Funkcjonariusze Straży Granicznej nie będą musieli składać ich corocznie. Zrobią to tylko na żądanie przełożonego. Rzadziej też będą musieli informować o wyjazdach zagranicznych.
Możliwość zawierania umów szkoleniowych, a także wypłacania członkom tej formacji diet dziennych w przypadku przebywania w zagranicznej podróży służbowej to tylko niektóre zmiany wynikające z nowelizacji ustawy z 9 września 2015 r. o Straży Granicznej (Dz.U. poz. 1336). Nowelizacja modyfikuje kwestie umundurowania. Rozwiązania te mają być analogiczne jak w służbie celnej.
Nowe przepisy porządkują także kwestie dotyczące kompetencji Straży Granicznej do rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania wykroczeń oraz ścigania ich sprawców w zakresie czynów związanych z wykonywaniem pracy przez cudzoziemców, prowadzeniem przez nich działalności gospodarczej oraz powierzaniem im wykonywania pracy.
Przenoszenie i delegowanie
Nowelizacja modyfikuje zasady przenoszenia albo delegowania funkcjonariusza do pełnienia służby w innej jednostce organizacyjnej lub innej miejscowości. Obowiązujący obecnie art. 40 ust. 3 ustawy z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1402 ze zm., dalej: u.s.g.) wprowadza ograniczenia w zakresie przenoszenia oraz delegowania funkcjonariuszy.
Zgodnie z tym przepisem delegowanie nie może przekroczyć sześciu miesięcy. Funkcjonariusz w okresie dwóch lat od przeniesienia albo od zakończenia delegowania może być po raz kolejny przeniesiony albo delegowany tylko za jego pisemną zgodą. Rozwiązanie to dotyczyło zarówno funkcjonariuszy przeniesionych albo delegowanych do czasowego pełnienia służby w innej jednostce organizacyjnej Straży Granicznej lub innej miejscowości z urzędu, jak i na własną prośbę. Obecnie wyłączono spod tej regulacji funkcjonariusza, który został przeniesiony albo delegowany na własną prośbę, albo gdy przeniesienie do innej jednostki organizacyjnej jest związane ze zmianami organizacyjnymi i nie powoduje zmiany warunków i miejsca pełnienia służby. W tym ostatnim przypadku przeniesienia mają charakter wyłącznie formalny, gdyż wiążą się ze zmianą jednostki organizacyjnej Straży Granicznej, w której funkcjonariusz pełni służbę, bez jednoczesnej zmiany miejsca i warunków jej pełnienia. Dłuższy okres delegowania we wskazanym okresie dwóch lat będzie możliwy tylko w przypadku, gdy funkcjonariusz wyrazi na to zgodę.
Umundurowanie
Zmiana art. 65 u.s.g. i dodanie art. 65a ma na celu wprowadzenie punktowego rozliczania należności mundurowych, co uelastyczni, a tym samym usprawni proces zaopatrywania w niezbędne przedmioty umundurowania. Zgodnie z art. 65 ust. 1 u.s.g. funkcjonariusz nosi umundurowanie określone w przepisach wydanych na podstawie ustawy, w tym umundurowanie typu wojskowego. Brzmienie tego przepisu umożliwia wprowadzenie w Straży Granicznej także umundurowania właściwego jedynie dla tej formacji.
Nowelizacja wprowadza zasadę, że obowiązek zwrotu umundurowania lub jego równowartości nie będzie ograniczony jedynie do zwalnianych funkcjonariuszy służby przygotowawczej. Będzie znajdował on zastosowanie do wszystkich członków formacji, którym wydano umundurowanie jako pierwsze wyposażenie, które nie było używane oraz którego okres używalności nie upłynął. Powinnością tą będą związani także funkcjonariusze przenoszeni do innej służby mundurowej.
Pobyty poza krajem
Zgodnie z dotychczasowym art. 69 u.s.g. funkcjonariusz jest zobowiązany powiadomić bezpośredniego przełożonego o zamiarze wyjazdu za granicę. Jeżeli wyjazd jest planowany na więcej niż trzy dni, powiadomienie następuje w formie pisemnej. Obecnie obowiązek ten będzie dotyczył wyjazdu do kraju spoza UE.
Zgodnie z dotychczasowym art. 84 u.s.g. okres służby wliczał się do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z prawa pracy, jeżeli funkcjonariusz podjął pracę w ciągu roku od dnia zwolnienia ze służby, a jeżeli pełnił służbę przygotowawczą – w ciągu trzech miesięcy od tego dnia. Obecnie w przepisie tym usunięto ograniczenia dotyczące momentu podjęcia pracy. Rozwiązanie to nie będzie miało zastosowania do funkcjonariusza zwolnionego ze służby w przypadku skazania go prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe umyślne, lub ukarania karą dyscyplinarną wydalenia ze służby.
Umowa szkoleniowa
W dodanym art. 90a u.s.g. wprowadzono możliwość zawierania z funkcjonariuszami umów dotyczących zwrotu na rzecz Straży Granicznej kosztów poniesionych w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i ogólnych.
Dotychczas brak było podstaw prawnych do zawierania z mundurowymi umów obejmujących swym zakresem sprawy wynikające ze stosunku służbowego. Nowe rozwiązania będą dotyczyć funkcjonariuszy w służbie stałej kierowanych do szkoły, na przeszkolenie lub na studia wyższe albo podyplomowe w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych i ogólnych, realizowanych w szczególności w formie studiów podyplomowych organizowanych w szkołach wyższych policyjnych i pożarniczych. Będzie też dotyczyło szkoleń lotniczych, logistycznych, prawniczych, administracyjnych, kontrolerskich dotyczących kontroli w administracji, audytorskich, z zakresu finansów publicznych i rachunkowości, zarządzania, ochrony danych osobowych, bezpieczeństwa teleinformatycznego oraz systemów informatycznych.
Nowelizacja wprowadza zasadę, że pracownicy Straży Granicznej będą musieli składać oświadczenie majątkowe tylko na żądanie przełożonego. Nie będzie ich obowiązywała reguła corocznego składania oświadczenia do 31 marca. Pracownicy co do zasady zajmują bowiem stanowiska o niewielkim zagrożeniu korupcją.
Dieta w europejskiej wysokości
Nowela wprowadza także rozwiązania służące stworzeniu podstaw prawnych do wypłaty funkcjonariuszom uczestniczącym w działaniach przeprowadzanych przez Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Agencja Frontex) oraz podejmowanych w ramach innych programów i projektów, którzy przebywają w zagranicznej podróży służbowej, diet dziennych według stawek określonych w przepisach Unii Europejskiej. Rozwiązanie to umożliwi pobieranie wyższych diet niż te, które by im przysługiwały według regulacji krajowych.
