej przez lekarza niezdolności do pracy z powodu choroby pracownik nie może wykonywać pracy zarobkowej ani wykorzystywać zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem. Wynika to z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa), zgodnie z którym ubezpieczony wykonujący pracę zarobkową w okresie niezdolności do pracy lub wykorzystujący zwolnienie w sposób sprzeczny z jego celem traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
Stosownie do postanowień art. 68 ust. 1 tej ustawy, kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz formalną kontrolę zaświadczeń lekarskich mogą przeprowadzać:
● Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
● płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.
Sposób przeprowadzenia takiej kontroli został określony w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.
W przypadku gdy pracownik czuje, że przed zakończeniem orzeczonej niezdolności do pracy powrócił do zdrowia, a wystawione zwolnienie jest krótsze niż 30 dni, może on wrócić do swoich obowiązków, pod warunkiem że uzyska stosowne zaświadczenie lekarskie od lekarza leczącego ze wskazaniem daty odzyskania zdolności do pracy. Powinien je przedłożyć pracodawcy oraz płatnikowi wynagrodzenia chorobowego (jeżeli jest nim ZUS, a nie pracodawca). W takim przypadku wniosek o zasiłek chorobowy jest wycofywany, a pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe jedynie za faktycznie wykorzystane dni zwolnienia lekarskiego.
Należy też zauważyć, że gdyby pracownik zatrudniony u kilku pracodawców podjął pracę w okresie przebywania na zwolnieniu np. tylko u jednego z nich, a u pozostałych pobierałby zasiłek chorobowy, to w takim przypadku nie tylko utraciłby prawo do całego zasiłku (także za dni, w których zwolnienie było wykorzystywane prawidłowo), ale również narażałby się na odpowiedzialność dyscyplinarną u pozostałych pracodawców.
Natomiast jeśli niezdolność do pracy z powodu choroby przekracza 30 dni, to o dopuszczeniu do pracy może zdecydować jedynie lekarz medycyny pracy po przeprowadzeniu badań kontrolnych, o których mowa w art. 229 kodeksu pracy. Na takie badania kieruje pracownika pracodawca. W przypadku pozytywnej decyzji, podobnie jak w przypadku krótszego zwolnienia, zasiłek chorobowy przysługuje tylko za czas, gdy dana osoba nie świadczyła pracy.
Pracownik może również wrócić do pracy, jeśli zwolnienie zostanie skrócone w trybie art. 59 ustawy zasiłkowej. Należy jednak wyjaśnić, że takie uprawnienie przysługuje jedynie lekarzowi orzecznikowi ZUS po przeprowadzonej kontroli danego zwolnienia.
Podstawa prawna
Art. 17 ust. 1, art. 59 i art. 68 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.).
Art. 229 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. nr 65, poz. 743).
