Jestem rencistą i chciałbym zatrudnić się w firmie ochroniarskiej. Pracodawca po rozmowie ze mną i zapoznaniu się z moimi kwalifikacjami uznał, że chętnie mnie zatrudni, ale muszę mu dostarczyć zaświadczenie o niekaralności. Czy właściciel prywatnej firmy może domagać się takiego zaświadczenia – pyta pan Mariusz z Krakowa
Tak. Przepisy prawa pracy dokładnie precyzują, czego może żądać pracodawca od kandydatów do pracy. Wśród danych i informacji, które pracownik musi przedstawić, nie wymienia zaświadczenia o niekaralności. Jest tylko zastrzeżenie, że pracodawca może jednak żądać podania innych danych, gdy przepis prawa wyraźnie tak stanowi. Zgodnie z ustawą o Krajowym Rejestrze Karnym prawo do uzyskania informacji o osobach, których dane zgromadzone zostały w rejestrze, przysługuje pracodawcom, w zakresie niezbędnym dla zatrudnienia pracownika, co do którego z przepisów ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalenia uprawnienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Taki obowiązek dotyczy m.in. prokuratorów, sędziów, policjantów.
Uprawnienie do uzyskania zaświadczenia o niekaralności kandydata do pracy przysługuje wyłącznie, gdy wynika to z przepisu ustawy. W przypadku ustawy o ochronie osób i mienia nie ma przepisu, który nakazywałby pracodawcy dostarczenia zaświadczenia o niekaralności. Dlatego kwestię, jak weryfikować pracownika ochrony, czy jest on osobą niekaraną, pozostaje w rękach pracodawcy. Pracodawca może więc domagać się oświadczenia lub zaświadczenia o niekaralności. Kandydat do pracy, który na żądanie pracodawcy nie dostarczy zaświadczenia, może po prostu nie otrzymać posady. Jeśli pracodawca zdecyduje się na zapytanie o udzielenie informacji o osobie z Krajowego Rejestru Karnego, powinien wskazać we wniosku odpowiednią podstawę prawną (w przypadku pracownika ochrony będzie to ustawa o ochronie osób i mienia).
Podstawa prawna
Art. 221 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.). Art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1036). Art. 31 ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (t.j. Dz.U. z 2014 r. 1099).
